Araştırma ve Yayın Etiği Standartları
Süleyman Demirel Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Dergisi yayın politikasında akademik ilke ve etik değerlere bağlıdır. Bu bağlamda Süleyman Demirel Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Dergisi Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından belirlenen standartlar ve YÖK "Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi'nde belirlenen esaslar dikkate alınmaktadır.
Makale değerlendirme sürecinde belirtilen etik ilkeler ve yayın politikasına aykırı görülen çalışmaların yayın talebi reddedilir.
Editöryal Sorumluluklar
• Tüm yayınlanan araştırma rapor ve incelemelerinin uygun nitelikli hakemler tarafından incelenmesini sağlamak, (gerektiğinde istatistik inceleme dahil)
• Derginin hakem incelemesinden geçmeyen bölümlerinin net bir şekilde belirtilmesini sağlamak,
• Araştırma raporlarının doğru, tam ve net bir şekilde hazırlanmasını teşvik edecek süreçler benimsemek,
• Uygun yönergeler ve kontrol listeleri kullanmak,
• Yayınladığı makalelerin niteliğinden emin olmak için uygun süreçler kullanmak,
• Editöre yayınlanmak üzere gönderilen bir yazıyı kabul veya reddetme kararı, yazının önemi, özgünlüğü ve netliğine, çalışmanın geçerliliğine ve derginin konu alanına uygunluğunu esas almak,
• Yazarlara ve hakemlere bildirilen açık hakemlik süreci kullanılmadığı sürece, hakemlerin kimliklerinin korunduğu bir sisteme sahip olmak,
• Hakaret veya saldırgan ifadeler içermedikçe hakem görüşlerini olduğu gibi yazara iletmek,
• Hakem veri tabanının derginin konusu ile ilgili akademisyen topluluğunu temsil etmesini sağlamak ve ihtiyaç oldukça yeni hakemler eklemek,
• Editoryal kurul üyelerine, derginin yönetimi ile ilgili fikirlerini almak, dergi politikalarındaki değişiklikleri bildirmek ve gelecek için plan yapmak üzere, düzenli bir şeklide, örneğin yılda bir kez danışmak.
Hakemleri Etik Sorumlulukları
• Çalışmalara ilişkin hakem değerlendirmeleri tarafsız olmalıdır.
• Hakemlik değerlendirmek üzere kendilerine gönderilen çalışmaların konularına hakim olmalı, konuyla ilgili yeterli bilgiye sahip değillerse hakemlik teklifini geri çevirmelidirler.
• Hakemler ve yazarlarla arasında çıkar çatışması olmamalıdır.
• Değerlendirmeyi yalnızca çalışma konusu çerçevesinde ve oldukça nesnel bir değerlendirme yapmalıdır. Dolayısıyla milli, dini, siyasi vb. herhangi bir kaygının değerlendirmeyi etkilemesine izin vermemelidir.
• Hakemler yazarlara yol göstermeli, çalışmaya ve yazara ilişkin hakaret içeren ifadelerden kaçınmalıdır.
Yazarların Etik Sorumlulukları
• Dergiye gönderilen çalışmalar başka bir yerde yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır.
• Yazar kullandığı araştırma yöntemlerini açıklamalı ve bulgularını açık ve net bir şekilde sunmalıdır.
• Yazarın yayımlamak üzere gönderdiği çalışmanın özgün olması ve herhangi bir dilde, başka bir yerde yayınlanmamış olmalıdır. Eğer araştırma bulguları daha önce yayımlanmışsa makale gönderim sürecinde editör konuyla ilgili bilgilendirilmelidir.
• Orijinallik ve İntihal: Dergiye gönderilen çalışma tamamen orijinal olmalıdır.
• Yazar başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermemelidir. Çalışmada herhangi bir intihal bulgusuna rastlandığı takdirde çalışma reddedilir.
• Tüm yazarlar çalışmalarla ilgili geri çekmeyi ve hataların düzeltilmesini sağlamak zorundadır.
Yayın Etiği İlkeleri
Tekrar Yayın
Tekrar yayın, aynı makalenin veya büyük ölçüde benzer makalelerin birden fazla dergide yayınlanmasıdır. Editör bu tür makaleyi incelemeden geri gönderir. Bundan sonra editör, tekrar yayına teşebbüs eden yazara belli bir süre ambargo uygulayabilir, yazarın daha önce yayın yaptığı dergide (belki de önceki makaleyi yayınlayan derginin editörü ile eşzamanlı duyuru olarak) kamuoyuna bu durumu açıklayabilir veya bu tedbirlerin hepsini birlikte uygulayabilir.
Aynı çalışmanın birden fazla dergiye eşzamanlı olarak gönderilmesi
Yazarlar aynı makaleyi aynı anda birden fazla dergiye gönderemezler. Editör, olası eşzamanlı gönderimi öğrenirse, makaleyi alan diğer editör(ler)e danışma hakkını saklı tutar. Ayrıca editör, makaleyi incelemeden iade edebilir veya incelemeleri dikkate almadan reddedebilir veya bu kararı ilgili diğer editör(ler)le tartışarak alabilir ve yazarlardan belli bir süre makale başvurusu kabul etmemeye karar verebilir. Ayrıca yazarların işverenlerine yazabilir veya bu tedbirlerin hepsini birlikte hayata geçirebilir.
İntihali Engelleme Amaçlı Kontrol
Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmaktır.
Süleyman Demirel Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Dergisi, gönderilen tüm makaleleri intihal engellemek için taramaktadır. İncelenmeye sunulan çalışmalarda intihal olup olmadığını İntihal.Net, yazılımı kullanılarak kontrol edilir. Benzerlik oranın %15’den az olması beklenir. Benzerlik oranında asıl ölçü, yazarın atıf yapma ve alıntılama kuralların uymasıdır. Benzerlik oranı %1 göründüğü hâlde atıf ve alıntı usulünce yapılmamışsa yine intihal söz konusu olabilir. Bu açıdan atıf ve alıntı kuralları yazar tarafından bilinmeli ve dikkatlice uygulanmalıdır. Süleyman Demirel Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Dergisi’nde İSNAD Atıf Sistemi kuralları esas alınır.
İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, araştırma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dahildir.
Sahtecilik
Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermektir.
Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmektir.
Etik İhlal Bildirimleri
Okurlar, Süleyman Demirel Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Dergisi’nde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiklerinde ya da editoryal içerik ile ilgili (intihal, yinelenen makaleler vb.) herhangi bir şikâyetleri olduğunda ilahiyatdergisi@sdu.edu.tr adresine e-posta göndererek bildirimde bulunabilir.
Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise; bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler endişe ifadesi yayınlamayı düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE yönergeleri dikkate alınır.
Özel Sayı Yayımlama Politikası
Dergimizde Yayın Kurulu'nun talebi üzerine yılda bir kez özel sayı yayımlanabilir. Özel sayıda yer alması için gönderilen makaleler önce Editöryal ön incelemeye tabi tutulur. Sonra derginin yazım kurallarına uygunluk açısından incelenir ve intihali önlemek için benzerlik tarama yapılır. Bu aşamalardan sonra çift taraflı körleme modelinin kullanıldığı akran değerlendirmesi sürecine alınır.
Çıkar Çatışmaları
Çıkar çatışması, birincil bir çıkarla ilgili mesleki yargı, ikincil bir çıkardan (mali kazanç veya kişisel rekabet gibi) etkilenebildiğinde ortaya çıkar. Bir makaleyi nasıl ele alacağımıza dair en iyi kararı verebilmek için yazarların rekabet halindeki çıkarlarını bilmemiz gerektiğine ve makaleyi yayınlarsak okuyucuların da bunları bilmesi gerektiğine inanıyoruz.
Kişinin yaptığı işte çelişkiye düşmesine yol açacak, objektifliğini önemli oranda bozabilecek veya herhangi bir kişi ya da kuruluş lehine adil olmayan avantaj sağlayabilecek herhangi finansal ya da diğer tür çıkarlardır. Araştırmanın yürütülmesi ve makalenin hazırlanması sürecinde alınan tüm mali destek kaynakları ve sponsorların çalışmadaki rolü açıklanmalıdır. Finansman kaynağı yoksa bu da belirtilmelidir. Açıklanması gereken olası çıkar çatışması örnekleri arasında danışmanlıklar, maaş alımı, hibeler yer alır. Potansiyel çıkar çatışmaları mümkün olan en erken aşamada açıklanmalıdır.
Dergimiz tarafsız incelemeyi sağlamak için editörlerden, çalışanlardan veya yayın kurulu üyelerinden gelen gönderileri ele almak için belirlenmiş bir süreci vardır. Bu tür gönderiler öncelikle başka dergilere yönlendirilir. Bunun mümkün olmaması halinde gönderinin sahibinin dergideki görevi askıya alınır. Bu gönderiler çift taraflı körleme sürecinde incelenir.
Editör, kendisinin veya aile üyeleri tarafından yazılmış makalelerle ilgili kararlarda yer almamalıdır. Ayrıca, böyle bir çalışma, derginin tüm olağan prosedürlerine tabi olmalıdır.