Merhamet Etmenin Dayanılmaz Ağırlığı: Hemşirelerde Merhamet Yorgunluğu

Yıl 2015, Cilt: 20 Sayı: 2, 299 - 313, 01.06.2015

  Dr.Gaye ATİLLA Gök

Öz

It is very hard to take care of someone when they’re ill and witness them during their worst and most sensitive times at all. It is obvious that this will increase the emotional burden on the nurses. The feeling of compassion makes the patient seen as a ‘person’. How can such an important emotion create fatigue on the nurses? In this study we aimed to examine the compassion fatigue on nurses working at intensive care units. In order to ask questions to nurses to obtain information and to make determination required for solutions the projective (analytical) qualitative data collection method which is one of the qualitative methods is used. The research is carried out with 10 intensive care nurses. The importance of this study is that it is the first study in Turkey about not only compassion fatique but also compassion fatique of nurses. All data gathered from analyses categorized at 7 main themes. Based on emotional density of the answers it is found that nurses feel compassion fatique at 2 different levels. In this qualitative study, it is found that nurses often live compassion fatigue and in order to avoid this “mental or physical isolation” strategy is preferred in workplace or outside the work

Anahtar Kelimeler

-

MERHAMET ETMENİN DAYANILMAZ AĞIRLIĞI: HEMŞİRELERDE MERHAMET YORGUNLUĞU

Öz

İnsanların en kötü ve en hassas hallerine tanıklık etmek ve sağlıklarına kavuşabilmeleri için onlara bakım sağlamak kolay bir iş değildir. Bunun hemşirelere duygusal bir yük yüklediği ortadadır. Merhamet duygusu, sağlık çalışanının insanı “insan” olarak görmesini sağlar. Böylesine önemli bir duygu olan merhamet nasıl olur da yorgunluk yapar? Bu araştırmada ağır çalışma koşullarına sahip yoğun bakım servislerinde çalışan hemşirelerde merhamet yorgunluğunun tespiti amaçlanmıştır. Konunun Sağlık Yönetimi çerçevesinde incelenmesi ihtiyaçtır. Konu hakkında hemşirelere sorular sormak, çözümü üzerine saptamalarda bulunmak için nitel veri toplama yöntemlerinden biri olan projektif (analitik) bilgi edinme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma 10 hemşire ile yürütülmüştür. Bu araştırmanın önemi, Türkiye’de hem merhamet yorgunluğu üzerine hem de hemşirelerin merhamet yorgunluğu üzerine yapılmış ilk çalışma olmasıdır. Analizler sonucunda elde edilen veriler 7 ana temada toplanmıştır. Verilen yanıtlardaki duygusal derinlik baz alındığında hemşirelerin 2 farklı düzeyde merhamet yorgunluğu hissettikleri bulunmuştur. Bu nitel çalışmada hemşirelerin genelde merhamet yorgunluğu yaşadıkları, bununla mücadele için işyerinde ve iş dışında fikren ve fiziken yoğun bakım ortamından izole olma stratejisini tercih ettikleri tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Duygu Bulaşması, Merhamet, Merhamet Yorgunluğu

Kaynakça

• ADAMS, R.E., J.A. BOSCARINO and C.R. FIGLEY. (2006). Compassion Fatigue and Psychological Distress Among Social Workers: A Validation Study. American Journal of Orthopsychiatry, 76, 103-108.
• BAŞAK, T., Ş. UZUN ve F. ARSLAN. (2010). Yoğun Bakım Hemşirelerinin Etik Duyarlılıklarının İncelenmesi, Gülhane Tıp Dergisi. 52: 76-81. URL http://www.scopemed.org/fulltextpdf.php?mno=5542
• BENDAPUDI, N.M., L.L. BERRY, K.A. FREY, J.T. PARISH and W.L. RAYBURN. (2006). Patients’ Perspective on Ideal Physician Behaviors, Mayo Foundation for Medical Education and Research, Special Article, Mayo Clin Proc, Volume 81, Issue 3, p. 338-344.
• CARUSO, D.R. ve P. SALOVEY. (2007). Liderlikte Dört Duygusal Becerinin Kullanımı ve Geliştirilmesi – Duygusal Zeka Yöneticisi, Süheyla Kaymak (Çev.), İstanbul: Crea.
• DEDE, M. ve S. ÇINAR. (2008). Dahiliye Yoğun Bakım Hemşirelerinin Karşılaştıkları Güçlükler ve İş Doyumlarının Belirlenmesi, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Cilt:1,Sayı:1, s. 3-14.
• DOHERTY, R. W. (1997). The Emotional Contagion Scale: A Measure Of Individual Differences. Journal of Nonverbal Behavior, 21, p. 131-154.
• FIGLEY, C. (1995). Compassion Fatigue: Coping With Secondary Traumatic Stress Disorder in Those Who Treat the Traumatized. New York: Brunner-Routledge.
• GENTRY, J. E. (2002). Compassion Fatigue A Crucible of Transformation, Journal of Trauma Practice, Volume 1, Issue 3-4 p. 37-61.
• GILLATH, O., P.R. SHAVER and M. MIKULINCER. (2005). An Attachment-Theoretical Approach Compassion and Altruism, P. Gilbert (Ed.), Compassion: Its Nature and Use in Psychotherapy (p. 121-147). London: Brunner-Routledge.
• GOLEMAN, D. (2007). Sosyal Zeka İnsan İlişkilerinin Yeni Bilimi, 2. Baskı, İstanbul: Varlık.
• HATFIELD, E., J.T. CACIOPPO and R.L. RAPSON. (1993). Emotional Contagion. New York: Cambridge University.
• ILLICH, I. (2011). Sağlığın Gaspı, Süha Sertabiboğlu (Çev.), 2. Basım, İstanbul: Ayrıntı.
• KAVAKLI, Ö., Ş. UZUN ve F. ARSLAN. (2009). Yoğun Bakım Hemşirelerinin Profesyonel Davranışlarının Belirlenmesi, Gülhane Tıp Dergisi, 51: 168-173.
• KERFOOT, K. (1996). The Emotional Side of Leadership: The Nurse Manager’s Challenge. Nursing Economics 1996; 14(1): 59-62.
• KONRAD, S. ve C. HENDL. (2003). Duygularla Güçlenmek, Meral Taştan (Çev.), İstanbul: Hayat.
• LAHAD, M. (2012). Dipsiz Kuyunun Üzerindeki Karanlık, Afetin Ardından Kriz Müdahale Ekiplerine Süpervizyon Sağlamak, Funda Kurter (Çev.), http://www.arkabahcepsikoloji.com.Tr/ipanel/article/Afetinardindan.pdf, 31.5.2013
• LOMBARDO, B. ve C. EYRE. (2011). "Compassion Fatigue: A Nurse’s Primer" OJIN: The Online Journal of Issues in Nursing Vol. 16, No. 1, Manuscript 3.
• MICHALEC, B. (2011). Learning To Cure, But Learning To Care?, Adv in Health Sci Educ, Volume 16, p. 109–130.
• NAJJAR, N., L.W. DAVIS, K. BECK-COON and C.C. DOEBBELING. (2009). Compassion Fatigue: A Review of the Research to Date and Relevance to Cancer- care Providers, Journal of Health Psychology, Vol 14(2) 267–277.
• NİSANYAN ETİMOLOJİK SÖZLÜK, www.nisanyansozluk.com, 3.4.2014
• ÖZKAN, Z. (2011). Sağlıkta İletişimin Gücü, İstanbul: Optimist.
• ÖZKAPLAN, N. (2009). Duygusal Emek ve Kadın İşi/Erkek İşi, Çalışma ve Toplum, Sayı 2: 15-24.
• REGO, A., L. GODINHO, A. MCQUEEN and M.P. CUNHA. (2010). Emotional Intelligence and Caring Behaviour in Nursing, The Service Industries Journal, August, Volume 30, No 9, p. 1419–1437.
• ROTER, D. (2004). Patient-Centered Communication, British Medical Journal, 328, p. 303-4.
• SABO, B. (2011). "Reflecting on the Concept of Compassion Fatigue" OJIN: The Online Journal of Issues in Nursing Vol. 16, No. 1, Manuscript 1.
• SARTORIUS, M. (2008). Kadınlarda Duygusal Zeka – EQ’yu Daha İyi Kullanmanın Yolları, Şebnem Can Erendor (Çev.), Redaksiyon: Özgül Eraman, 2. Baskı, İstanbul: Varlık.
• SAYAR, K. (2012). Semptomun Arkasındaki Dünyayı Görmeye Çalışmalıyız, http://www.kemalsayar.com/KatagoriDetay-Semptomun-arkasindaki-dunyayi- gormeye-calismaliyiz-168.html, 3.4.2013
• SEÇER, Ş. (2005). Çalışma Yaşamında Duygular ve Duygusal Emek: Sosyoloji, Psikoloji ve Örgüt Teorisi Açısından Bir Değerlendirme, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi Prof. Dr.Nevzat Yalçıntaş’a Armağan Özel Sayısı, 50. Kitap, İstanbul: İÜ, 813-834.
• SMITH, P. (2012). Alleviating Compassion Fatigue Before it Drags Down Productivity http://www.ltlmagazine.com/article/alleviating-compassion-fatigue-it-drags-down- productivity, 17.6.2013
• STAMM, B. H. (2009). Professional Quality of Life: Compassion Satisfaction and Fatigue Version 5 (ProQOL)./www.isu.edu/~bhstamm or www.proqol.org, 10.08.2013
• TÜRK DİL KURUMU. www.tdk.gov.tr, 3.4.2014
• UĞURLU, M., B. BAKIM, M. GÜVELİ, K.O. KARAMUSTAFALIOĞLU, T. SOYDAL ve T. ERGÜDER. (2003). Afet Yaşantıları, Afet Psikiyatrisi ve Bingöl Depremi Sonrası Ruhsal Müdahale Programı, Düşünen Adam; 16(4): 203-210.
• VAN KLEEF, A.G., A.C. HOMAN and A. CHESHIN. (2012). Emotional Influence at Work: Take it EASI, Organizational Psychology Review 2(4): 311–339.
• WESTMAN, M. and A.B. BAKKER. (2008). Crossover of Burnout among Health Care Professionals in Handbook of Stress and Burnout in Health Care, Editor: Jonathon R. B. Halbesleben, Nova Science.
• YODER, E.A. (2010). Compassion Fatigue in Nurses, Applied Nursing Research 23: 191– 197.
• ZOHAR, D. ve I. MARSHALL. (2004). Ruhsal Zekamızla Bağlantı Kurmak S.Q., İstanbul: Meta.