THE DIMENSION OF ECONOMIC INCENTIVE POLICIES APPLIED IN TURKEY, PROPABLE EFFECTS ON NATIONAL, REGIONAL AND LOCAL DEVELOPMENT

Yıl 2013, Cilt: 18 Sayı: 3, 263 - 280, 01.09.2013

  Yrd.doç.dr.mevlüt Karabıçak

Öz

The main purpose of the study is to investigate the probable effects of incentive policies that are being applied in Turkey on national, regional and local economies. In Turkey, it is known that various incentives in different scales are applied for various sectors for approximately 100 years. The incentive policies applied cause crucial costs for the national economy and therefore in some years budget deficits are experienced. However various incentives are still being given to various sectors and more encouraging policies are formed for incentive policies. In the study a theoretical infrastructure is formed through the scanning of current literature and a historical development process is analysed by including the legal foundations of economic incentives. After referring to the types of incentives and incentive policies, by using the data attained by the data set attained between the dates 01.01.2001 and 30.06.2013 and backed up on 04.04.2013 by the Directorate of Incentive Practices and Foreign Capital, the numbers of regional and sectoral economic incentives given between these dates, their investment and employment magnitudes and the results are assessed

Anahtar Kelimeler

Economic incentives, production, employment, growth, sustainable development

TÜRKİYE’DE UYGULANAN EKONOMİK TEŞVİK POLİTİKALARININ BOYUTU, ULUSAL, BÖLGESEL VE YEREL KALKINMA ÜZERİNE OLASI ETKİLERİ

Öz

Çalışmanın temel amacı ülkemizde halen uygulanmakta olan teşvik politikalarının Ulusal, bölgesel ve yerel ekonomiler üzerindeki olası etkilerini araştırmaktır. Ülkemizde yaklaşık 100 yılı aşkın bir süredir değişik boyutlarda teşviklerin çeşitli sektörlere verildiği bilinmektedir. Uygulanan teşvik politikaları, ülke ekonomilerine önemli maliyetler yüklemekte ve bu nedenle bazı yıllar büyük bütçe açıkları ile karşılaşılmaktadır. Buna rağmen bugün de değişik sektörlere çeşitli teşvikler verilmekte ve teşvik konusunda daha özendirici politikalar oluşturulmaktadır. Bu çalışma da mevcut literatür taranarak teorik bir alt yapı oluşturulurken, ekonomik teşviklerin yasal dayanaklarına da yer verilerek tarihsel gelişim süreci incelenmektedir. Teşvik türleri ve teşvik politikalarına değinildikten sonra özellikle Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünce 01.01.2001-30.06.2013 tarihleri arasınca düzenlenen ve 04.07.2013 tarihinde yedeklenen veri setinden elde edilen bilgiler kullanılarak, bu tarihler arasında sağlanan ekonomik teşviklerin bölgesel-sektörel temelde belge sayısı, yatırım ve istihdam büyüklükleri incelemekte ve sonuçlar değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Teşvikler, üretim, istihdam, büyüme, sürdürülebilir kalkınma

Kaynakça

• AKTAN, C. ve VURAL, İ., “Gelişmekte Olan Ülkelerde Altyapı Reformlarının Etkileri ve Sonuçları”, Alt Yapı Ekonomisi: Altyapı Hizmetlerinde Serbestleşme ve Özelleştirme, Edit. AKTAN, C.C, DİLEYİCİ, D. ve VURAL, İ.Y., Seçkin Yayıncılık, Ankara,2005.
• DULUPÇU, M.,vd. Bölgesel ve Sektörel Teşvik Kapsamında Isparta İli Üzerine Bir Değerleme: Stratejik Ön Çerçeve Raporu, Isparta Ticaret ve Sanayi Odası Yayını, Isparta Ekim 2007. 3. GÜVEMLİ, O.,
• Yatırım Projelerinin Düzenlenmesi ve
• Değerlendirilmesi:Yapılabilirlik Raporu Esasları (86-99),1988.
• İKV, AB Ortak Tarım Politikası, İstanbul, 2005.
• Kemal GÖZLER, “Türkiye Cumhuriyeti Anayasası”, <http://www.anayasa.gen.tr/1982ay.htm>, Erişim Tarihi: 10.06.2013.
• PEKİN, T., Türkiye’de Tarım Sektörüne Verilen Sübvansiyonlar,İstiklal Matbaası,İzmir,1973.
• Resmi Gazete, “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”, Karar Sayısı: 2012/3305, Sayı: 28328, 19 Haziran 2012, <http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120619-1.htm>, Erişim Tarihi: 10.06.2013.
• ŞAHİN, M. ve UYSAL, Ö. “Bölgesel Kalkınma Çerçevesinde Yatırım Teşviklerinin Shift-Share Analizi”, Maliye Dergisi, Sayı: 160, s:112- 138. Ocak-Haziran 2011.
• T.C. Ekonomi Bakanlığı, “Yatırım Teşvik İstatistikleri”, 45201CE77E5F0FDD>, Erişim Tarihi:14.08.2013.
• TAŞLAYAN, M. ve KORKMAZ, H., “Kalkınma Ajanslarının Bölgesel Sorunların Çözümünde Ve Kalkınmadaki Önemi Ve Katkıları: DOĞAKA, İKA ve ZEKA Örneği”, II. Bölgesel Sorunlar ve Türkiye Sempozyumu, Yönetim, Ticaret, Siyaset, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 1-2 Ekim. 2012, Kahramanmaraş, s: 365-373, 2013.
• “Teşvik-i Sanayi Kanunu Hakkında Bilgi”, <http://www.birdunyabilgi.org/tesvik-i-sanayi-kanunu-hakkinda-bilgi>, Erişim Tarihi: 30.05.2013.
• TUNCER, S., “Dört Bölgeli Yeni Yatırım Teşvik Sistemi” Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Sayı: 69, Eylül 2009, gi_id=63>, Erişim Tarihi: 10.05.2013.
• ÜNSAL, E., İktisadi Büyüme, İmaj Yayınevi, Ankara, 2007.
• YAVAN, N., “Bölgesel Teşviklerin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir Analiz”, Ekonomik Yaklaşım, Cilt: 22, Sayı: 81, s: 65-104, 2011b.
• YAVAN, N., “Yeni Yatırım Teşvik Sisteminin Bölgesel Kalkınma Politikaları Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, 5. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu Sanayi Politikalarının Yönetişimi, TEPAV Yayını, 27-28 Ocak, Ankara, s: 127-154, 2011a.
• 2012/3305 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı