Örgütsel Adalet Algılamalarının İş Tatminine Etkisi: Hastane Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma

Yıl 2013, Cilt: 18 Sayı: 2, 143 - 161, 01.06.2013

  Yrd.Doç.Dr.Belma Keklik Uz.Nurcan COŞKUN Us

Öz

Organizational justice is an important concept which is based on Adams equity theory and related with the job satisfaction, motivation, career planning and so on. If the personnel believes in allocation of outcomes,such as financial benefits etc.,(distributive justice), the process by which the allocations were made (procedurel justice) and the received relational treatment during this process (interactional justice) he/she will be more satisfied and happy and also be more beneficial to his/her company. It is a sensitive subject that the management should be careful on and also related

Anahtar Kelimeler

-

ÖRGÜTSEL ADALET ALGILAMALARININ İŞ TATMİNİNE ETKİSİ: HASTANE ÇALIŞANLARI ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Örgütsel adalet, Adams’ın eşitlik teorisine dayanan ve çalışanların iş tatmini, motivasyonu, kariyer planlaması gibi pek çok konuyu ilgilendiren önemli bir kavramdır. Çalıştığı kurumda faydaların adil dağıldığına (dağıtım adaleti), dağıtım süreçlerinin adil gerçekleştirildiğine (süreç adaleti) ve dağıtım süreci boyunca ilişkilerin adil yaşandığına (etkileşim adaleti) inanan çalışanlar hem kendileri huzurlu ve mutlu olacaklar hem de çalıştıkları kuruma karşı daha verimli olacaklardır. Çalışanların iş tatmin düzeylerini de etkileyecek olan örgütsel adalet kavramı yöneticilerin üzerinde durması gereken hassas bir konudur. Bu çalışmada, sağlık personelinin çalıştıkları hastanede algıladıkları örgütsel adaletin(dağıtım-süreç-etkileşim adaleti) çalışanların iş tatmini(iç-dış-genel tatmin) boyutları üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışmada iki ayrı ölçek kullanılmıştır. Birisi 20 ifadeden oluşan Minnesota Tatmin Ölçeğidir (MSQ). Diğeri ise Robert Moorman’ın toplam 20 önermeli örgütsel adalet ölçeğidir. Çalışma sonucunda örgütsel adaletin tüm boyutlarının iç tatmin, dış tatmin ve genel tatmin üzerinde etkisi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İş tatmini, Örgütsel Adalet, Sağlık Personeli

Kaynakça

• AÇIKALIN, C. (2011), “İçsel Ve Dışsal Doyumun Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Eskişehir Üretim Sektörü Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 31, Kütahya, s. 237 - 254.
• AKCA, B. (2012), “Dönüşümcü Liderlik İle Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerde Örgütsel Adaletin Rolü: İSO İşletmelerinde Bir Araştırma”, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Soysal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Adana, s.
• AKKOÇ, İ., Çalışkan A. ve Turunç Ö. (2012), “Örgütlerde Gelişim Kültürü ve Algılanan Örgütsel Desteğin İş Tatmini ve İş Performansına Etkisi: Güvenin Aracılık Rolü”, Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim ve Ekonomi, Cilt: 19, Sayı: 1, Manisa, s. 105 - 135.
• ALTINKURT, Y. ve Yılmaz K. (2012), “Ortaöğretim Okullarında Değerlerle Yönetim, Örgütsel Adalet ve İş Doyumu Arasındaki İlişki”, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 4, Sakarya, s. 362 - 484.
• AZIRI, B. (2011), “Job Satisfaction: A Literature Review”, Management Research and Practice, Volume: 3, Issue: 4, pp. 77 - 86.
• BALDWIN, S. (2006), “Organisational Justice”, Institute For Employment Studies, pp. 1 – 13.
• CROPANZANO, R., Bowen D. E. and Gilliland S. W. (2007), “The Management of Organazational Justice”, Academy of Management Perceptives, pp. 34 – 48.
• ÇETİN, F. ve Basım H. N. (2011), “Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü”, “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 3, s. 81 - 94.
• DEMİREL, Y. ve Seçkin Z. (2011), “Örgütsel Adaletin Bilgi Paylaşımı Üzerine Etkisi: İlaç Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Ahmet Yesevi Üniversitesi bilig (SSCI), Sayı: 56, Ankara, s. 103.
• DOĞAN, H. (2005), “İşgörenlerde İş Tatminiyle İlişkilendirilmiş Stres ve Prosedürel Adalet Algılamaları Analizi: Gazi Hastanesi’nde Bir Uygulama”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Cilt: 10, Sayı: 1, Isparta, s. 301 - 312.
• ERDİNÇ, S. B. (2009), “Turizm İşletmelerinde Çalışan Muhasebe Personelinin Örgütsel Adalet Algılamaları ve Adalet Türlerinin Performans Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi”, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İşletme Bölümü, s. 165 - 170.
• FATT, C. K., Khin E. W. S. and Heng T. N. (2010), The Impact of Organizational Justice on Employee’s Job Satisfaction: The Malaysian Companies Perspectives, American Journal of Economics and Business Administration, Volume: 2, Issue: 1, pp. 56 - 63.
• GRAHAM, H. E. (2009), “Organızatıonal Justıce and Stress: An Investıgatıon of The Justıce Salıence Hıerarchy Using The Four-Factor Model”, Presented to the Faculty of the Graduate School of The University of Texas at Arlington in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Scıence in Psychology, Texas, pp. 99.
• GELENS J., Dries N., Hofmans J., Pepermans R. (2013), “The Role of Perceived Organizational Justice in Shaping The Outcomes of Talent Management: A Research Agenda” Human Resource Management Review, pp.1-13.
• GÜNEŞ, A. M. Ve Buluç B. (2012) “İlköğretim Okullarında Dönüşümcü Liderlik İle Örgütsel Adalet Arasındaki İlişki”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 3, s. 411 - 437.
• GÜRBÜZ, S. (2008), “İş Tatmini ve Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 41, Sayı: 4, Ankara, s. 49 – 77.
• İÇERLİ, L. (2010), “Örgütsel Adalet: Kuramsal Bir Yaklaşım”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 1, s. 67 - 92.
• İŞCAN Ö.F. ve Sayın U. (2010), “Örgütsel Adalet, İş Tatmini ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişki”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 4, s. 195 – 216.
• KAREDEMİR, T. ve Çoban B. (2010), “Sporun Yönetsel Yapısında Örgütsel Adalet Kuramına Bakış”, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1, Niğde, s. 48 - 62.
• KHAN, S. and Usman H. (2012), “Procedural Justice & Organizational Performance”, Abasyn Journal of Social Science, Volume: 4, Issue: 1, pp. 36-51.
• LIM, S. (2008), “Job Satisfaciton of Information Technology Workers in Academic Libraries”, Library & Information Science Research, Volume: 30, Issue: 2, pp. 115-121.
• MEYDAN, C. H. (2010), “Adalet Algısı – İç Girişimci Davranışlar İlişkisinde Kontrol Odağının Şekillendirici Rolü”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 36, Kayseri, s. 195 – 222.
• ÖZEN KUTANİS, R. ve Muammer M. (2010), “Örgütsel Adaletin Çalışanların İş Tatmine Etkisi: Turizm Alanında Eğitim Veren Bir Yükseköğretim Kurumuna Yönelik Bir Örnek Olay Çalışması”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 9, Konya, s. 527 - 552.
• ÖZER, G. ve Günlük M. (2010), “Örgütsel Adaletin Muhasebecilerin İş Memnuniyeti ve İşten Ayrılma Eğilimine Etkisi”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 9, Sayı :2, s. 459 - 485.
• SIAVASH K. S. et al (2012), “Impact of Organizational Justice Perceptions on Job Satisfaction and Organizational Commitment: The Iranian Sport Federations Perspective”, Scholars Research Library Annals of Biological Research, 3(8), p. 4229 – 4238.
• SÖYÜK, S. (2007), “Örgütsel Adaletin İş Tatmini Üzerine Etkisi ve İstanbul İlindeki Özel Hastanelerde Çalışan Hemşirelere Yönelik Bir Çalışma”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İşletme Yönetimi ve Organizasyon bilim Dalı, s.
• ŞAHİN, B. ve Taşkaya S. (2010), “Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılarını Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli İle İncelenmesi”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 2, Ankara, s. 85 - 114.
• ŞEŞEN H. ve BASIM N. (2010), “Çalışanların Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisi: İş Tatminin Aracılık Rolü”, ODTÜ Gelişme Dergisi, Sayı: 37, Ankara, s. 171 – 193.
• TAN, Ö. ve Çetin C. (2011), “Performans Değerlendirme Sistemine İlişkin Örgütsel Adalet Algısının Sistemden Duyulan Memnuniyet Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hakemli Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 35, İstanbul, s. 1 - 14.
• TDK, http://www.tdk.gov.tr/ndex.php?option=com_gts&kelime=TATM %C4%B0N, (Erişim Tarihi 25.05.2013).
• TUTAR H. (2007), “Erzurum’ da Devlet ve Özel Hastanelerde Çalışan Sağlık Personelinin İşlem Adaleti, İş Tatmini ve Duygusal Bağlılık Durumlarının İncelenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 12, Sayı:3, Isparta, s. 97 - 120 .
• ÜSTÜNOLDU KANDEMİR, A. (2012), “Etiğin Kurumsallaşmasının İş Tatminine ve Örgütsel Adalete Olan Etkisi”, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü, Sayı: 71, s.34 – 55.
• YAVUZ, E. (2010), “Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılamaları Üzerine Bir Karşılaştırma Çalışması”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 2, İstanbul, s. 302 - 312.
• YELBOĞA, A. (2012), “Örgütsel Adalet İle İş Doyumu İlişkisi: Amprik Bir Çalışma”, Ege Akademik Bakış Ekonomi, İşletme, Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 2, İzmir, s. 171 – 182.
• YEŞİL, S. ve Dereli S. F. (2012), “ Örgütsel Adalet ve İş Tatmini Üzerine Bir Alan Çalışması”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, Kahramanmaraş, s. 105-122.
• YILDIRIM, F. (2007), “İş Doyumu İle Örgütsel Adalet İlişkisi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Ankara, s. 251 - 278.
• ILMAZ, K. (2012), “İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Doyumu Düzeyleri İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki”, Anadolu Journal of Educational Sciences International, Cilt: 2, Sayı: 2, s. 1 - 14.
• YÜRÜR, S. (2008), “Örgütsel Adalet İle İş Tatmini ve Çalışanların Bireysel Özellikleri Arasındaki İlişkilerin Analizine Yönelik Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 2, Isparta, s. 295 – 312.