Yerel Özerklik Açısından 5393 Sayılı Belediye Kanunu'nun Genel Bir Değerlendirmesi

Yıl 2013, Cilt: 18 Sayı: 1, 17 - 28, 01.03.2013

  Doç.dr.abdullah Çelik

Öz

Municipalities are considered as autonomous establishments, since their institutions of decision making and administration are elected by people, they could execute their functions without any influence form external authorities/institutions, and have legal personality. Yet, for municipalities to have real and effective autonomy, they should take decisions without any prior authorization from any authority, be independent against central administration, and have sufficient financial resources. This study analyzes both positive and negative aspects of Municipal Law No. 5393, which was prepared in parallel with European Charter of Local Self Government and enacted in 2005, in terms of “local autonomy”

Anahtar Kelimeler

Local autonomy, administrative autonomy, financial autonomy, administrative supervision, Municipality Law

YEREL ÖZERKLİK AÇISINDAN 5393 SAYILI BELEDİYE KANUNU’NUN GENEL BİR DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Karar ve yürütme organlarının halk tarafından seçilmesi, bunun yanında kanunun kendilerine verdiği görevleri yerine getirirken dışarıdan bir müdahale olmadan ifa etmeleri ve tüzel kişiliğe sahip olmaları nedeniyle belediyeler özerk kuruluş sayılırlar. Ancak yerel yönetimlerin gerçek anlamda özerk sayılabilmeleri için, merkezi yönetimin ya da diğer organların ön iznine ya da onayına tabi olmadan kendi kararlarını kendilerinin alması, karar ve yürütme organlarının, merkezi yönetim karşısında bağımsız ve merkezi yönetimin etkilerinden uzak ve yeterli mali kaynaklara sahip olması gerekir. Yerel özerklik ise, kanunlar çerçevesinde yerel yönetimler kendi yetki ve sorumlulukları altında bulunan ve yerel halkın çıkarlarına yönelik kamu hizmetlerin düzenleme ve yönetme hakkıdır. Bu hak doğrudan, eşit, gizli ve genel oy ilkesine dayalı olarak seçilen yürütme organı tarafından kullanılır. Bu çalışmada, belediye yönetiminde önemli yenilikler getiren, büyük ölçüde Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı dikkate alınarak hazırlanan ve 2005 yılında yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu “yerel özerklik” bağlamında olumlu ve olumsuz yönleri irdelenmektedir

Anahtar Kelimeler

Yerel özerklik, yönetsel özerklik, mali özerklik, yönetsel denetim, Belediye Kanunu

Kaynakça

• AKIN, Cengiz (1997), “Türkiye’de Yerel Özerkliğin Anlamı”, Türk İdare Dergisi, Sayı 414, Ankara, s.111-124.
• EKE, Ali Erkan (1982), Anakent Yönetimi ve Yönetimlerarası İlişkiler, AÜ SBF Yayınları, Ankara.
• ERYILMAZ, Bilal (2010), Kamu Yönetimi, 3. Baskı, Okutman Yayıncılık, Ankara.
• FLEURKE, Frederik and Rolf Willemse (2006), “Measuring Local Autonomy: A Decision-Making Approach”, Local Government Studies, Volume 32, Number 1, p.71-87.
• GERAY, Cevat (1993), “Nasıl Bir Yerel Yönetim Düzeltimi?”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 5, Ankara, s. 13-21.
• GÖZÜBÜYÜK, Şeref (1967), Türkiye’de Mahalli İdareler, TODAİE Yayını, Ankara.
• HUMES, Samuel and Eileen Martin (1969), The Structure of Local Government, IULA Pub., The Hague.
• İNANÇ, Hüsamettin ve Feyzullah Ünal (2007) “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ve Türkiye’de Belediyeler”, http://sbe.dumlupinar.edu.tr/17/1-24.pdf, 10.02.2011.
• KELEŞ, Ruşen (1982), “Yerel Yönetimlerin Özerkliği ve Bir Örnek Olay”, Seha L.Meray’a Armağan, Cilt 2, AÜ SBF Yayınları, Ankara, s.411-428.
• KELEŞ, Ruşen (1992) “Belediyeciliğimizde Son Gelişmeler ve Yerel Özerklik”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, Ankara, s.9- 14.
• KELEŞ, Ruşen (2000), Yerinden Yönetim ve Siyaset, Cem Yayınevi, İstanbul.
• KOYUNCU, Başak ve Bayram Coşkun (2003), “Yerel Yönetimler ve Yerel Özerklik”, Edt: Asım Balcı, Ahmet Nohutçu, Namık Kemal öztürk ve Bayram Coşkun, Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar,Seçkin Yayınları, Ankara.
• MERİÇ, Osman (1992) “Yerel Yönetimlerin Özerkliği”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, Ankara, s.57-60.
• ÖRNEK, Acar (1991), Kamu Yönetimi, Meram Yayın Dağıtım, İstanbul.
• ÖZER, Ahmet (1993) “Yerel Yönetimlerin Denetimi Üzerine Bir
• Değerlendirme”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 4, Ankara, s.23-32.
• PRATCHETT, Lawrence (2004) “Local Autonomy, Local Democracy and the New Localism”, Political Studies, Volume 52, Number 2, p.358- 375.
• TORTOP, Nuri (1991), “Özerk, Üretken ve Katılımcı Mahalli İdare Anlayışı”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 24, Sayı 4, Ankara, s.4-9.
• TDK (2005), Türkçe Sözlük, 10. Baskı, Türk Dil Kurumu Yayını, Ankara.
• ULUSOY, Ahmet ve Tekin Akdemir (2009), “Yerel Yönetimler Ve Mali Özerklik: Türkiye ve OECD Ülkelerinin Karşılaştırmalı Analizi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 12, Sayı 21, Balıkesir, s. 259-287.
• ZENGİN, Eyüp (1994), “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı ve Türkiye”, Türk İdare Dergisi, Sayı 403, Ankara, s.195-204.