Gelir Vergisi Açısından Vergi Harcamalarının Analizi: Türkiye ve Bazı OECD Ülke Örnekleri

Yıl 2012, Cilt: 17 Sayı: 1, 341 - 366, 01.03.2012

  Yrd.doç.dr.gül Kayalıdere Arş.Gör.Pelin MASTAR Özcan

Öz

Anahtar Kelimeler

-

GELİR VERGİSİ AÇISINDAN VERGİ HARCAMALARININ ANALİZİ: TÜRKİYE VE BAZI OECD ÜLKE ÖRNEKLERİ

Öz

Vergi harcaması; devletin, ekonomik, mali ve sosyal amaçlarla tahsil edeceği vergilerden, kısmen veya tamamen, geçici ya da sürekli olarak feragat etmesidir. Uygulamada vergi harcamaları; vergi muafiyet ve istisnaları, vergi kredisi, düşük vergi oranları ve vergi ertelemesinden oluşmaktadır. Bir kamu harcaması türü olarak değerlendirilebilen vergi harcamalarının ileri analiz yöntemleri kullanılarak tahminlenmesi ve bütçe süreci içerisinde değerlendirilmesi mali saydamlık ve mali disiplinin gerçekleştirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Türkiye’de de 2001 ve 2007 yıllarında vergi harcama raporları yayınlanmıştır. 2006 yılından itibaren de her yıl vergi harcama tahminleri yayımlanmaktadır. Vergi harcamalarını gelir vergisi açısından inceleyen bu çalışmada Türkiye ve bazı OECD ülkelerinin verileri analiz edilmiştir. Sonuç olarak; her bir ülke için belirtilen dönemler değerlendirildiğinde; Kanada, Kore ve İspanya’da gelir vergisi açısından vergi harcamalarının GSMH içindeki paylarında artış yönlü tahminleme yapılırken, Almanya, Hollanda, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri’nde ise azalış yönlü tahminlemeler yapılmıştır. Türkiye’de ise; gelir vergisi ve GSMH içerisinde vergi harcamalarının payının artış eğilimli olduğu belirtilebilir

Anahtar Kelimeler

Vergi Harcaması, Gelir Vergisi, OECD Ülkeleri

Kaynakça

• ALLEN, Richard, Daniel Tommasi (2011), “Managing Public Expenditure (A Reference Book for Transition Countries)”, http://www1.worldbank.org/publicsector/pe/oecdpemhandbook.pdf, 22.02.2011.
• BİYAN, Özgür (2009), “5838 Sayılı Kanun ile Gelir Vergisi Kanununda Yapılan “Yeni” Düzenlemeler”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Sayı:64, Nisan.
• CAVALCANTI, Carlos B., Zhicheng Li (1999), “Reforming Tax Expenditures Programs in Poland”, Ninety Second Annual Conference on Taxation, Atlanta.
• DEPARTMENT OF FINANCE, Canada, “Tax Expenditures and Evaluations”,http://www.fin.gc.ca/taxexp-depfisc/2000, 15.12.2011.
• GİRAY, Filiz (2002), “Vergi Harcamaları: Harcama Vergileri Açısından Analizi”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt XXI, Sayı 1.
• GONCA, Gülen (2005), “Avrupa Birliği Ülkelerinde Vergi Kayıp ve Kaçakları”, http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/gulen/001/, 05/02/2012
• GÖNÜL, Hasan Halil (2002), “Vergi Harcamaları II”, www.yaklasim.com/mevzuat/dergi/makaleler/2002/04/3006.htm, 10/02/2011.
• HIN, Poh Eng (2007), “Fiscal Misperceptions Associated with Tax Expenditure Spending : The Case of Pronatalist Tax Incentıves in Singapore”, eJournal of Tax Research, Vol:5, No:1,July.
• KARAKUT, Birol (2010); “Küresel Mali Krizi Önlemede Maliye Politikasının Rolü ve Türkiye’nin Krize Maliye Politikası Cevabı”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:24, Sayı:2, 2010.
• KIZILOT, Onur (1998), “Alman Vergi Sistemi”, http://www.yaklasim.com, 10.12.2011.
• KRAAN, Dirk-Jan (2004), “Off-budget and Tax Expenditures”, OECD Journal on Budgeting, Volume:4, No:1.
• KULU, Bahattin (2000), “Vergi Harcaması ve Uygulama Örnekleri”, Vergi Dünyası, Sayı:228, Ağustos.
• LAITY, Eric T. (2011), “The Corporation as Administrative Agency: Tax Expenditures and Instıtutional Design”, http://works.bepress.com/cgi/viewcontent.cgi?article=1003&context=eri c_laity, 01.01.2011.
• MALİYE BAKANLIĞI (2001), Vergi Harcamaları 2001 Yılı, Ocak, Ankara.
• MALİYE BAKANLIĞI (2009), Gelir Vergisi Sirküleri/71.
• MALİYE BAKANLIĞI (2007), Vergi Harcamaları Raporu, Ekim, Ankara. 17. NAZALI, Ersin (2007), “Hollanda Gelir Vergisi Sisteminde Menkul Kıymetlerin Elde Tutulması ve Elden Çıkarılmasından Sağlanan Kazançların Vergilendirilmesi”, Yaklaşım Dergisi, Sayı 179, Kasım.
• OECD (2010), Tax Expenditures in OECD Countries.
• ÖZ, Ersan ve Tekin Akdemir (2002), “ABD Vergi Sistemi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı 168, Eylül.
• PINAR, Abuzer (2010), Maliye Politikası, Naturel Yayıncılık, Ankara.
• SARAÇ, Özgür (2010) “ Vergi Harcamaları ve İktisadi Etkileri”, Maliye Dergisi, Sayı:159, Temmuz- Aralık.
• SURREY, Stanley S (2011), “The Tax Expenditure Concept and Budget Reform Act of 1974”, Boston College Law Review, Volume:17 Number:5, http://lawdigitalcommons.bc.edu/cgi/viewcontent.cgi?article =1529&context=bclr, 22.02.2011.
• TODER, Eric J. (2000), “Tax Cuts or Spending- Does it Make a Difference”, National Tax Journal, Vol:53, No:3, Part:1, September, http://ntj.tax.org/wwtax%5Cntjrec.nsf/64E0A2A49007A2D485256AFC 007F24E5/$FILE/v53n3p1361.pdf, 01.03.2011.
• ULUATAM, Özhan (1991), Kamu Maliyesi, Savaş Yayınları, Ankara 1991.
• UN, http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/APCITY/ UNPAN025849.pdf, 10.12.2011.
• VILLELA, Luiz, Andrea Lemgruber, Michael Jorratt (2010), “Tax Expenditure Budgets (Concepts and Challenges for Implementation), IBD Working Paper Series, No: IDB-WP-131, April.
• www.worldwide-tax.com/germany/indexgermany.asp, 15.12.2011.
• http://www.recruitmentspain.com/incometaxinspain.php, 10.12.2011.
• http://www.businesslink.gov.uk/bdotg/action/detail?itemId=1075433676 &type=RESOURCES, 10.12.2011.