Kamu Mali Yönetimi ve Sayıştay Hesap Yargısında Mali Sorumluluk

Yıl 2011, Cilt: 16 Sayı: 2, 379 - 397, 01.06.2011

  Yrd.Doç.Dr.Ümit Süleyman Üstün Yrd.Doç.Dr.Engin Hepaksaz Yrd.Doç.Dr.Ramazan Kılıç Erdal Kuluçlu

Öz

Anahtar Kelimeler

-

KAMU MALİ YÖNETİMİ VE SAYIŞTAY HESAP YARGISINDA MALİ SORUMLULUK

Öz

1982 Anayasasına göre denetim ve yargılama olmak üzere iki temel görevi üstlenmiş olan Sayıştay’a, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile birlikte raporlama görev ve yetkisi de verilmiştir. Sayıştay denetimleri sonucunda mevzuata aykırı hareket ettiği iddia edilen sorumluların hesap ve işlemleri, Anayasada “kesin hüküm” olarak adlandırılan nihai karara bağlanmaktadır. Sayıştay tarafından verilen söz konusu kesin hükümler hakkında başka bir mercie başvurulamamaktadır. Sayıştay’ın “hesap yargısı” olarak nitelendirilen yargı fonksiyonu ise gerek 1982 Anayasasında ve gerekse de 5018 ve 6085 sayılı Kanunlar çerçevesinde tanımlanmıştır. Bu kapsamda sorumluların hesap ve işlemleri üzerinde yargılama gerçekleştirilmekte, verilen kararlar sorumlular hakkında hüküm ifade etmekte ve hukuki sonuç doğurmaktadır. Bu anlamda Sayıştay hesap yargısı açısından “sorumluluk”, “sorumlular” ve “sorumluluk halleri” konuları önem arz etmektedir. Sayıştay hesap yargısı da bu kavramlara yüklenen anlamlar çerçevesinde işlemektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de mali alanın önemli bir parçası olarak görev ifa eden Sayıştay’ın yargı fonksiyonu açısından sorumluluk kavramı ile uygulanan müeyyideleri Anayasa ve ilgili Kanunlar açısından inceleyip değerlendirmektir

Anahtar Kelimeler

Sayıştay Denetimi, Sorumluluk, Hesap Yargılaması, Hesapların Sorumluluğu

Kaynakça

• 1. AKDOĞAN Abdurrahman, Kamu Maliyesi, 12. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara 2007.
• 2. AKGÜL Başak Ataman, Türk Denetim Kurumları, Türkmen Kitabevi, İstanbul 2000.
• 3. AKYEL Recai, KÖSE Hacı Ömer, Kamu Yönetiminde Etkinlik Arayışı: Etkin Kamu Yönetimi İçin Etkin Denetimin Gerekliliği, Türk İdare Dergisi, Sayı: 466, Mart 2010.
• 4. BAYAR Doğan, “Hesap Yargısı, Hesap, Sorumluluk”, Dış Denetim, Temmuz-Ağustos-Eylül 2010, http://www.sayder.org.tr/e-dergi-hesapyargisi,-hesap,-sorumluluk-1-6.pdf, ET. 01.10.2011.
• 5. BÜMKO, “Ulusal Programda Kamu Mali Yönetimi 2001”, Ulusal ve Uluslar arası Çalışmalar Işığında Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Maliye Bakanlığı BÜMKO Yayını, Sayı:2004/1.
• 6. CANDAN Ekrem, Yeni Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminde Rol Alan Aktörler ve Bunların Görev, Yetki ve Sorumlulukları, Mali Hukuk, Ocak-Şubat 2006, Sayı 121.
• 7. ÇAKIR, İsmail Hakkı, “Kamu Kaynaklarının Kullanımında Mali Şeffaflık ve Hesap Verme Sorumluluğunun Rolü”, Editör:Ahmet KARAARSLAN, 5018 sayılı kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Kapsamında Güncel Mali Sorunlar, Muhasebat Kontrolörleri Yayını, Ankara 2006.
• 8. ÇOLAK H. Bayram, Son Değişiklikleriyle Birlikte Konu Anlatımlı 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Ankara 2008.
• 9. ETİZ Mustafa, Kamu Zararı Kavramı, Mali Hukuk Dergisi, Yıl: 26, Sayı: 152, Mart-Nisan 2011.
• 10. GÜLBEY Engin, “5018 Sayılı Kanuna Göre Kamu Geliri Kavramının Değerlendirilmesi ve Sorumluluk İlişkisi”, Kamu Mali Yönetiminde Değişim 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Dış Denetim Dergisi, Yıl:1, Sayı:1, 2010.
• 11. GÜNDAY Metin, İdare Hukuku, İmaj Yayınevi, 6. Baskı, Ankara 2002.
• 12. GÜROCAK Sibel, “5018 Sayılı Kanun Çerçevesinde Mali Sorumluluk ve Sorumlular”, Kamu Mali Yönetiminde Değişim 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Dış Denetim Dergisi, Yıl:1, Sayı:1, 2010.
• 13. HEPAKSAZ Engin, Anayasal Vergi Reformu ve Vergi Anayasası Önerisinin Türkiye’de Uygulanabilirliği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir, 2007.
• 14. KARABEYLİ Levent – COŞKUN Arife, “Sayıştay Denetimi Bağlamında Hesapverme Sorumluluğu”, Kamu Mali Yönetiminde Değişim 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Dış Denetim Dergisi, Yıl:1, Sayı:1, 2010.
• 15. KULUÇLU Erdal, Belediye Meclis Kararları Çerçevesinde Meclis Üyelerinin Sayıştaya Karşı Mali Sorumlulukları, Yerel Yönetim ve Denetim Dergisi, Mart 2010, Cilt 15, Sayı 3.
• 16. KULUÇLU Erdal – HEPAKSAZ Engin, “Türkiye'de Bütçenin Kontrolü ve Denetimi”, İçinde: Türk ve AB Bütçelendirme Süreçlerinin Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi, Editör: E.Sancak, Ankara, Gazi Kitabevi, Eylül 2009.
• 17. MUTLUER Kamil - ÖNER Erdoğan - KESİK Ahmet, Bütçe Hukuku, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayını, İstanbul 2005.
• 18. MEŞE, Osman, “Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı Çerçevesinde Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda Sayıştay Denetimi”, Dış Denetim Dergisi, Yıl:1, Sayı:1, 2010.
• 19. ÖZDEMİR, Biltekin; (2010), “Kamu Ekonomisi ve Maliye Yönetimlerinin Yeniden Yapılandırılması ve Kamu Mali Yönetiminde Denetimin Yeri”, Dış Denetim Dergisi, Yıl:1, Sayı:1.
• 20. POLAT Necip, “Saydamlık, Hesap Verme Sorumluluğu ve Denetimin Etkinliği”, Sayıştay Dergisi, S. 49, Nisan-Haziran 2003.
• 21. SAYIŞTAY KARARI, 14.6.2007 gün ve No.5189/1, Sayıştay Dergisi, S. 66-67, s. 153-173, http://www.sayistay.gov.tr/dergi/icerik/der6667m9.pdf, ET. 01.10.2011.
• 22. TDK, http://tdkterim.gov.tr/bts/, Erişim Tarihi:20.06.2011.
• 23. TOSUN Hikmet, CEBECİ A.Uğur, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Muhasebat Kontrolörleri Derneği Yayını, 2.Baskı, Ankara 2008.
• 24. ÜSTÜN Ümit Süleyman, “Kamu Harcamalarında Verimlilik ve Etkinlik”, Kazancı Hukuk Dergisi, Haziran 2005, s. 10.
• 25. YILMAZ Ejder, Hukuk Sözlüğü, Seçkin Kitabevi, Ankara 1985.
• 26. YILMAZ Nebi, “Sayıştayın Raporlama Görevi ve Sayıştay Raporları”, Dış Denetim Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 3, Ocak-Şubat-Mart 2011.