Türkiye'de Bireysel Emeklilik Sisteminde Vergisel Avantajlar ve Uygulamaları

Yıl 2011, Cilt: 16 Sayı: 1, 25 - 45, 01.03.2011

  Doç.dr.abdulkadir Işık Yrd.doç.dr. Hakan Ay Yrd.doç.dr.metin Meriç Tunç Baran

Öz

Anahtar Kelimeler

-

TÜRKİYE’DE BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNDE VERGİSEL AVANTAJLAR VE UYGULAMALARI

Öz

Bireysel emeklilik sistemi dünya ülkelerindeki uygulamaların çoğuna göz atıldığında sosyal güvenlik sistemini tamamlayan ve sisteme katılımın bireylerin özgür iradesine bırakıldığı bir yapılanmayı oluşturmaktadır. Bireylerin emeklilik dönemlerindeki gelirlerini arttırmayı amaçlayan sistem Türkiye’de bireysel emeklilik şirketlerine kuruluş ve yatırım fonlarının değerlendirilmesi aşamasında sağlanan vergi avantajı, katılımcıların ödedikleri katkı paylarının belirli kısımlarını vergi matrahlarından indirebilmeleri ile güçlü bir özendirme politikası olarak karşımıza çıkmaktadır. Bireysel emeklilik sistemi bu görünümüyle hem sistemin sağlıklı işlemesi için gereken ana unsur olan şirketleri desteklemekte aynı zamanda da katılımcı sayısının artması ile sistemden beklenen faydanın tabana yayılmasını amaçlamaktadır. Çalışma Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sisteminin vergilendirilmesi üzerine gerçekleştirilmiş olup; konu vergisel avantajlar ve uygulamaları olarak başta iki unsur üzerinden aktarılmıştır. Öncelikle bireysel emeklilik sisteminde uygulanan vergi avantajları, daha sonra katılımcıların sistemden ayrılmaları durumunda katkı paylarının toplamına uygulanacak vergi stopaj uygulamaları örneklendirmelerle ayrıntılı olarak ele alınmıştır

Anahtar Kelimeler

Bireysel emeklilik, vergi avantajları, vergisel teşvikler, yatırım fonlarının vergilendirilmesi, emeklilik şirketleri, sosyal güvenlik

Kaynakça

• 1. AHKEMOĞLU, Ahmet (2004), “Vergi Matrahının Tespitinde Bireysel Emeklilik Katkı Payları ve Şahıs Sigorta Primlerinin İndirimi”, Vergi Dünyası, Sayı:277.
• 2. ARSLAN, Mehmet(2005), “Bireysel Emeklilik Sistemine Yönelik Vergi Avantajları- II”, Yaklaşım Dergisi, Yıl: 13. Sayı: 150.
• 3. BAKLAYA, Vahap(2004), “Hayat Sigortalarına Ait Ödemeler ve Bireysel Emeklilik İle İlgili Ödemeler Yönünden Gelir Vergisi Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler”, Vergi Dünyası, Sayı: 274.
• 4. BİLGÜTAY, Yaşar(2003), “Bireysel Emeklilikte Vergi Uygulamaları”, Finans- Politik& Ekonomik Yorumlar, Sayı 476.
• 5. ÇITAK, Serdar(2003), “Safhalar Yönünden Bireysel Emeklilik Sistemine Sağlanan Vergi Teşvikleri”, Finans- Politik & Ekonomik Yorumlar, Sayı: 476.
• 6. DEMİRCİ, Azmi(2003), “Bireysel Emeklilik Sisteminden ve Özel Şahıs Sigortaları ile Emekli ve Yardım Sandıklarından Sağlanan Gelirlerin Vergilendirilmesi”, Vergi Dünyası, Sayı: 259.
• 7. DURAK, Gündoğan(2005a), “Bireysel Emeklilik Katkı Payları İle Sigorta Primlerinin Gelir Vergisi Matrahından İndirilmesi ve Özellikli Durumlar”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Sayı:23.
• 8. DURAK, Gündoğan(2005b), “Bireysel Emeklilik Sisteminde Katılımcılara ve Emeklilik Şirketlerine Sağlanan Vergisel Avantajlar”, Vergi Dünyası, Sayı: 286.
• 9. EKİN, Nusret, ALPER, Yusuf ve AKGEYİK, Tekin(1999), Türk Sosyal Güvenlik Sistemi’nde Arayışlar: Özelleştirme ve Yeniden Yapılanma, İTO Yayınları, İstanbul.
• 10. EROL, Ahmet ve A.Ercan YILDIRIM(2005), “Bireysel Emeklilik Sisteminin Vergisel Boyutuna İlişkin Değerlendirme ve Öneriler”, Yaklaşım, Yıl: 13.Sayı: 154.
• 11. EROL, Ahmet ve A.Ercan YILDIRIM(2004a), “Bireysel Emeklilik Şirketlerinin ve Aracılarının BSMV Karşısındaki Durumları”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Sayı:5.
• 12. EROL, Ahmet ve A.Ercan YILDIRIM(2004b), Tüm Yönleriyle Bireysel Emeklilik Sistemi, 2.Baskı, Yaklaşım Yayınları, Ankara. 2004.
• 13. KOLOTOĞLU, Olcay(2006), “Sigorta Primleri ve Bireysel Emeklilik Katkı Paylarının İndirim Şartlarının Değerlendirilmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı: 211.
• 14. MANDAL, Sezai(2005), “Şahıs Sigorta Primleri İle Bireysel Emeklilik Katkı Paylarının Gelir Vergisi ve Sosyal Sigortalar Kanunu Kapsamında İzahı ve Değerlendirilmesi- III”, Yaklaşım, Yıl: 13. Sayı: 150.
• 15. PİRİŞTİNİ, Ali Türker(2005), “Bireysel Emeklilik Sistemi ve Şahıs Sigortaları İçin Ödenen Katkı Payı ve Primlerin Gelir Vergisi Matrahı Hesaplamasında İndirimi ve Uyulması Gereken Son Esaslar”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Sayı:24.
• 16. SARAÇOĞLU, Fatih(2004a), “Bireysel Emeklilik Sisteminden Ayrılanlara Yapılan Ödemeler ve Vergi Uygulamaları”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Sayı:9.
• 17. SARAÇOĞLU, Fatih(2004b), “Bireysel Emeklilik Sisteminin Sağladığı Vergi Avantajları”, Vergi Sorunları, Sayı:189.
• 18. SU, Mustafa(2003), “Şeffaf, Güvenilir ve Avantajlı Bir Emeklilik Sistemi”, Finans- Politik& Ekonomik Yorumlar, Sayı:476.
• 19. TEKİN, Cem(2004), “İndirilebilecek Şahıs Sigorta Primleri ve Bireysel Emeklilik Katkı Payları”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Sayı:3.
• 20. TÜRKAY, İmdat(2005), Bireysel Emeklilik ve Şahıs Sigorta Primlerinin Vergilendirilmesi, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara.
• 21. TÜRKAY, İmdat(2004a), “Ücret Matrahının Tespitinde İndirim Konusu Yapılacak Şahıs Sigorta Primleri İle Bireysel Emeklilik Katkı Paylarının Belgelendirilmesi ve Hesaplanması- I”, Vergici ve Muhasebeci İle Diyalog, Sayı:196.
• 22. TÜRKAY, İmdat(2004b), “Ücret Matrahının Tespitinde İndirim Konusu Yapılacak Şahıs Sigorta Primleri İle Bireysel Emeklilik Katkı Paylarının Belgelendirilmesi ve Hesaplanması- II”, Vergici ve Muhasebeci İle Diyalog, Sayı:196.
• 23. UYANIK, Atilla(2003), “Bireysel Emeklilik Fonlarının ve Katılımcıların Vergilendirilmesi”, Vergici ve Muhasebeciyle Diyalog, Sayı: 187.
• 24. YAŞAR, Bilkutay(2003), “Bireysel Emeklilikte Vergi Uygulamaları”, Finans-Politik&Ekonomik Yorumlar, Sayı:476.