Turizm İşletmelerinin İş Etiğine Yönelik Uygulamalarının Çalışma Yeri Tercihindeki Önemi: Turizm Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma

Yıl 2011, Cilt: 16 Sayı: 1, 163 - 184, 01.03.2011

  Yrd.doç.dr.elbeyi Pelit Dr.yalçın Arslantürk

Öz

Anahtar Kelimeler

-

TURİZM İŞLETMELERİNİN İŞ ETİĞİNE YÖNELİK UYGULAMALARININ ÇALIŞMA YERİ TERCİHİNDEKİ ÖNEMİ: TURİZM ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu araştırmanın amacı, turizm sektöründeki işletmelerin iş etiğine ilişkin uygulamalarının, üniversite düzeyinde turizm eğitimi alan öğrencilerin çalışacakları işletme tercihlerindeki önem derecesini belirleyebilmektir. Bu kapsamda, Türkiye’de lisans düzeyinde turizm eğitimi programlarına kayıtlı 1088 öğrenciye anket uygulanmıştır. Elde edilen veriler, frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, faktör analizi, bağımsız örneklemler için t testi, ANOVA, ve Tukey testleri kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, işletmelerin iş etiğine ilişkin uygulamalarının, öğrencilerin çalışmak için tercih edecekleri işletmeleri seçmede çok/tamamen önemli olduğu ve bu önem düzeyinin, öğrencilerin, cinsiyetleri, sektör tecrübelerinin olup olmama durumu ve devam etmekte oldukları sınıflara göre de farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Etik, iş etiği, turzm işletmeleri, turizm öğrencileri

Kaynakça

• 1. Airey, D. ve Frontistis, A. (1997). Attitudes to Careers in Tourism: An Anglo Greek Comparasionž. Tourism Management, 18(3)pp.149-158.
• 2. Akgþl, A. ve Ñevik, O. (2003). İstatistiksel Analiz Teknikleri, "SPSS'te İşletme Yönetimi Uygulamaları". Ankara: Emek Ofset Ltd. Şti.
• 3. Aksu, A. ve Køksal, C.D. (2005). Perceptions and Attitudes of Tourism Students in Turkeyž. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 17(5) pp. 436 447.
• 4. Altuğ, N. ve Gþler, E.G. (2003). Pazarlama Etiği: Hizmet Pazarlamasında Karşılaşılan Etik Sorunlar ve Malların Pazarlanmasından Farklılıklarıž, I.Türkiye Uluslararası İş ve Meslek Ahlakı Kongresi Bildirileri, Ankara: Hacettepe Üniversitesi İşletmecilik Meslek Etiği Uygulama ve Araştırma Merkezi, 17-19 Eylþl, ss.321-327.
• 5. Aşçıgil, S. (2001). İş Etiği: Eski Sorunlar. Yeni Kavramlar. Yeni Yaklaşımlar. Friedrich Ebetrt Stiftung Ekonomi Forumu. İstanbul: Ñøzþm Reklam.
• 6. Ay, Ü. ve Eréen, Y. (2005). Öğrencilerin ve Yøneticilerin İşletme Sosyal Sorumluluğu ve Etik Yønetim Algılamaları, 2. Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu, Sakarya: Sakarya Üniversitesi İİBF. 18-19 Kasım.ss.219-228.
• 7. Barron, P.E., Maxwell, G.A., Broadbridge, A. and Ogden, S. (2007). The Experiences. Perceptions and Expectations of Careers in the Hospitality Industry: Views from Generation Yž. The Journal of Hospitality and Tourism Management, 14(2), pp.119-128.
• 8. Barutéugil, İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi. Kariyer Yayınları. İstanbul.
• 9. Baum, T. (2002). "Skills Training in the Hospitality Sector: A Review of Issues". Journal of Vocational Education & Training, 54(3), pp.343- 363.
• 10. Beltrami, R.F., Peterson, R.A. and Kozmersky, G. (1984). Concerns of College Students Regarding Business Ethicsž. Joumal of Business Ethics, 3, pp.195-200.
• 11. Boella, M.J. (2000). Human Resource Management in the Hospitality Industry. Cheltenham, Stanley Thornes.
• 12. Bradburn, R. (2001). Understanding Business Ethics. Thomson Learning, New York.
• 13. Bratton, J. and Gold. J. (2000). Human Resource Management. Theory and Practice. Macmillan.
• 14. Brien, A. (2004). Do I want a Job in Hospitality? Only Till I Get a Real Job!ž. in: K.A. Smith and C. Schott. Editors. Proceedings of the New Zealand Tourism and Hospitality Research Conference. Wellington. NZ.
• 15. Bþyþkøztþrk, Ş. (2003). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• 16. Cleek, M.A. and Leonard, S.L. (1998). Can Corporate Codes of Ethics Influence Behaviour?ž. Joumal of Business Ethics, 17(6), pp.619-630.
• 17. Cohen, J.R., Pant, L.W. and Sharp, D.J. (2001). An Examination of Differences in Ethical Decision-Making Between Canadian Business Students and Accounting Professionalsž. JoMwa/ of Business Ethics, 30(4), pp.319-336.
• 18. Ehtiyar, R. ve Üngøren, E. (2008). Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Umutsuzluk ve Kaygı Seviyeleri ile Eğitime Yønelik Tutumları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yønelik Bir Araştırmaž. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(4), s.159-181.
• 19. .Enghagen, L.K. (1990). Ethics in Hospitality/Tourism Education: A Surveyž. Hospitality Research Journal, 14(2), pp.113-118.
• 20. Fennel, D.A. and Malloy, D.C. (1999). Measuring the Ethical Nature of Tourism Operatorsž. Annals of Tourism Research, 26(4), pp.928-944.
• 21. Demir, Y. (2010). İş Etiği Kavramı ve İşletmeler Aéısından Önemiž paribus.tr.googlepages.com/y_demir2.doc (Erişim tarihi:06.07.2010)
• 22. Ertuğrul, F. (2008). Paydaş Teorisi ve İşletmelerin Paydaşlarıyla İlişkilerinin Yønetimiž, Erciyes Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(2), ss.199-223.
• 23. Ferrel, O.C. and Fraedrich, J. (1991). Business Ethics. Ethical Decision Making and Cases. Houghton Mifflin Company. Boston.
• 24. Ferrell, O.C. and Friedrich J. (2005). Business Ethics. Boston. New York: Hougton Miffin Company, 2005.
• 25. Fleckenstein, M. P. and Huebsch P. (1999). Ethics in Tourism- Reality or Hallucinationž Journal of Business Ethics, 19, pp.137-142.
• 26. Ford, R.C. and Richardson, W.D. (1994). Ethical decision-making: a review of the empirical literaturež. Journal of Business Ethics, 13, pp.205-221.
• 27. Frederick, W.C., Davis, K. and Post, J.E. (1988). Business and Society: Corporate Strategy. Public Policy Ethics. New York. McGraw-Hill Publishing Company.
• 28. Galbraith, S. and Stephenson, H.B. (1993). Decision Rules Used by Male and Female Business Students in Making Ethical Judgments: Another Lookž. Joumal of Business Ethics, 12, pp.227-233.
• 29. Goodwin, H. and Francis, J. (2003). Ethical and Responsible Tourism: Consumer Trends in the UKž. Journal of Vacation Marketing, 9(3), pp.271-284.
• 30. Glover, S.H., Bumpus, M.A., Sharp, G.F. and Munchus, G.A. (2002). Gender differences in ethical decision makingž. Women in Management Review, 17(5), pp. 217-227.
• 31. Hartley, R. (1993). Business Ethics Violations of the Public Trust. New York:Wiley.
• 32. Hatcher, T. (2004). Environmental Ethics As An Alternative For Evaluation Theory in For Profit Business Contextž. Evaluation and Program Planning, 27, pp.357-363.
• 33. Hosmer, L. R, (1994). Strategic Planning as if Ethics Matteredž, Strategic Management Journal, 15, pp.17-34.
• 34. Howard, A. and Wilson, J. (1982). Leadership in a Declining Work Ethicž. California Management Rewiev, 24(4), pp.33-46.
• 35. Hudson, S. (2007). To Go or Not To Go? Ethical Perspectives on Tourism in an ›Outpost of Tyrannyž. Journal of Business Ethics, 76, pp.385-396.
• 36. Jaszay, C. (2002). “An Integrated Research Review of Ethics Articles in Hospitality Journals 1990 to 2000”. Northern Arizona University. http://www2.nau.edu/~clj5/Ethics/jaszay1.pdf. (Erişim Tarihi: 15.04.2006).
• 37. Jenkins, A.K. (2001). Making a Career of it? Hospitality Studentsœ Future Perspectives: An Anglo-Dutch Studyž. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 13(1), pp.13-20.
• 38. Joseph. J. (2000). “2000 National Business Ethics Survey”. http://www.ethics.org/resource /2000 -national-business-ethics-surveynbes. (Erişim: 14.10.2009).
• 39. Kampaxi, O. (2008). ›Codes of Ethics in Tourism: Practice. Theory. Synthesisœ. Annals of Tourism Research, 35(2), pp.607-608.
• 40. Kline, R. (1998). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Press.
• 41. Koonmee, K., Singhapakdi, A., Virakul, B. and Lee, D.J. (2010). Ethics Institutionalization. Quality of Work Life and Employee Job-Related Outcomes: A Survey of Human Resource Managers in Thailandž. Journal of Business Research, 41, pp.20-26.
• 42. Kozak, M. ve Karakaş, G. (2003). Otel İşletmelerinde Ñalışan Servis Personelinin Etik Davranışları Üzerine Bir Araştırmaž. Turizm Akademik Dergisi, 2, ss.1-16.
• 43. Kozak, M.A. ve Kızılırmak, İ. (2001). Tþrkiyeœde Meslek Yþksekokulu Turizm Otelcilik Programı Öğrencilerinin Turizm Sektørþne Yønelik Tutumlarının Demografik Değişkenlere Gøre Değişimi: Anadolu. Akdeniz ve Karedeniz Teknik Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulamaž. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, Bahar, ss.9-16.
• 44. Kuşluvan, S. and Kuşluvan, Z. (2000). Perceptions and Attitudes of Undergraduate Tourism Students Towards Working in the Tourism Industry in Turkeyž. Tourism Management, 21, pp.251-269.
• 45. Kwansa, F.A. and Farrar, A.L. (1992). A Conceptual Framework For Devoloping a Hospitality Educatorsœ Code of Ethicsž. Hospitality Research Journal, 15(3), pp.27-39.
• 46. Lansing, P. and Vries, P.D. (2007). Sustainable Tourism: Ethical Alternative or Marketing Ploy?ž. Journal of Business Ethics 72, pp.77- 85.
• 47. Macbeth, J. (2005). Towards An Ethics Platform for Tourismž. Annals of Tourism Research, 32(4), pp.962-984.
• 48. McNamara, C. (2005). “Complete Guide to Ethics Management: An Ethics Toolkit for Managers”. http://www.infra.kth.se/courses/1H1146/ Files/ethicsmanage ment.pdf. (Erişim Tarihi: 30.06.2006)
• 49. Morgan, G. (2004). SPSS for Introductory Statistics: Use and Interpretation. U.S.A: Lawrence Erlbaum Associates.
• 50. ÖSYM. (2009). 2009-2010 ÖSYM Yþksekøğretim İstatistikler. Ankara. www.osym.gov.tr. (Erişim:28.04.2010).
• 51. Özdamar, K. (2001). Paket Programlar ve İstatistiksel Veri Analizi (Çok Değişkenli Analizler), (4. Baskı), Eskişehir: Kaan Yayınları.
• 52. Pardue, H. (2002). İnsan Kaynaklarına Farklı Bir Bakış; Etik Değerler. Human Resources. İnsan Kaynakları ve Yönetim Dergisi, 9, ss.12-14.
• 53. Pavesic, D. ve Breymer, R. (1990). Job Satisfaction: What is Happening to The Young Managersž. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 31(1), pp.90-96.
• 54. Pearson, G. (1995). Integrity in Organizations: An Alternative Business Ethic. Singapore: McGraw-Hill Book Company.
• 55. Pelit, E. (2008). İşletmelerde İşgøren Gþélendirmenin İşgørenlerin İşdoyumlarına Atkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniğversitesi Eğitim Bilimler Enstitþsþ.
• 56. Pelit, E. ve Gþéer, E. (2007). İşletme Yøneticilerinin Ñalışanlara Karşı Davranışlarının İş Etiği Kapsamında Değerlendirilmesine İlişkin Bir Araştırmaž. Seyahat ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 1, ss.32-49.
• 57. Pizam, A. (1999). The State of Travel and Tourism Human Resources in Latin Americaž. Tourism Management, 20(5), pp.575-586.
• 58. Richardson, S. (2009). “Undergraduatesœ Perceptions of Tourism and Hospitality as a Career Choicež. International Journal of Hospitality Management, 28(3), pp.382-388.
• 59. Rimmington, M. (1999). Vocational Education: Challenges for Hospitality Management in the New Millenniumž. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 11(4), pp.186.197.
• 60. Sekeran, U. (2003). Research Methods for Business, New York: John Wiley.
• 61. Sarıışık. M., Akova, O. ve Ñontu, M. (2006). Otel Yøneticilerinin Etik Politika ve Yøntemlere Yaklaşımları Üzerine Amprik Bir Araştırmaž. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(1), ss.22-34.
• 62. Sankaran, S. and Tung, B. (2003). Relationship between Student Characteristics and Ethics: Implications for Educatorsž. Journal of Instructional Psychology, 30(3), pp. 240-253.
• 63. Saylı, H., Ağca, V., Kızıldağ, D. Ve Uğurlu Y. (2009).ž Etik, Kurumsal İtibar ve Kurumsal Performans İlişkisinin Belirlemeye Yønelik 500 İşletme İéinde Yapılmış Bir Araştırmaž, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), s s.171-180.
• 64. Schwepker, C.H. (2001). Ethical Climateœs Relationship to Job Satisfaction. Organizational Commitment and Turnover Intention in the Salesforcež. Journal of Business Research, 54, pp.39-52.
• 65. Singapakdi A., Rao, C.P. and Vitell, S.C. (1996). Ethical Decison Making: An Investigation of Services Marketing Professionalsž. Journal of Business Ethics, 15, pp.635-644.
• 66. Søkmen, A. ve Boylu, Y. (2001). Otel İşletmeleri Yøneticileri Aéısından Etik Kavramı ve Uygulamaları: Ankara 'da Amprik Bir Araştırmaž. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(5). ss.31-54.
• 67. Stevens, B. (2001). ›Hospitality Ethics: Responses from Human Resource Directors and Students to Seven Ethical Scenariosœ. Journal of Business Ethics, 30, pp.233-242.
• 68. Stevens, B. and Fleckenstein, A. (1999). Comparative Ethics: How Students and Human-resources Directors React to Real-life Situationsž. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 40(2), pp.69-75.
• 69. Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenirlik ve Geçerlik. Ankara: Seékin Yayıncılık.
• 70. Telman, C. (2000). Başarıya Giden Yolda Meslek Seçimi. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• 71. Travino, L. and Nelson, K. (2004). Managing Business Ethics. New York: Wiley.
• 72. Uékun, G., Latif, H., Uékun, S. ve Pelit, E. (2004). Otel Organizasyonundaki İşlerin Yaratıcı ve Tutucu Kişilik Boyutunda Değerlendirilmesine İlişkin Bir Uygulamaž, Dumlupınar üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 10, ss.55-79.
• 73. Weeden, C. (2001). Ethical Tourism: An Opportunity for Competitive Advantagež. Journal of Vacation Marketing, 8(2), pp.141-153.
• 74. Whitney, D.L. (1989). The Ethical Orientations of Hotel Managers and Hospitality Students: Imphcations for Industry. Education. and Youthful Careersž. Hospitality Education and Research Journal, 13(3), pp.187- 192.
• 75. Whitney, D.L. (1990). Ethics in the Hospitality Industry: With A Focus Hotel Managersž. International Journal of Hospitality Management, 9(1), pp.59-68.
• 76. Whipple, T.W. and Swords, D.F. (1992). Business ethics judgment: a crosscultural comparisonž. Journal of Business Ethics, 11, pp.671-678.
• 77. Yþksel, Ö. ve Tuné, A. (2001). Turizm İşletmeleri Yøneticilerinin İş Etiğine Yaklaşımları (Ankara İlinde Uygulamalı Bir Araştırma)ž. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(5) ss:57- 170.