AB Mali Yardımları ve Büyüme İlişkisi: Türkiye ve Yeni AB Üyeleri Üzerine Bir Nedensellik ilişkisi

Yıl 2010, Cilt: 15 Sayı: 2, 27 - 42, 01.06.2010

  Doç.Dr. Levent Kösekahyaoğlu İkbal Yeğen

Öz

Anahtar Kelimeler

-

AB MALİ YARDIMLARI VE BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE VE YENİ AB ÜYELERİ ÜZERİNE BİR NEDENSELLİK İLİŞKİSİ

Öz

Avrupa Birliği kurulduğundan beri hem Birlik içinde ekonomik kalkınmışlık farklarının azaltılmasını sağlamak için üye ülkelerine hemde Birliğe tam üye olmaları için hazırlamak ve AB’ye uyumlarını artırmayı sağlamak için aday ülkelerine mali yardım imkânları sunmaktadır. Bu kapsamda aday ülke olan Türkiye’de bu yardımlardan uzun bir zamandan beri yararlanmaktadır. Bu çalışmada, AB’ye yeni üye olan ülkeler arasından seçilen yedi ülke ile Türkiye için, gerek aday ülke oldukları süreçte gerekse üyelik süreçlerinde verilen yardımlar ile ilgili ülkelerin milli gelirleri dolayısıyla büyümelerinde herhangi bir etkiye sahip bulunup bulunmadığı incelenmiştir. Yapılan inceleme sonucu, yardımlar ile milli gelir arasında herhangi bir nedensellik ilişkisine rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

AB Mali Yardımları, Büyüme, Nedensellik Testi

Kaynakça

• 1. BAILLIU, J. N., (2000) “Private Capital Flows, Financial Development, and Economic Growth in Developing Countries”, Bank of Canada Working Paper 2000-15.
• 2. BEURAN, M., “Foreign Aid Effectiveness in Transition Economies”, University of Paris Panthéon-Sorbonne, May 2005 – first draft, 2005.
• 3. BHANDARI, R., D. DHAKAL, G. PRADHAN and K. UPADHYAYA, “Foreign Aid, FDI and Economic Growth in East European Countries”, Economics Bulletin, Vol. 6, No. 13, pp.1-9, 2007.
• 4. BĐLĐCĐ, N., Türkiye – AB Đlişkileri (Genel Bilgiler, Đktisadi ve Mali Konular, Vergilendirme), Seçkin Yayınları, 2.Basım, Ankara, 2007.
• 5. ÇOKGEZEN, J. Y. ve E. YILDIRIM, “AB-Türkiye Mali Đlişkilerinin Değerlendirilmesi”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 16, Sayı 2, s.147-168, 2007.
• 6. DOWLING, J. M. and Jr. U. HIEMENZ, “Aid, Savings and Growth in the Asian Region”, The Developing Economies, Cilt 21, No.1, 1983.
• 7. DURBARRY, R., N. GEMMELL and D. GREENAWAY, “New Evidence on the Impact of Foreign Aid on Economic Growth”, Centre for Research in Economic Development and International Trade, University of Nottingham, No.98/8, 1998.
• 8. EDERVEEN, S., H. L.F. de GROOT and R. NAHUIS, “Fertile Soil for Structural Funds? A Panel Data Analysis of The Conditional Effectiveness of European Cohesion Policy”, CPB Discussion Paper, No:10, 2002.
• 9. ERDAL, L., Türkiye’nin AB’ye Üyelik Sürecinde Ekonomik ve Siyasi Kriterlerin Yerine Getirilmesindeki Performansı: Karşılaştırmalı Bir Analiz, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın, 2005.
• 10. FAYOLLE, J. ve A. LECUYER, “Regional Growth, National Membership and European Structural Funds: An Empirical Appraisal”, N° 2000-02, 2000.
• 11. GENÇKOL, M., Avrupa Birliği Mali işbirliği Politikaları ve Türkiye, DPT Uzmanlık Tezleri, Yayın No: 2679, Ankara, 2003.
• 12. GÖSTERĐCĐ, H. ve B. ORMANOĞLU, “AB Mali Yardımları ve IPA Uygulamasına Geçiş”, Türk Đdare Dergisi.
• 13. GRANGER, C.W.J., “Investigating Causal Relations By Econometric Models and Cross-Spectral Methods”, Econometrica, Vol.37, No.3, July, ss.424-438, 1969.
• 14. GUJARATI, D. N., Temel Ekonometri, (Çev:Ümit Şenesen ve Gülay G. Şenesen), Literatür Yayınları, 4.Baskı, Đstanbul, 2006.
• 15. GÜNER, Ü., Avrupa Birliğinin Mali Yardımları ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya, 2006.
• 16. IŞIĞIÇOK, E., Zaman Serilerinde Nedensellik Çözümlemesi, Uludağ Üniversitesi Basım Evi, Bursa, 1994.
• 17. KAHYAOĞLU, H. ve A. ABUK DUYGULU, “Finansal Varlık Fiyatlarındaki Değişme-Parasal Büyüklükler Etkileşimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Đ.Đ.B.F. Dergisi, Cilt.20, Sayı.1, ss.63-85, 2005.
• 18. KORMENDI, R. C., P. MEGUIRE and V. LEVY, “Aid, Investment and Economic Growth in Developing Countries”, 1988.
• 19. MALLIK, G., “Foreign Aid and Economic Growth:A Cointegration Analysis of the Six Poorest African Countries”, Economic Analysis & Policy, Vol. 38 No. 2, September, s.251-260, 2008.
• 20. MOREIRA, S. B., “Evaluating the Impact of Foreign Aid on Economic Growth: A Cross-Country Study (1970-1998)” Paper to be presented at the 15th Annual Meeting on Socio-Economics June 26-28, Aix-enProvence, France, 2003.
• 21. MORGĐL, O., “Türkiye-Avrupa Birliği Ekonomik Đlişkileri”, G.Ü. Đ.Đ.B.F Dergisi, s.103-116, 2003.
• 22. ORMANOĞLU, B., “AB Katılım Öncesi Mali Yardımları Kapsamında Merkezi Olmayan Yapılanma Sistemi”, Bütçe Dünyası Dergisi. Sayı 23, ss.14-17, 2005.
• 23. ÖZENEN, C. G., The Effects of Structural Funds on Ireland’s Development And Lessons for Turkey, <http://ekutup.dpt.gov.tr /ab/ozenencg/irlanda.pdf>, (01.04.2009).
• 24. PAPANEK, G. F., “Aid, Foreign Private Investment, Savings, and Growth In Less Developed Countries”, The Journal of Political Economy, Vol.81, No.1, pp.120-130, 1973.
• 25. PAUL, M., “Aid, Savings and Growth Revisited”, Bulletin of Oxford Institute of Economics and Statistics, Cilt 42, No 2, 1980.
• 26. POLAT, N., “Avrupa Birliği - Türkiye Mali Đşbirliği ve Sayıştay’ın Topluluk Kaynakları Üzerindeki Denetimi”, Sayıştay Dergisi, Sayı:52, s.61-84.
• 27. PUIGCERVER-PEÑALVER, M.-C., “The Impact of Structural Funds Policy on European Regions´ Growth. A Theoretical and Empirical Approach”, The European Journal of Comparative Economics, Vol.4, n.2, pp.179-208, 2007.
• 28. YALÇIN, E., Đktisadi Büyüme ve Dış Krediler:Ampirik Bir Çalışma, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB Dış Đlişkiler Genel Müdürlüğü, Ankara, 2005.
• 29. YILDIZ, H. ve F. YARDIMCIOĞLU, “Türkiye’ye Yönelik AB Mali Yardımları ve Aday Ülkelerle Karşılaştırılması”, Cumhuriyet Üniversitesi Đktisadi ve Đdari Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 2, ss. 75- 106, 2005.
• 30. < http://www.abmerkezi.org.tr/makale2.php>, (15.09.2008).
• 31. <http://epp.eurostat.ec.europa.eu>
• 32. <http://europa.eu/index_en.htm>