Bireylerin Kişisel Özellikleri Yönünden İş Doyum Düzeylerine Göre Tükenmişlikleri: Afyonkarahisar İlinde Bir Araştırma

Yıl 2009, Cilt: 14 Sayı: 3, 197 - 214, 01.09.2009

  Yrd.Doç.Dr.Hüseyin Yılmaz Yrd.Doç.Dr.Atila Karahan

Öz

Anahtar Kelimeler

-

BİREYLERİN KİŞİSEL ÖZELLİKLERİ YÖNÜNDEN İŞ DOYUM DÜZEYLERİNE GÖRE TÜKENMİŞLİKLERİ: AFYONKARAHİSAR İLİNDE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu araştırmanın amacı Afyonkarahisar ili ve ilçelerindeki hastanelerde yönetici olarak çalışan bireylerin kişisel özelliklerine göre iş doyumları ve iş doyumlarına göre tükenmişliklerini incelemektir. Araştırmanın sonucunda, çalışanların eğitim düzeyine ve medeni durumlarına, hizmet yılına ve görev pozisyonlarına göre iş doyumları arasında bir fark olmadığı görülmüştür. İş doyum düzeyi düşük çalışanlarda duygusal tükenme ve duyarsızlaşmanın iş doyum düzeyi yüksek olanlardan anlamlı düzeyde yüksek olduğu, kişisel başarının anlamlı düzeyde düşük olduğu sonucu elde edilmiştir. Hizmet yılı on yıldan daha uzun olan yöneticilerde kişisel başarının hizmeti on yıldan az olanlara göre anlamlı bir şekilde daha yüksek olduğu bulunmuştur. Yine, iş doyum düzeyi düşük olan grup üzerinde yapılan analizlerde hizmetinin ilk beş yılında olanlarda duygusal tükenmenin daha yüksek olduğu sonucu elde edilmiştir

Anahtar Kelimeler

İş doyumu, Tükenmişlik, Hastane Çalışanları

Kaynakça

• 1. AĞAOĞLU, E., CEYLAN, M., KASIM, E., MADEN, T., Araştırma Görevlilerinin Kendi Tükenmişlik Düzeylerine İlişkin Görüşleri. Malatya: XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, (2004).
• 2. AKSU, G., ACUNER, A., TABAK, R., Sağlık Bakanlığı Merkez ve Taşra Teşkilatı Yöneticilerinin İş Doyumuna Yönelik Bir Araştırma (Ankara Örneği), Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 55 (4): (2002), s.271-282.
• 3. ARDIÇ, K., BAŞ, T., Yüksek Öğretimde İş Tatmini ve Tatminsizliği, Gaziosmanpaşa Üniversitesi İktisat, İşletme ve Finansman Dergisi, Ek Sayı, (2002).
• 4. ASLAN, H.; Hekimlerde Tükenmede Cinsiyetle İlişkili Etmenler, Tıp Fakültesi Dergisi Sayı 2, Adana, 1997, s.132.
• 5. AVŞAROĞLU, S., DENİZ, E., KAHRAMAN, A., Teknik Öğretmenlerde Yaşam Doyumu İş Doyumu ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14: (2005), s.115-131.
• 6. BAYCAN, F.A., (1985), Farklı Gruplarda Çalışan Kişilerdi İş Doyumunun Bazı Yönlerinin Analizi. Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi, İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi.
• 7. BENJAMIN, J., Stres (Çev. Kalın A.) Cep Üniversitesi İletişim Yayınları, Fransa, (1992).
• 8. BERRY, M.L., Psychology at Work, McGraw Hill Companies Inc., San Francisco, 1997.
• 9. BİNGÖL, D., Personel Yönetimi, 3. Baskı, İstanbul:Beta Basım Yayım, İstanbul, (1996), s.266.
• 10. BODUR, S., GÜLER, S., Sağlık yöneticilerinde iş doyumu. Genel Tıp Dergisi 1997; 1:12-14.
• 11. CACIOPPE, R., & Mock, P.A. (1984). A Comparison Of The Work Experience In Government And Private Organizations. Human Relations, 37, 923-940.
• 12. CEYLAN, A., ve DEMİRCAN, N., Çalışanların Örgüte Bağlılık ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilere Yönelik Bir Araştırma, İ.Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, c:31, Nisan, (2002), s.1.
• 13. CHERNISS C., & KANE, J. (1987). Public Sector Professionals: Job Characteristics, Satisfaction, And Aspiration For Intrinsic Fulfillment Through Work. Human Relations, 40(3), 125-136.
• 14. CHERNISS, C. (1980). Staff burnout: Job stress in the human services. Beverly Hills, CA: Sage.
• 15. CRIBIN, J.J, Efeccitive Managerial Leadership, American Management Association, New York, (1972), s.155.
• 16. ÇOKLUK, O., Örgütlerde Tükenmişlik: Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar. (Edit: Cevat Elma ve Kamile Demir). Ankara: Anı Yayıncılık, (2000), s.109
• 17. DEMİR, A., Hemşirelikte Tükenmişliğe Bir Bakış, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7 (1): (2004), s. 71-78.
• 18. DOLUNAY, A.B., Genel Liseler ve Teknik-Ticaret-Meslek Liselerinde Görevli Öğretmenlerde Tükenmişlik Durumu. Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, (2002), 55 (1).
• 19. ERDOĞAN, İ.; İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, Avcıol Basım Yayın, İstanbul, 1996, s.231
• 20. EREN, E., Yönetim Psikolojisi, Beta Basım Yayım, İstanbul, (1996), s.112.
• 21. ERGENELİ, A. ve ERYİĞİT, M., Öğretim Elemanlarının İş Tatmini: Ankara'da Devlet ve Özel Üniversite Karşılaştırması, Hacettepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19(2), (2001), s. 159-178.
• 22. ERGİN, C., Doktor ve Hemşirelerdeki Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması, Ankara: VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, S.143-154, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1992.
• 23. FLINKMAN, M., LAINE, M., LEINO-KILPI, H., HASSELHORN, H.M., SALANTERA, S. (2006), Eşplaining Yoğun Registered Finnish Nurses’ Intention to Leave the Profession: A Questionnaire Survey, International Journal of Nursing Studies, Accepted 10 December 2006, Article in Pres.
• 24. FREUDENBERGER, H., Staff burnout, Journal of Social Issues 30 (1974), pp. 159–165.
• 25. GÖKÇAKAN, Z., ÖZER, R., Doğu Karadeniz Bölgesindeki Görevli Rehber Öğretmenlerde Tükenmişlik Düzeyi Nedenleri ve Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Eskişehir: IX. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, (1999).
• 26. GÜL, H., OKTAY, E., GÖKÇE, H., İş Tatmini, Stres, Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti Ve Performans Arasındaki İlişkiler: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma Akademik Bakış E-dergisi, (2008), s. 78.
• 27. IMPAROTA, N., Relationship Between Porter's Need Satisfaction Questionnaire and the Job Descriptive Index, Journal Of Applied Psychology, 56(4), (1972), s.301-304.
• 28. IZGAR, H., Okul Yöneticilerinin Tükenmişlik Düzeyleri (Bornout) Nedenleri ve Bazı Etken Faktörlere Göre İncelenmesi. (Yayınlanmış Doktora Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (2000);
• 29. JENNIFER, M. George and GARRETH R.Jones, Understanding and Managing Organizational Behavior, Addison-Wesley Publishing Company, New York, 1996, s.70.
• 30. KARADAĞ, F., KARAGÖZ, N., ATEŞÇİ, Ç.A., VARMA G., OĞUZHANOĞLU, N.K., (2001)A. Denizli İlinde Çalışan Hemşirelerin Tükenme Düzeyi, Nöropskiyatri Arşivi, 208.
• 31. KAVLA, I., Hemşirelerde İş Doyumu ile Tükenmişlik İlişkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, (1998)
• 32. MASLACH, C. (1982). Burnout: The cost of caring. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• 33. MASLACH, C., & JACKSON, S.E. (1981). Maslach Burnout Inventory. Research edition. Palo Alto, CA: Consulting Psychologist Press.
• 34. NEVMAN, K., MAYLOR, U., CHANSARKAR, B., The Nurse Satisfaction, Service Quality and Nurse Retention Chain Journal of Management in Medicine, Cilt No: 16, Sayı 4, (2002), s.41.
• 35. ORAN (BAŞKAYA), N.(1989): Job Satisfaction of a Group of Academical Staff in Marmara University. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• 36. OSHAGHEMI, T., Gender Dıfferences m The Job Satisfaction of University Teachers, Women in Management Review, 15(7), (2000), s.331-343.
• 37. ÖZGEN, H., ÖZTÜRK, A., YALÇIN, A., İnsan Kaynakları Yönetimi, Nobel Kitabevi, Adana., (2002), s.327
• 38. PEHLİVAN, İ.; İş Yaşamında Stres, Pegem Yayıncılık, Ankara, 2002, s.19
• 39. PINES, A.M., ARANSON, E., Career Burnout. Causes and Cures. New York: The Free Pres (1988)
• 40. SCHERMERHORN, J.R., HUNT, J.G. and OSBORN, R.N., Management, John Willey and Sons, USA, (1994), s.144
• 41. SERTÇE, S., Kamu Kuruluşlarında Yöneticilerin İş Doyumu Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, DEÜ, SBE, İzmir, (2003), s.5.
• 42. SMITH. M. P., & Nock, S. L. (1980). Social Class And The Quality Of Work Life In Public And Private Organizations. Journal Of Social Issues, 36(4), 59-75.
• 43. SÜNTER, A.T., CANBAZ, S., DABAK, Ş., ÖZ, H., PEKŞEN, Y., Pratisyen Hekimlerde İşe Bağlı Gerginlik ve İş Doyumu Düzeyleri. Genel Tıp Dergisi. 2006; 16 (1).
• 44. ŞİMŞEK, Ş., AKGEMCİ, T., ÇELİK, A., Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, Nobel Yayıncılık, Ankara, (2003), s.150.
• 45. TAŞĞIN, O., Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Merkez ve Taşra Örgütü Yöneticilerinin Tükenmişlik Düzeylerinin İş Doyum Düzeylerine Etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (2004);
• 46. TÜMKAYA, S., Öğretmenlerdeki Tükenmişlik Görülen Psikolojik Belirtiler ve Başaçıkma Davranışları. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (1996);
• 47. TZENG, H.M., KETEFIAN, S., The Relationship Between Nurses’ Job Satisfaction and Inpatient Satisfaction: An Exploratory Study in a Taiwan Teaching Hospital Journal of Nursing Care Quality, Cilt No: 16, Sayı: 2, (2002)
• 48. WEISS, D.J., DAWIS, R.V., ENGLAND, G.W. and LOFQUIST, L.H., Manual fort he Minnesota Satisfaction Questionnaire. Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation, 1967, XXII.
• 49. YILDIZ, M., ÖNDER, M.E., TURAL, Ü., BALTA, H.İ., KOÇALIM, N., (2003) Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan pratisyen hekimlerin psikotik bozukluklar ve tedavisine yönelik tutumları. Türk Psikiyatri Dergisi, 14:106-115.
• 50. YİĞİT, A., Lider Davranışlarının Personel İş Doyumuna Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Alan Çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Ankara, (2004), s.95.