THE EFFECTS OF MIGRATION ON SOCIAL AND SPATIAL STRUCTURE

Yıl 2016, Cilt: 21 Sayı: 4, 1347 - 1359, 30.10.2016

Mim Sertaç Tümtaş Cem Ergun

Öz

Migration, which is as old as human history, refers to spatial mobility of people depending on different reasons throughout history. In this context, wars, natural events and so many factors such as economic, political etc. come out as the reasons for migration. Migration has significant influence on social and spatial structure of immigrant-receiving residential areas as much as immigrants. In this study, the effect of migration on especially social and spatial structure of settlements receiving immigrants will be discussed after conceptual migration argument and then it will be discussed the effect of relation between reasons for migration, social integration and social segregation on social structure.

Anahtar Kelimeler

Migration, poverty, slum, social segregation

GÖÇÜN TOPLUMSAL VE MEKÂNSAL YAPI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Öz

İnsanlık tarihi kadar eski bir olgu olan göç, tarih boyunca farklı gerekçelere bağlı olarak insanların mekânsal hareketliliğine işaret etmiştir. Bu bağlamda doğa olayları, savaşlar, ekonomik, siyasal vb. birçok etken göç nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır. Göç olgusunun göç edenler üzerinde olduğu kadar göç alan yerleşim yerlerinin toplumsal ve mekânsal yapısında da önemli etkileri bulunmaktadır. Bu çalışmada kavramsal olarak göç tartışması yapıldıktan sonra, göçün, özellikle göç alan yerleşim birimlerinin toplumsal ve mekânsal yapısına olan etkileri ele alınacak ve göç nedenleri, toplumsal bütünleşme ve/veya sosyal ayrışma arasındaki ilişkinin toplumsal yapıdaki etkilerine değinilecektir.

Anahtar Kelimeler

Göç, yoksulluk, gecekondu, sosyal ayrışma

Kaynakça

• AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı) (2016) https://www.afad.gov.tr/tr/2374/Barinma- Merkezlerinde-Son-Durum Erişim tarihi: 26.09.2016.
• AKDENİZ, E. (2014) Suriye Savaşının Gölgesinde Mülteci İşçiler, Evrensel Kültür, İstanbul.
• AKKAYA, Y. (2002) “Göç, Yoksulluk ve Kentsel Şiddet”, (Ed.) ÖZDEK, Y., Yoksulluk, Şiddet ve İnsan Hakları, TODAİE Yayınları, Ankara, ss: 203-215.
• AKŞİT, B. T., (1998) “Göç Araştırmalarında Hızlı Değerlendirme Metodolojisi”, Türkiye’de İçgöç, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, ss: 67-77.
• BARUT, M., (2002), Zorunlu Göç’e Maruz Kalan Kürt Kökenli T.C. Vatandaşlarının Göç Öncesi ve Göç Sonrası Sosyoekonomik, Sosyokültürel Durumları, Göç-Der Yayınları, İstanbul.
• BAUMAN, Z. (1999) Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar, Sarmal Yayınevi, İstanbul.
• BUĞRA, A. (2008), Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika, İletişim Yayınları, İstanbul.
• ÇAĞLAYAN, S. (2008) “Göç ve Yoksulluk: Mutlak ve Doğrusal Olmayan Bir İlişki”, (Ed.) OKTİK, N., Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları, Yakın Kitabevi Yayınları, İzmir, ss: 301-324.
• DEMİR, G. (1997) “Göç Nedenleri ve Göçenlerin Beklentilerindeki Gerçekleşme Durumu: Bolu İli Kıbrısçık İlçesi Örneği”, Toplum ve Göç, II. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiriler Kitabı, DİE (Yayın No: 2046) ve Sosyoloji Derneği (Yayın No: 5) Ortak Yayını, Ankara, ss: 85-94.
• DERİCİOĞULLARI ERGUN, A. (2014) "Kentin Yoksulu Çok, Yoksulun Ken(D/T)i Yok", (Ed.) KEÇELİ, A. ve ÇELİKOĞLU, Ş., Kent Çalışmaları I, Detay Yayıncılık, Ankara, ss: 1-19.
• DOĞAN İ. (2012) Sosyolojik Kavramlar ve Sorunlar, Pagem, Ankara.
• DURUGÖNÜL, E. (1997) “Sosyal Değişme, Göç ve Sosyal Hareketler”, Toplum ve Göç, II. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiriler Kitabı, DİE (Yayın No: 2046) ve Sosyoloji Derneği (Yayın No: 5) Ortak Yayını, Ankara, ss: 95-100.
• ERDER. S. (2006) Refah Toplumunda Getto, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• ERDER, S. (1996) İstanbul’a Bir Kent Kondu Ümraniye, İletişim Yayınları, İstanbul.
• ERDER, S. (1995) “Yeni Kentliler ve Kentin Yeni Yoksulları”, Toplum ve Bilim, 66: 106-121.
• ERDOĞAN, M. M., (2015) Türkiye’deki Suriyeliler Toplumsal Kabul ve Uyum, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• ERGUN, C. (2011), Kentsel Dönüşüm Sürecine Dönüşüm Alanlarından Bakmak: İstanbul Maltepe (Başıbüyük ve Gülsuyu Mahallesi) Örneği, Doktora Tezi, SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• ERGUN, C. (2009) “Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Uygulamaları ve Gülsuyu Mahallesi Örneği”, VI. Ulusal Sosyoloji Kongresi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın, 1-3 Ekim 2009, ss: 928-949.
• ERSOY, M. ve ŞENGÜL, T. (2002), Kente Göç ve Yoksulluk: Diyarbakır Örneği, ODTÜ Kentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler Anabilim Dalı, Yayın No: 6, Ankara.
• GERAY C. (1961) “Türkiye’de Göçmen Hareketleri ve Göçmenlerin Yerleştirilmesi” http://www.todaie.edu.tr/resimler/ekler/0cc2b4ed3d35a3f_ek.pdf?dergi=Amme%0Idaresi%20Dergisi
• GIDDENS, A. (2008) “Irk, Etniklik, Göç”, (Çev.) PALA GÜZEL, Ş. Sosyoloji, Kırmızı Yayınları, İstanbul, ss: 528-575.
• GÖKTÜRK, A. (1998), “Araştırma Bulguları ve Günümüzdeki Diyarbakır, Bölge İçi Göçten Kaynaklanan Toplumsal Sorunların Diyarbakır Kenti Ölçeğinde Araştırılması” TMMOB, Ankara.
• GÜL, H. ve ERGUN, C. (2014) "Kentleşme ve Göç", (Ed.) TUNA, M. Yerleşim Sosyolojisi, Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, 5. Ünite, e-ISBN: 978-975-442-5, Erzurum.
• GÜL, H. ve ERGUN, C. (2012) "Kent ve Göç Sosyolojisi", (Ed.) TUNA, M. Sosyolojiye Giriş, Sosyolojinin Temel Tartışmaları, Detay Yayıncılık, Ankara, ss: 278-298.
• GÜNAYDIN, Gökhan, (2001), Türkiye Kırsal Yerleşme Düzenine Yönelik Planlama Yaklaşımları, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Tarım Politikaları Yayın Dizisi No:1, Ankara.
• GÜNDÜZ, M. ve YETİM, N. (1997) “Terör ve Göç”, Toplum ve Göç, II. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiriler Kitabı, DİE (Yayın No: 2046) ve Sosyoloji Derneği (Yayın No: 5) Ortak Yayını, Ankara, ss: 109-116.
• HARTMANN, K. (2014) Küresel Çarkın Dışında Kalanlar, (Çev.) BAKAÇ, E. L., Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• IŞIK, O., ve PINARCIKLIOĞLU, M. M., (2003), Nöbetleşe Yoksulluk Sultanbeyli Örneği, İletişim Yayınları, İstanbul.
• İÇDUYGU, A. ve ÜNALAN, T. (1998) “Türkiye’de İçgöç, Sorunsal Alanları ve Araştırma Yöntemleri”, Türkiye’de İçgöç, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, ss: 38-55.
• KALKINMA BAKANLIĞI (2014), Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018 GÖÇ Özel İhtisas Komisyon Raporu, T. C. Kalkınma Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• KAYGALAK, S.. (2001) "Yeni Kentsel Yoksulluk, Göç ve Yoksulluğun Mekânsal Yoğunlaşması: Mersin/Demirtaş Mahallesi Örneği", Praksis, 2 : 124-172.
• KARPAT, K. H. (2003) Türkiye’de Toplumsal Dönüşüm, (Çev.) SÖNMEZ, A., İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
• KARPAT, K. H. (2013) Osmanlı’dan Günümüze Etnik Yapılanma Ve Göçler, (Çev.) TIRNAKÇI, B., Timaş Yayınları, İstanbul.
• KELEŞ, R. (1998) Kentbilim Terimleri Sözlüğü, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
• KELEŞ, R. (2000) Kentleşme Politikası, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
• KİRİŞÇİ K. (1999) “Türkiye'ye Yönelik Göç Hareketlerinin Değerlendirilmesi”, Bilanço 1923-1938, Cilt: I, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
• KÖYMEN, O. (2014) Sermaye Birikirken Osmanlı, Türkiye, Dünya, Yordam Yayınları, İstanbul.
• KÖRÜKMEZ, L., (2008) “Kent Yoksulluğu ile Mücadelede Kadınların Geliştirdiği Stratejiler ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri”, (Ed.) OKTİK, N., Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları, Yakın Kitabevi, İzmir, ss:207-244.
• MACIONIS, J.J. (2012) “Nüfus, Kentleşme ve Çevre”, (Çev.) EROĞLU, T., Sosyoloji, Nobel Yayıncılık, Ankara, ss: 566-597.
• OKTİK, N. (1997) “Köyün Çekiciliği Kentin İticiliği Toplum ve Göç”, II. Ulusal Sosyoloji Kongresi, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü ve Sosyoloji Derneği Yay. No.5, ss: 81-85.
• ÖZDEN, P.P. (2008) Kentsel Yenileme, Yasal-Yönetsel Boyut, Planlama Ve Uygulama, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
• ÖZKALP, E. (1992) Sosyolojiye Giriş, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• SULA, H. (2004) “Yoksulluk Göç ve Kentleşmenin Sonucu: Sokakta Yaşayan ve Çalışan Çocuklar”, (Ed.) BEDER ŞEN, R., IV. Aile Şurası Aile ve Yoksulluk Bildirileri, T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları, Ankara, ss: 551-560.
• TEKELİ, İ. (2006) “Yerleşme Yapıları ve Göç Araştırmaları”, (Ed.) ERAYDIN, A., Değişen Mekân, Mekânsal Süreçlere İlişkin Tartışma ve Araştırmalara Toplu Bakış: 1923-2003, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, ss: 68-83.
• TEKELİ, İ. (2008) Göç ve Ötesi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• TEKELİ, İ., (2000) “Kent Yoksulluğu ve Modernite’nin Bu Soruya Yaklaşım Seçenekleri Üzerine”, (Ed.) AKDER, H. ve GÜVENÇ, M., Devlet Reformu: Yoksulluk, TESEV Yayınları, İstanbul, 139-160.
• THORNS, D. C. (2004) Kentlerin Dönüşümü, Kent Teorisi ve Kentsel Yaşam, (Çev.) NAL, E. ve NAL, H., SOYAK Yayınları, İstanbul.
• TESEV (Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı) (2015) Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri, Rapor No: 195. http://tesev.org.tr/wp-content/uploads/2015/11/Suriyeli_Siginmacilarin_Turkiyeye_Etkileri. Erişim Tarihi: 06.04.2016.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu), 2016 http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri .do?id=21507 Erişim Tarihi: 04.04.2016.
• TÜMERTEKİN, E. ve ÖZGÜÇ, N. (2002) Beşeri Coğrafya, İnsan-Kültür-Mekân, Çantay Kitabevi, İstanbul.
• TÜMTAŞ, M. S ve ERGUN C. (2015) “Göç ve Yoksulluk Kıskacında Yıkılan Bir Kent: Van”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5(2): 1-23.
• TÜMTAŞ, M. S ve ÇELİKKALELİ Ö. (2014) “Kente Göç Sosyal Dışlanmışlık ve Ergenlerdeki Psikolojik Belirtileri”, (Ed.) KEÇELİ, A. ve ÇELİKOĞLU, Ş., Kent Çalışmaları I, Detay Yayıncılık, Ankara, ss: 41-66.
• TÜMTAŞ, M. S. (2012) Kent, Mekân ve Ayrışma, Detay, Ankara.
• TÜMTAŞ, M. S. (2009) “Yoksulluktan Yoksunluğa Göç: Marmaris ve Mersin Örnekleri”, Toplum ve Demokrasi Dergisi, 5: 111-134.
• TÜMTAŞ, M. S. (2007) Türkiye’de İç Göçün Kentsel Gerilime Etkisi: Mersin Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• TÜRK, S. M. (2015) “20. Yüzyıl Kent Kuramları”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, (3): 41-59.
• UNHCR (The UN Refugee Agency) 2016, http://data.unhcr.org/syrianrefugees/ country.php?id=224 Erişim Tarihi: 09.06. 2016.
• ÜNALAN, T. (1998) “Türkiye’de İçgöçe İlişkin Veri Kaynaklarının Değerlendirilmesi”, Türkiye’de İçgöç, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, ss: 91-103.