FROM SOCIETY HAVING MARKETS TO MARKET SOCIETY: ECONOMIC SOCIOLOGY FROM KARL POLANYI’S PERSPECTIVE

Yıl 2019, Cilt: 24 Sayı: 4, 1089 - 1109, 30.10.2019

İsmail Kitapcı

Öz

Karl Polanyi, one of the pioneers of economic sociology described the crisis of the market society in today said that the “19th century civilization has collapsed” in his “Great Transformation” (1944) many years ago. Not much has changed since Polanyi. The fact that the “economic” now increases its domination over the “social” can be seen as one of the reasons for the more criticism of the global capitalist system. The established economic system based on rationality in the world increases the distances between human, economics and society. Polanyi states that economic behavior in pre-market societies is embedded with social relations, while that with modernization, economic behavior has become autonomous from social relations. In this context, Polanyi compares the societies with markets from the perspective of economic sociology and market society with historical arguments.

Anahtar Kelimeler

Market Society, Embeddedness, Meta, Change

PİYASALARI OLAN TOPLUMDAN PİYASA TOPLUMUNA: KARL POLANYİ’NİN PERSPEKTİFİNDEN İKTİSAT SOSYOLOJİSİ

Öz

Günümüzde piyasa toplumunun yaşadığı krizi yıllar önce iktisat sosyolojisinin öncü isimlerinden Karl Polanyi “Büyük Dönüşüm” (1944) adlı eserinde “19. yüzyıl uygarlığı çöktü” diyerek ifade etmişti. Polanyi’den günümüze çok fazla şey değişmiş görünmüyor. Günümüzde “iktisadi olanın” “sosyal olan” üzerinde tahakkümünü daha çok artırması küresel kapitalist sistemin daha çok eleştirilmesinin nedenlerinden biri olarak görülebilir. Dünyadaki rasyonaliteye dayalı yerleşik iktisadi sistem insan, iktisat ve toplum arasındaki mesafeleri gün geçtikçe artırıyor. Polanyi piyasa öncesi toplumlarda iktisadi davranışın sosyal ilişkilerle iç içe olduğunu söylerken modernleşmeyle birlikte iktisadi davranışın sosyal ilişkilerden özerk bir duruma geldiğini belirtmektedir. Bu kapsamda Polanyi iktisat sosyolojisi perspektifinden piyasaları olan toplum ile piyasa toplumunu tarihsel argümanlarla karşılaştırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Piyasa Toplumu, Gömülülük, Meta, Değişim

Kaynakça

• ADANIR, O. (2015). Eski Dünyaya Yeni Bir Bakış, Baudrillard, Berkes, Mauss ve Ülgener Üzerinden Kuramsal Bir Deneme, Doğu Batı Yayınları, 2. Baskı, Ankara.
• AKAN, S. (2016). ‘Polanyi’nin Modern İktisatın İnsan Anlayışına Eleştirileri’, İnsan ve Toplum, 5 (10), 93-111.
• AKAY, A. (2016) Armağan, Doğu Batı Yayınları, 2. Baskı, Ankara.
• BLOCK F., EVANS, P. (2013). ‘Devlet ve Ekonomi’, ss. 393-432, içinde: İktisat Sosyolojisi, Editörler: Neil J. Smelser, Richard Swedberg, Çeviri Editörü: Esma Gültüvin Gür Omay, Sentez Yayıncılık, Sosyal Teori: 12, Ankara.
• BUĞRA, A. (2015). İktisatçılar ve İnsanlar, Bir Yöntem Çalışması, İletişim Yayınları: 283, Araştırma-İnceleme Dizisi: 53, 10. Baskı, İstanbul.
• BUĞRA, A. (2018). Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika, İletişim Yayınları: 1299, Araştırma-İnceleme Dizisi: 223, 9. Baskı, İstanbul.
• CASTLES, S., CUBAS, M. A., CHULHYO, K., KOLETH, E., OZKUL, D., WILLIAMSON, R. (2011). ‘Karl Polanyi’s Great Transformation as a Framework for Understanding Neo-Liberal Globalisation Social Transformation and International Migration in the 21st Century’ Working Paper 1, 1-19, https://pdfs.semanticscholar.org/505e/586b9b8d8199df432ce17d2411c8a4578809.pdf (15.07.2017).
• COLLET, F. (2003). Economic Social Action and Social Network Influences: A Discussion Around Mark Granovetter Sociology of Economic Life, 6 the ESA Conference, https://www.um.es/ESA/papers/Rn6_14.pdf (28.4.2015).
• DUMLUDAĞ, D. (2004). ‘Küreselleşmeyi Büyük Dönüşüm Üzerinden Okumak’, Marmara Üniversitesi, İİBF Dergisi, Cilt, XIX, Sayı: 1, http://dspace.marmara.edu.tr/ bitstream/handle/11424/1794/5000007312-5000012062-1-SM.pdf?sequence= 1&isAllowed=y (27.08.2017).
• GUDEMAN, S. (2001). The Anthropology of Economy, Community, Market and Culture Blackwell Publishers Ltd, Cowley Road Oxford.
• GÜLER, E. (2012). ‘Geçiş Ekonomileri ve Yeni Kurumsal İktisat’ın Yeniden Yükselişi’, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13 (1), 52-68.
• GÜNGÖR, F., ÖZUĞURLU, M. (1997). ‘İngiliz Yoksul Yasaları: Paternalizm, Piyasa ya da Sosyal Devlet’, No.03, 1-24, http://www.politics.ankara.edu.tr/tartisma_metinleri.php (27.05.2017).
• ERÖZ, M. (2014). İktisat Sosyolojisine Başlangıç, Ötüken Yayın No: 1058, Kültür Serisi: 584, 4. Basım, İstanbul.
• FORSTATER, M. (2013). İktisat, Çeviren: Ahmet Uzun, Liman Kitapları: 17, 1. Baskı, Ankara.
• HESS, M. (2004). ‘Spatial Relationships? Towards a Reconceptualization of Embeddedness Progress in Human Geography’ 165-186, https://journals.sagepub.com/doi/ 10.1191/0309132504ph479oa (15.05.2017).
• KOVANCI, O. (2003) Kapitalizm, Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadelede Tarihsel Bir Deneyim: İngiliz Yoksul Yasaları, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları No: 30, Ankara.
• LIN, X., KEDE, Q. (2011). Embeddedness, Social Network Theory and Social Capital Theory: Antecedents and Consequence, https://www.researchgate.net/publication/252037116_Embeddedness_Social_Network_Theory_and_Social_Capital_Theory_Antecedents_and_Consequence (15.08.2017).
• MAUSS, M. (2018) Armağan Üzerine Deneme, Arkaik Toplumlarda Değiş Tokuşun Biçimi ve Nedeni, Alfa Yayınları, 1. Basım, İstanbul.
• ÖZATALAY C. (2014). Türkiye’de Ekonomi Sosyolojisi: Bilanço ve Perspektifler, Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi, 29. Sayı, 2014/2 , ss. 29-72.
• ÖZEL, H. (2018). ‘Karl Polanyi’, ss. 269-302, içinde: İktisat Sosyolojisi, Kurucu Düşünürler ve İktisat Okulları Özelinde Bir Çalışma, Editörler: A. Arif Eren, Eren Kırmızıaltın, Heretik Yayınları, 1. Baskı, Ankara.
• POLANYI, K. (1944). The Great Transformation, The Political and Economic Origins of Our time, Boston: Beacon Press.
• POLANYI, K. (1971). ‘Our Obsolete Market Mentality’, pp. 109-117, in: Primitive, Archaic and Modern Economies, (Ed.) G. Dalton, USA: Beacon Press.
• POLANYI, K. (1986). Büyük Dönüşüm: Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri, Çev. Ayşe Buğra, Alan Yayıncılık, İstanbul.
• POLANYI, K. (2000). Büyük Dönüşüm: Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri, Çev: Ayşe Buğra, İletişim Yayınları, İstanbul.
• POLANYI, K. (2001). The Great Transformation: The Political and Economic Origins of Our Time, Boston, Mass., Beacon Press
• POLANYI, K. (2016). Büyük Dönüşüm, Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri, Çeviren: Ayşe Buğra, İletişim Yayınları: 667, Politika Dizisi: 35, 13. Baskı İstanbul.
• PIETERS, B. J. (2016). ‘Community and the Economy: A Reformed Theological Reflection on a Social-Embedded Economy’ 1-72, https://researchspace.ukzn.ac.za/handle/10413/14376 (23.07.2017).
• ROTSTEIN, A. (1990). ‘The Reality of Society: Karl Polanyi’s Philosophical Perspective’ in Polanyi-Lewitt (ed.) The Life and Work of Karl Polanyi, 98-110, Black Rose Books, Montreal.
• SMELSER, N. J., SWEDBERG, R. (1994). ‘The Sociological Perspective on the Economy’ Nausner & Nausner Verlag, 1-45.
• SWEDBERG, R. (2003). ‘The Classics in Economic Sociology’, 1-32, in: Principles of Economic Sociology, Princeton University Press.
• NIEDERLE, P. A., RADOMSKY, G. F. W. (2008). ‘Social Actors, Markets and Reciprocity: Convergences Between the New Economic Sociology and the Paradigm of the Gift’ Teor. soc. vol.4, 1-26.
• SWEDBERG, R. HIMMELSTRAND, U., BRULIN, G. (1987). ‘The Paradigm Of Economic Sociology Premises and Promises’, Theory and Society, 16, 169-213.
• SWEDBERG, R. (2003). ‘The Classics in Economic Sociology’, 1-32, in: Principles of Economic Sociology, Princeton University Press.
• SWEDBERG, R. (2006). ‘The Toolkit of Economic Sociology’ SOCIUS Working Papers No: 4, 1-21, http://www.economyandsociety.org/wp-content/uploads/2013/08/wp22_ swedberg_toolkit04.pdf (29.05.2017).
• SZANTO, Z. (1995). ‘Social Embeddedness of the Economy’, Revija za Sociologiju, Vol XXVI. No: 3-4: 205-208.
• TALMUD, I. (2013). ‘Economic Sociology’, https://www.academia.edu/ 28940611/Economic_Sociology
• TRIGILIA, C. (2002). Economic Sociology, State, Market, and Society in Modern Capitalism, Blackwell Publishers.
• TRIGILIA, C. (2004). ‘Unbalanced Growth: Why Is Economic Sociology Stronger in Theory Than in Policies?’ Center for European Studies Working Paper Series, 129, 1-12.
• VAROUFAKIS, Y. (2019). Kızımla Ekonomi Sohbetleri, Epsilon Yayınevi, 1. Baskı, İstanbul.
• VESELOV, Y. (2013). ‘Economic Sociology: Historical Development, Analytical Issues and Current Situation Economic Sociology, Now And Before’, Journal Of Economic Sociology 40.