SU KAYIPLARININ ÖNLENMESİNDE TEKNOLOJİ KULLANIMI: BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE SCADA UYGULAMASI

Yıl 2017, Cilt: 22 Sayı: Kayfor 15 Özel Sayısı, 1599 - 1618, 30.12.2017

Hüsniye Akıllı Rüveyda Özaslan

Öz

Kentleşme, nüfus artışı ve artan gıda talebi nedeniyle suya her geçen gün daha fazla ihtiyaç duyulmakta; su kaynaklarının korunması ve optimum kullanımı da bu doğrultuda büyük önem taşımaktadır. Su kayıpları gelişmiş ülkelerde olduğu gibi Türkiye’nin su yönetiminde de ciddi bir gündem oluşturan ve önlemler alınmasını gerektiren bir alan olarak değerlendirilmektedir. Bu çerçevede 2014 yılında düzenlenen yönetmelik ile belediyelerin su kayıplarına yönelik teknolojik altyapılarını geliştirmeleri ve su kayıp oranlarını %25’e kadar indirmeleri bağlayıcı hükümler doğrultusunda hedeflenmektedir. Bu çalışmanın amacı büyükşehir belediyelerindeki su kayıp oranlarını ortaya koyarak belediyelerin, su kayıpları ile mücadele konusunda tercih ettikleri akıllı su teknolojilerinden biri olan SCADA sistemini kullanmaları sonucunda elde ettikleri “kazanımlarını ve sorunlarını” tespit etmektir. Bu doğrultuda büyükşehir belediyelerinin stratejik planları, faaliyet ve su kayıpları yıllık raporları incelenmiş, yetkili birimlerle iletişim kurulmuştur. Su kayıplarının azaltılması konusunun kurumların yönetsel, mali ve altyapısal olarak güçlendirilmeleri ile doğrudan ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Su kaybı, Fiziki ve idari su kaybı, Su kaçağı, İçme suyu yönetimi, Akıllı su sistemleri, SCADA

TECHNOLOGY USE IN PREVENTION OF WATER LOSS: IMPLEMENTATION OF SCADA IN THE METROPOLITAN MUNICIPALITIES

Öz

Due to urbanization, population growth and increasing food demand, water is needed more and more every day. The protection and optimal utilization of water resources is also of great importance. In this context, water loss and leakage of water management in Turkey as it is in developed countries is considered as constituting a serious agenda and an area requiring measures to be taken. By a regulation in 2014, all the municipalities in Turkey are required to develop their technological infrastructure to reduce water losses. Also, all municipalities are now obliged to reduce water losses to a target level of 25% in drinking water distribution networks within a given time frame. The
purpose of this study is to discuss the factors which may affect the performance of SCADA systems which the municipalities have preferred to employ to reduce water losses by highlighting current water loss ratios and identifying crucial problems. Strategic plans of metropolitan municipalities, the annual report of activities and loss of water resources are the main sources of data used in the study. The results show that reducing water losses is directly related to institutional, financial and infrastructural strength.

Anahtar Kelimeler

Water Loss, Drinking Water Management, Metropolitan Municipalities, SCADA

Kaynakça

• AĞACIKLAR C. (2017). Akıllı Su Yönetim Sistemi, http://www.spgwater.com/FileUpload/ep737954/File/adana.pdf, 11. 08. 2017.
• ALICI, O. V. (2017). Özel Amaçlı Metropoliten Kuruluşlar, Ankara: Orion Yayınları.
• ANONİM. (2006). “Antalya İçme Suyu Dağıtımında SCADA Uygulaması”, Antalya İçme Suyu ve Sorunları Sempozyumu, TMMOB Şehir Plancıları Odası Antalya Şubesi, Antalya.
• CHEONG S. M., CHOİ G. W., LEE H. S. (2016). “Barriers and Solutions to Smart Water Grid Development”, Environmental Management, 57: 509–515.
• GÖK, M. (2006). Kamu Ekonomisinde Doğal Tekeller: Kentsel Su Hizmetleri (İSKİ Örneği), Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı, İstanbul.
• GÖKDERELİ, B. (2016). “Su Kayıplarının Önlenmesi”, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, İstanbul, http://suyonetimi.ormansu.gov.tr/Libraries/su/1, 22.03.2017.
• http://www.akademietik.com/kalitatif-veri-analizi-ve-maxqda-egitimi/11. 08. 2017.
• http://www.gsl.com.tr/su-youmlnetiminde-kay305p-ve-kaccedilaklar305n-oumlnlenmesi-304ccedilin-en-304deal-haberle351me-nas305l-sa287lan305r.html, 11. 08. 2017.
• http://www.ormansu.gov.tr/haber/prof.-dr.-veysel-ero%C4%9Flu-3.-su-kay%C4%B1p-ve-ka%C3%A7aklar%C4%B1-t%C3%BCrkiye-forumu-na-i-%C5%9Ftirak-etti, 11. 08. 2017.
• İçme Suyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği, RG Tarih: 8 Mayıs 2014, Sayı: 28994.
• KARADİREK, İ. E. (2016). “Urban Water Losses Management in Turkey: The Legislation and Challenges”, Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi A- Uygulamalı Bilimler ve Mühendislik, 17 (3): 572-584.
• KINACI, C. (2012) Su Ölçüm Sistemleri, 10 Mayıs 2012, www.icsgistanbul.com/wp-content/uploads/.../Su_Olcum_Sistemleri.10.05.2013.pptx, 05. 07. 2017.
• MUHAMMETOĞLU, H. VE MUHAMMETOĞLU, A. (2017). İçme Suyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü El Kitabı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Ankara.
• MULUK, Ç.B., KURT, B., TURAK, A., TÜRKER, A., ÇALIŞKAN, M.A., BALKIZ, Ö., GÜMRÜKÇÜ, S., SARIGÜL, G., ZEYDANLI, U. (2013). Türkiye’de Suyun Durumu ve Su Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar: Çevresel Perspektif, İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği- Doğa Koruma Merkezi.
• RAMANA, G.V. (2013). “Efficient Water Distribution System Using Supervisory Control and Data Acquisition (SCADA): A Case Study of Vijayawada Municipal Corporation”, International Journal of Engineering Sciences & Research Technology, 2(5): 1055-1061.
• RAUTMARE, S. (2011). “SCADA System Security Challenges and Recommendations”, India Conference (INDICON) 16-18 December 2011, Hyderabad India.
• SUEN- Türkiye Su Enstitüsü (2017). Büyükşehir Su ve Kanalizasyon İdareleri İle Mukayeseli Değerlendirme Çalışması, SUEN Yayını, İstanbul.
• T.C. Adana Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-ASKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Adana.
• T.C. Ankara Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-ASKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Ankara.
• T.C. Antalya Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-ASAT (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Antalya.
• T.C. Antalya Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-ASAT (2013). 2014 Yılı Faaliyet Raporu, Antalya.
• T.C. Antalya Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-ASAT (2015). 2016 Yılı Faaliyet Raporu, Antalya.
• T.C. Aydın Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-ASKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Aydın.
• T.C. Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-BASKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Balıkesir.
• T.C. Bursa Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-BUSKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Bursa.
• T.C. Denizli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-DESKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Denizli.
• T.C. Denizli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-DESKİ (2015). 2016 Yılı Faaliyet Raporu, Denizli.
• T.C. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-DİSKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Diyarbakır.
• T.C. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-DİSKİ (2015). 2016 Yılı Faaliyet Raporu, Diyarbakır.
• T.C. Erzurum Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-ESKİ (2016). 2017-2021 Stratejik Planı ve 2017 Performans Programı, Erzurum.
• T.C. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-ESKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Eskişehir.
• T.C. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-GASKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Gaziantep.
• T.C. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-GASKİ (2015). 2016 Yılı Faaliyet Raporu, Gaziantep.
• T.C. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-İSKİ (2015). 2016-2020 Stratejik Planı, İstanbul.
• T.C. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-İSKİ (2015). 2016 Yılı Faaliyet Raporu, İstanbul.
• T.C. İzmir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-İZSU (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, İzmir.
• T.C. İzmir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-İZSU (2015). 2016 Yılı Faaliyet Raporu, İzmir.
• T.C. Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü- KASKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Kahramanmaraş.
• T.C. KALKINMA BAKANLIĞI (2013). 10. Kalkınma Planı (2014-2018), Ankara.
• T.C. KALKINMA BAKANLIĞI (2014). 10. Kalkınma Planı 2014-2018, Su Kaynakları Yönetimi ve Güvenliği Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
• T.C. Kayseri Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-KASKİ (2016). 2017-2021 Stratejik Planı, Kayseri.
• T.C. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-İSU (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Kocaeli.
• T.C. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-İSU (2015). 2016 Yılı Faaliyet Raporu, Kocaeli.
• T.C. Konya Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-KOSKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Konya.
• T.C. Konya Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-KOSKİ (2015). 2016 Yılı Faaliyet Raporu, Konya.
• T.C. Manisa Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-MASKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Manisa.
• T.C. Mardin Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-MARSU (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Mardin.
• T.C. Mersin Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-MESKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Mersin.
• T.C. Muğla Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-MUSKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Muğla.
• T.C. Ordu Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-OSKİ (2016). 2017-2021 Stratejik Planı, Ordu.
• T.C. Sakarya Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-SASKİ (2016). 2017-2021 Stratejik Planı, Sakarya.
• T.C. Sakarya Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-SASKİ (2015). 2016 Yılı Faaliyet Raporu, Sakarya.
• T.C. Samsun Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-SASKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Samsun.
• T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI (2016). Muğla Büyükşehir Belediyesi 2015 Yılı Sayıştay Denetim Raporu, Ankara.
• T.C. Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-ŞUSKİ (2015). 2016-2020 Stratejik Planı, Şanlıurfa.
• T.C. Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-TESKİ (2014). 2015-2019 Stratejik Planı, Tekirdağ.
• T.C. Trabzon Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü-TİSKİ (2013). 2014-2019 Stratejik Planı, Trabzon.
• T.C. Van Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (2016). 2017-2019 Revize Stratejik Plan, Van.
• TOPRAK, S. vd. (2007). “İçme Suyu Dağıtım Sistemlerindeki Kayıplar”, III. Ulusal Su Mühendisliği Sempozyumu, 10-14 Eylül 2007, Gümüldür/İZMİR, http://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/ pdf /13756.pdf, 11. 04. 2017.
• TORUN, Y. (2014). “Su Yönetiminde Kayıp/Kaçakların Düşürülmesi”, Su Kayıp ve Kaçakları Türkiye Forumu, 28-29 Ağustos 2014, İstanbul.
• TÜRKİYE BELEDİYELER BİRLİĞİ (2014), 7. Su ve Kanalizasyon İdareleri İstişare Toplantısı, 11-14 Aralık 2014 (Afyonkarahisar), Türkiye Belediyeler Birliği, Ankara.
• TÜSİAD- Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (2008a). Küresel Su Krizine Çözüm Arayışları: Şebeke Suyu Hizmetlerine Özel Sektör Katılımı, Dünya Örnekleri Işığında Türkiye İçin Öneriler, İstanbul.
• TÜSİAD- Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (2008b). Türkiye’de Su Yönetimi: Sorunlar ve Öneriler, İstanbul.
• USİAD- Ulusal Sanayici ve İş Adamları Derneği (2007). Su Raporu, Ankara