AÇIK YÖNETİM PERSPEKTİFİNDE SAĞLIK BAKANLIĞINDA BİLGİ EDİNME HAKKI UYGULAMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2017, Cilt: 22 Sayı: Kayfor 15 Özel Sayısı, 1727 - 1739, 30.12.2017

Harun Kırılmaz Asım Balcı

Öz

Bu çalışmanın konusu Sağlık Bakanlığı’na yapılan bilgi edinme hakkı başvurularını değerlendirmek, bilişim teknolojilerindeki gelişmeler ve açık yönetim ilişkisini ortaya koymaktır. Çalışmanın amacı Sağlık Bakanlığı’nda bilgi edinme hakkının hangi ölçüde kullanıldığının ve bu süreçte bilişim teknolojilerinin etkisinin belirlenmesidir. Çalışmanın kapsamını 2004, 2005, 2006 ve 2016 yıllarına ait bilgi edinme hakkı başvuruları oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama tekniği olarak arşiv kayıtlarından faydalanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, bilgi edinme hakkının uygulamaya konduğu 2004 yılından bugüne kayda değer bir artışın ortaya çıktığı, 2004 yılında yaklaşık 90.000 bilgi edinme başvurusu yapıldığı, 2016 yılına gelindiğinde ise bu sayının 4 milyona ulaştığı görülmüştür. Bununla birlikte, bilgi edinme başvuruları içinde %99’luk kısmı SABİM başvurularının oluşturduğu, Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında yapılan başvuruların yaklaşık %1 düzeyinde kaldığı dikkati çekmiştir. Sonuç olarak bilişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler ve kamu hizmetlerinde bilişim teknolojilerinin kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte, bilgi edinme hakkının daha yaygın bir şekilde kullanıldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Açık Yönetim, Bilgi Edinme Hakkı

AN ASSESSMENT OF RIGHT TO INFORMATION APPLICATION IN THE MINISTRY OF HEALTH FROM THE OPEN GOVERNMENT PERSPECTIVE

Öz

The aim of this study is to evaluate the applications for information to the Ministry of Health, to demonstrate the relationship between developments and open government in information technologies. The purpose of the study is to determine the extent to which the right to obtain information is used in the Ministry of Health and in this process determine the effect of information technology. The scope of the study constitutes references to the right to information belonging to 2004, 2005, 2006, and 2016. In the study, archival records were used as data collection technique. Findings from the study show that there has been a significant increase since 2004, when the right to obtain information has come into effect, about 90,000 applications for information have been made in 2004, and by 2016 it has reached 4 million. However, it was noticed that 99% of the applications for information were made by the applicants for the Ministry of Health Communication Center; about 1% of the applications made under the Right to Information Law were replaced. As a result, with the developments in information technology and the widespread use of information technology in public services, the right to information has been seen to be more widely used.

Anahtar Kelimeler

Open Government, The Right to Information

Kaynakça

• AKTAN, C. C. (2003). Değişim Çağında Devlet, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya.
• AKYILDIZ, F. (2004). “Bilgi Toplumu Yönetim Anlayışının Gerçekleşebilmesi İçin Zorunlu Bir Hak: Bilgi Edinme Hakkı”, 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, 25-26 Kasım, Eskişehir, Türkiye.
• ATEŞ, H. (2003). “Postbürokratik Kamu Yönetimi”, s. 57-82, (Ed.) BALCI, A, NOHUTÇU, A, ÖZTÜRK, N. K. ve COŞKUN, B., Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar, Seçkin Yayınevi, Ankara.
• AUCOIN, P. ve HEINTZMAN, R. (2000). “The Dialectics of Accountability for Performance in Public Management Reform”, International Review of Administrative Sciences, 66(1): 45-55.
• BALCI, A. (2005). “Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar ve Kamu Hizmet Sunumuna Etkileri”, s. 19-38, (Ed.), AKTAN, C. C. ve SARAN, U., Kamu Yönetiminde ve Kamu Hizmetlerinde Kalite, Hizmet-İş Sendikası Yayınları, Ankara.
• BALCI, A. (2003). “Kamu Yönetiminde Hesap Verebilirlik Anlayışı”, s. 115-133, (Ed.) BALCI, A, NOHUTÇU, A, ÖZTÜRK, N. K. ve COŞKUN, B., Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar, Seçkin Yayınevi, Ankara.
• EKEN, M. (2005a). Yönetimde Şeffaflık, Sakarya Kitabevi, Adapazarı.
• EKEN, M. (2005b). “Gizlilik Geleneğinden Şeffaf Yönetime Doğru”, Amme İdaresi Dergisi, 38(1): 113-130.
• EKEN, M. (1995-1996). “Bilgi Edinme Hakkı”, İnsan Hakları Yıllığı, Cilt 17-18: 61-75.
• EKEN, M. (1994). “Kamu Yönetiminde Gizlilik Geleneği ve Açıklık İhtiyacı”, Amme İdaresi Dergisi, 27(2): 25-54.
• HIZ, Y. ve YILMAZ, Z. (2004). Bilgi Edinme ve Dilekçe Hakkı, Seçkin Yayınevi, Ankara.
• JANSSEN, K. (2012). “Open Government Data and the Right to Information: Opportunities and Obstacles”, The Journal of Community Informatics, 8(2).
• KIRIŞIK, F. ve SEZER, Ö. (2015). “Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Kamu Politikası Oluşturma Sürecindeki Rolü”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2): 199-215.
• KOÇAK, S. Y. (2010). “Kamu Yönetiminde Açıklık İçin Bilgi Edinme Hakkı”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23: 115-125.
• LEAZES, Jr. ve FRANCIS, J. (1997). “Public Accountability”, Administration & Society, 29(4): 395-412.
• MCDONALD, A. (2001). “Freedom of Information and the Historian”, Twentieth Century British History, 12(1): 93-94.
• MELVILLE, N., KRAEMER, K. ve GURBAXANI, V. (2004). “Information Technology and Organizational Performance: An Integrative Model of It Business Value”, MIS Quarterly, 28(2): 283-322.
• MULGAN, R. (2000). “Accountability: An Ever Expanding Concept”, Public Administration, 78(3): 555-574.
• ÖNER, Ş. ve YILDIRIM, U (2007). “Bilgi Edinme Hakkı Açısından Yerel Yönetim Mevzuatının Analizi”, s. 358-383, (Ed.) ERYILMAZ, B, EKEN, M ve ŞEN, M. L., Kamu Yönetimi Yazıları, Nobel Yayınları, Ankara.
• PETER, B. (1998). “The New Public Management and a New Accountability”, Public Administration, 76(3): 451-471.
• SAYGILIOĞLU, N. ve ARI, S. (2002). Etkin Devlet, Sabancı Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• ŞENGÜL, R. (2008). Bilişim Çağında Şeffaf Yönetim, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• SWARTZ, N. (2004). “The World Moves Toward Freedom of Information”, Information Management Journal, 38(6): 20-23.
• TANÖR, B. (1997). Demokratikleşme Perspektifleri, Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği Yayını, İstanbul.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2017). Faaliyet Raporu 2016, Sağlık Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• TBMM Bilgi Edinme Genel Raporları (2017). https://www.tbmm.gov.tr/bilgiedinme/degerlendirme_kurulu_raporlari.htm, 14.08.2017.
• TOPRAK, E. (2005). Türk Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma, Şubat Kitabevi Yayınları, Ankara.
• TORTOP, N., İSBİR, E. G., AYKAÇ, B., YAYMAN, H. ve ÖZER, M. A. (2007). Yönetim Bilimi, Nobel Yayınları, Ankara.
• TUTUM, C. (1995). “Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma”, Yeni Türkiye, 4: 133-145.
• TÜSİAD (2006). Türk Demokrasisi’nde 130 Yıl (1876-2006), TÜSİAD Yayını, İstanbul.
• TÜSİAD (2005). Devlette Etikten Etik Devlete: Kamu Yönetiminde Etik, Cilt 2, Yasal Altyapı, Saydamlık ve Ayrıcalıklar, TÜSİAD Yayını, İstanbul.