KADIN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARINDA STRES KAYNAKLARININ BELİRLENMESİ ÜZERİNE İZMİR İLİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2020, Cilt: 25 Sayı: 2, 125 - 151, 30.04.2020

Sinem Duygu Kapci Hayrettin Usul

Öz

Stres günümüz koşullarında çalışanları ve iş dünyasını etkileyen en önemli sorunlardan biri haline gelmiştir. Bu doğrultuda, bireyde stres yaratan faktörler; kişilik yapısından, genel çevre unsurlarından ve çalışma hayatının niteliğinden kaynaklanmaktadır. Muhasebe mesleği de, işin niteliği itibariyle stres unsurunun çok fazla olduğu meslek gruplarındandır. Bu çalışmada, mesleğin genel olarak karşılaşılan ve stres yaratan koşullarının yanı sıra kadın çalışan olarak karşılaşılan stres kaynaklarını belirlemek amaçlamıştır. İzmir ilinde faaliyet gösteren 220 kadın muhasebe meslek mensubuna yapılan anketle meslek mensuplarının stres kaynakları belirlenmiş ve stres kaynaklarının demografik özelliklere (yaş, medeni hal, eğitim, unvan, çalışma süresi, çalışma şekli, kişilik yapısı) göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği saptanmıştır. Araştırma sonucunda, muhasebe meslek mensuplarını etkileyen stres kaynakları ile demografik değişkenler arasındaki ilişkiye bakıldığında “mesleki unvana” göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Kadın çalışanlara karşı mesleki açıdan negatif bir bakış açısı varlığı sorgulandığında genel düşüncenin böyle bir durumun söz konusu olmadığı yönünde çıktığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kadın Muhasebe Meslek Mensupları, Stres, Stres Kaynakları, Cinsiyet, Örgüt

SURVEY ON DETERMINING STRESS SOURCES OF FEMALE ACCOUNTANCY PROFESSION MEMBERS IN IZMIR PROVINCE

Öz

Stress, has become one of the major problems which affects employees and business world. Thus, factors that cause stress in an individual; originates from personality, general environment elements and quality of work life. Profession of accounting, as nature of the job, is one of the professions that element of stress is quite common. In this study, it is aimed to point out conditions of the profession faced with generally and causes stress along with the stress sources faced by female employees. By a questionnaire done with 220 female member of the accountancy profession, members’ origin of the stress was identified and whether the origins of stress differ meaningfully according to demographic features (age, maritial status, education, title, work time, working style and personality) or not, was established. Demographic features of the profession members were analyzed by frequency method. As a result of the survey, the stress sources that were identified that they affect the profession members were put in an order. Examining the relation between stress sources affecting profession members and demographic variables, statistically meaningful differences based on “profession title” was found. When it is examined, if a negative attitude to female membersexisted, it came out that the general opinion is that is out of question.

Anahtar Kelimeler

Female Members of The Accountancy Profession, Stress, Stress Sources, Gender, Organization

Kaynakça

• AĞCA, A. ve YALÇIN, N. (2015). “Muhasebe Mesleğinde Kadın Olmak Bir Sorun Teşkil Eder Mi?”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (24): 37-47
• AKGÜN, A. ve TÜRE, N. (2019). “The Relationship Between Personality Type and Perceived Stress Level: Evidence from Independent Public Accountants”, Business and Economics Research Journal, 10(4): 903-913
• AKHTAR, M. M. S. (2005). “The Nature and Sources of Organizational Stress: Some Coping Strategies”, Journal of Elementary Education, 21(2): 1-14
• AKSOY, A. KUTLUCA, F. (2005). “ Çalışma Hayatında Stres Kaynakları Stres Belirtileri ve Stres Sonuçlarının İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (49): 457-486.
• AYDIN, Ş. (2006). “Örgütsel Stres Yönetimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3): 49-51
• AYTAÇ, S. (2009). İş Stresi Yönetimi El Kitabı İş Stresi: Oluşumu, Nedenleri, Başa Çıkma Yolları, Yönetimi, Labour Ministry-CASGEM, Ankara.
• BAĞ, V. (2012). Gazetecilerde İş Stresi: Balıkesir İli Yerel Basınında Çalışan Gazetecilerin İş Stresi Kaynaklarına İlişkin Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• BAIRD, J. E. ZELIN, R. MARXEN, D. (1993). “Gender Differences in the Job Attitudes of Accountants” Mid-American Journal of Business, 13(2): 35-43
• BALCI, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem Teknik ve İlkeleri, Pegem Akademik Yayınevi, Ankara.
• BALTAŞ, A. ve BALTAŞ Z. (1990) Stres ve Başa Çıkma Yolları, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• BAŞTÜRK, R. (2010). Bütün Yönleriyle Spss Örnekli Nonparametrik İstatistiksel Yöntemler, Anı Yayıncılık, Ankara.
• BEKÇİ, İ. ÖMÜRBEK, V. TEKŞEN, Ö. (2007). “Muhasebe Meslek Mensuplarının Stres Kaynaklarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, 12(1): 145-161
• BOZKURT, T. ULUĞ, M. TURPOĞLU, A. ÇELİK, Z. O. İÇELLİOĞLU, S. ÖZDEN S. SOYSAL Ö. (2010). Stres, İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• CAM, E. (2004). “Çalışma Yaşamında Stres ve Kamu Kesiminde Kadın Çalışanlar”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1): 1-10
• COLLINS, K. M. (1993). “Stress and Departures from the Public Accounting Profession: A Study of Gender Differences”, American Accounting Association Accounting Horizons, 7(1): 29-38
• COŞKUN, R. ALTUNIŞIK, R. BAYRAKTAROĞLU, S. YILDIRIM, E. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Spss Uygulamalı, Sakarya Yayıncılık, Sakarya.
• ÇETİN, A. A. (2019) “Kadının İş Yaşamı ve Etik”, https://www.researchgate.net/publication/337772077_MUHASEBE_MESLEGINDE_KADIN, 20.01.2020.
• GÜÇLÜ, N. (2001). “Stres Yönetimi” G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1): 91-109
• GÜLGÜN, C. YILMAZ, A. ÇAĞLAR, A. (2017). “Fen Bilimleri Dersinde Uygulanan STEM Etkinliklerinde Bulunması Gereken Nitelikler Hakkında Öğretmen Görüşleri”, Journal of Current Researches on Social Sciences, 7(1): 460-478.
• GÜMÜŞTEKİN, G. E. GÜLTEKİN, F. (2010). “Stres Kaynaklarının Kariyer Yönetimine Etkileri”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (23): 147-158
• GÜNEY, S. KAYIŞYAPAR, İ. (2020). “Davranışsal Muhasebe Çerçevesinde Muhasebe Meslek Mensuplarında İş Stresi (Erzurum İlinde Bir Araştırma)”, İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, (1): 34-50
• HACIHASANOĞLU, T. KARACA, N. (2014). “Bağımsız Çalışan Muhasebe Meslek Mensuplarının ve Muhasebe Çalışanlarının Tükenmişlik, İş Tatmini ve Stres Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4): 153-170
• JONES, A. NORMAN, S. C. WIER N. B. (2010). “Healthy Lifestyle as a Coping Mechanism for Role Stress in Public Accounting”, Behavioral Research In Accounting American Accounting Association, 22(1): 21-41
• KALAY, F. (2009). Bilişim Teknolojilerinin İş Stresi ve İş Doyumu Üzerindeki Etkileri: Kuram ve Türk Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• KOÇYİĞİT, Ç. S. BAL, Ç. E. ÖZTÜRK, V. (2010). “Muhasebe Meslek Mensuplarının Örgütsel Stres Kaynaklarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Ankara İli Örneği”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1): 253-275
• OKUTAN, M. TENGİLİMOĞLU, D. (2002). “İş Ortamında Stres ve Stresle Başa Çıkma Yöntemleri”, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi (3): 15-42
• PEKGİRGİN, I. (2014). Beyaz Yakalı Çalışanların Sahip Oldukları Denetim Odağı İle Algılanan Stres Ve İş Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• SARIÇAM, H. (2012). İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında Hemşirelerin Karşılaştığı Risk ve Tehlikelerin İş Stresi Düzeyleri Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• SOYSAL, A. (2009). “Farklı Sektörlerde Çalışan İşgörenlerde Örgütsel Stres Kaynakları: Kahramanmaraş ve Gaziantep’te Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2): 333-359
• STUART, M. (2004). “Promoting the Health and Well-Being of Families During Difficult Times Stress Management After a Disaster”, https://extension.arizona.edu/sites/extension.arizona.edu/files/pubs/az1341g.pdf, 04.04.2017.
• ŞAHİN, H. N. (1998) Stresle Başa Çıkma Olumlu Bir Yaklaşım, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
• ŞİMŞEK, Ş. (2005). Yönetim ve Organizasyon, Günay Ofset, Konya.
• TEPELİ Y. HEYBELİ, B. KAYIHAN B. (2014). “Muhasebe Meslek Mensuplarında Strese Neden Olan Faktörlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Muğla İli Örneği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 7(35):748-762
• TOKLU, T. A. (2011). İşyerinde Stres Oluşturan Faktörler: Özel Sektör Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
• YANIK, A. (2017). “Muhasebe Meslek Mensuplarının Algıladıkları Stres Düzeyine Yönelik Bir Araştırma”, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(1): 99-107.
• YILDIRIM, O. TEKTÜFEKÇİ, F. ÇUKACI, C. (2004). “Modern Toplum Hastalığı Stres ve Muhasebe Meslek Elemanlar Üzerindeki Etkileri”,Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF, 9(2): 1-20.
• YILDIRIM, S. (2008). “Muhasebe Öğretim Elemanları ve Meslek Mensuplarının Mesleki Stres Düzeyi Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (38): 153-162
• ZEYTİN, M. GÖKGÖZ, A.(2011). “Muhasebe Meslek Mensuplarında Strese Neden Olan Faktörlerin İncelenmesi: Yalova ve Bilecik İlleri Örneği”, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/gumussosbil/article/view/5000004278/5000004791, 6.10.2017.