SOSYAL MEDYANIN ARACILIK ROLÜ BAĞLAMINDA ÖRGÜT KÜLTÜRÜ VE ÖRGÜTSEL İLETİŞİM İLİŞKİSİ: ANAKENT BELEDİYELERİNDE BİR UYGULAMA

Yıl 2020, Cilt: 25 Sayı: 4, 427 - 449, 19.10.2020

Şehriban Aygün , Metin Özmutaf

Öz

Örgütsel süreçlerin hemen hemen hepsiyle (bilhassa örgütsel iletişim süreçleri) etkileşimde olan örgüt kültürü, örgüt bünyesindeki insan unsurundan etkilenmekte, insanın günlük hayatındaki değişimlerin örgütsel hayata taşınmasıyla canlı bir organizma olarak değerlendirilmektedir.
Bu çalışmanın temel konusu, örgütsel iletişimin, örgüt kültürü tipine olan etkileri ve bu ilişkiye sosyal medya değişkeni aracı olarak girdiğinde gerçekleşen değişimdir. Bu bağlamda Türkiye’yi temsil edebilecek, aralarında metropol (2 adet) ve büyükşehir (2 adet) belediyelerinin bulunduğu 4 büyük ilin belediyelerinde, çalışan ve yöneticilere anket uygulaması yapılmıştır. Sonuçlara göre örgütsel iletişimin örgüt kültürü tipini yüksek düzeyde (pozitif yönlü), sosyal medya kullanımının örgüt kültürü tipini orta düzeyde (pozitif yönlü) etkilediği ortaya konmuştur. Sosyal medya kullanımı aracı değişken olduğunda ise, örgütsel iletişimin sosyal medyayı etkileyerek örgüt kültürü tipini pozitif yönlü etkilediği gösterilmiştir. Sosyal medya kullanımı aracı değişken olarak modele dahil olduğunda, örgütsel iletişimin örgüt kültürüne etkisi hala mevcut olup sadece bu etkinin düzeyi bir miktar düşüş göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

örgüt kültürü, örgütsel iletişim, sosyal medya

Kaynakça

• 1. Badea, M. (2014). “Social Media and Organizational Communication”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 149: 70-75.
• 2. Başak, B. (2014). Örgüt Kültürü, Girişimsel Yönelim, Yenilik ve Firma Performansı İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• 3. Bucher, E., Fieseler, C., Meckel, M. (2013). Beyond Demographics-Explaining Diversity in Organizational Social Media Usage, 46th Hawaii International Conference on System Sciences, 4513-4524.
• 4. Binbir, S. (2012). Kurumsal İletişim Aracı Olarak Sosyal Medya Optimizasyonu: Türkiye’deki İşletmelerin Sosyal Medya Optimizasyon Çalışmaları, Yüksek Lisans Tezi, Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• 5. Bütüner, O. (2011). İşletmelerde Örgüt Kültürü ve Örgütsel Değerlerin İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• 6. Cameron, K. S., Quinn, R. E. (2006). Diagnosing and Changing Organizational Culture Based on the Competing Values Framework, Jossey-Bass, Revised Edition, San Francisco.
• 7. Cameron K. S., Quinn, R. E. (1999). Diagnosing and Changing Organizational Culture, Prentice-Hall, Upper Saddle River, NJ.
• 8. Cameron, K. S. (1985). “Cultural Congruence, Strength, and Type: Relationships to Effectiveness”, Assocation for the Study of Higher Education (ASHE) 1985Annual Meeting Paper: 1-50.
• 9. Cameron, K. S., Freeman, S. J. (1991). Cultural Congruence, Strength, and Type: Relationships to Effectiveness, Research in Organizatioanal Change and Development, JAI Press Inc., 5: 23-58.
• 10. Can, H., vd. (2011). Organizasyon ve Yönetim, Ekinoks Yayın Dağıtım, 8. Baskı, Ankara.
• 11. Cansu, O. C. (2006). Örgüt Kültürü ile Örgütsel İletişim İlişkisi ve Bir Şirket Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• 12. Ceylan, S. (2003). İşletmelerde İletişim ve İki Otel İşletmesi Üzerine Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• 13. Chen, J. C., Silverthorne, C., Hung J. Y. (2006). Organization Communication, Job Stress, Organizational Commitment, and Job Performance of Accounting Professionals in Taiwan and America, Leadership & Organization Development Journal, 27(4): 242-249.
• 14. Cho, J., Park, D. J., Ordonez, Z. (2013). “Communication-Oriented Person–Organization Fit as A Key Factor of Job-Seeking Behaviors: Millennials’ Social Media Use and Attitudes Toward Organizational Social Media Policies”, Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 16(11): 794-799.
• 15. Çedikçi Elgünler, T., Çedikçi Fener, T. (2011). “İletişimin Kalitesini Etkileyen Engeller ve Bu Engellerin Giderilmesi”, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication-TOJDAC, 1(1): 35-39.
• 16. Çetin, C. (2014). Temel İşletmeciliğe Giriş, Beta Basım Yayım, 4.Baskı, İstanbul.
• 17. Daft, R. L. (2004). Organization Theory and Design, Thomson South-Western, Vanderbilt University, 8th Edition, USA.
• 18. Davis, K. (1981). Human Behaviour at Work; Organizational Behaviour, McGraw Hill, 6th Edition.
• 19. Dawley, L. (2009). “Social Network Knowledge Construction: Emerging Virtual World Pedagogy”, On the Horizon, 17(2): 109-121.
• 20. De Long, D. W., Fahey, L. (2000). “Diagnosing Cultural Barriers to Knowledge Management”, Academy of Management Executive, 14(4): 113-127.
• 21. Demir, M. (2017). Örgüt Kültürü ile Örgütsel Yapı Arasındaki İlişkinin İki Farklı Ulusa Ait İşletmeler Üzerinde Karşılaştırmalı Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum.
• 22. Denison, D. R., Spreitzer, G. M. (1991). “Organizational Culture and Organizational Development: A Competing Values Approach”, Research in Organizational Change and Development, 5: 1- 21.
• 23. Deshpande, R., Farley, J. U. (2004). “Organizational Culture, Market Orientation, Innovativeness, and Firm Performance: An International Research Odyssey”, International Journal of Research in Marketing, 21: 3– 22.
• 24. Desphande, R., Farley, J. U., Webster, F. E. Jr. (1993). “Corporate Culture, Customer Orientation, and Innovativeness in Japenese Firms: A Quadrad Analysis”, Journal of Marketing, 57: 23-37.
• 25. Dincer Aydın, H. U. (2012). Örgütsel İletişim Açısından Örgüt Kültürü ve Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• 26. Eroğlu, E., Özkan, G. , (2009). “ “Örgüt Kültürü” ve “İletişim Doyumu” ile Bireysel Özellikler Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi: Bir Uygulama Örneği”, Selçuk İletişim, 5(4): 50-61.
• 27. Garnett, J. L., Marlowe, J., Pandey, S. K. (2008). “Penetrating the Performance Predicament: Communication as a Mediator or Moderator of Organizational Culture’s Impact on Public Organizational Performance”, Public Administration Review, 68(2): 266-281.
• 28. Gonzalez, E. S., Leidner, D. E., Riemenschneider, C., Koch, H. (2013). “The Impact of Internal Social Media Usage on Organizational Socialization and Commitment”, 34th International Conference on Information Systems, 2013: 1-18, Milan.
• 29. Greenberg, J. Baron, R. A. (2008). Behaviour in Organizations, Pearson Educational International, 9th Edition, USA.
• 30. Grzymkowska Mutlu, M. (2014). The Impact of Social Media on Sports Marketing Activities: Case of Sports Marketing in Turkey, Master Thesis, Yeditepe University Graduate Institute of Social Sciences, İstanbul.
• 31. Güçlü, N. (2003). “Örgüt Kültürü”, Kırgızistan Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6: 147-159.
• 32. Hao, Y., Farooq, Q., Sun, Y. (2018). Development of Theoretical Framework and Measures for the Role of Social Media in Realizing Corporate Social Responsibility through Native and Non‐Native Communication Modes: Moderating Effects of Cross‐Cultural Management, Wiley Corporate Social Responsibility and Enviromental Management, 25: 704-711.
• 33. Kaplan, A. M., Haenlein, M. (2010). “Users of The World, Unite! The Challenges and Opportunuties of Social Media”, Business Horizons, 53: 59-68, https://www.slideshare.net/Twittercrisis/kaplan-andhaenlein-2010-social-media, 14.04.2017.
• 34. Kılıç, Ç. (2011). “Küreselleşen Dünyada Dijital Bölünme Sorunu”, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1): 81-91.
• 35. Kozlu, C. M. (1988). Kurumsal Kültür-Amerika, Japonya, Türkiye: Başarılı Firma Yönetimlerinde Kurumsal Kültürün Rolü, Bilkom Yayınları, 2. Baskı. İstanbul.
• 36. Kütük, A. (2016). Social Media Marketing in Tourism Industry and Role of the Social Media on Consumer Preferences: A Survey on the Effects of Social Media Sites on the Buying Desicion Making Process, Master Thesis, Yaşar University Graduate School of Social Sciences, İzmir.
• 37. Majstorovic, V.,Rakic, K. (2017). “Internet of Things and Social Media: Tools of A Successful Information Organization”, 28th Daaam International Symposium on Intelligent Manufacturing and Automation: 295-298.
• 38. Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü, (Çev.) Akınhay, O., Kömürcü, D., Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
• 39. Masood, S. A., Dani, S. S., Burns N. D., Backhouse, C. J. (2006). “Transformational Leadership and Organizational Culture: The Situational Strength Perspective”, Proc. IMechE, 220(6): 943- 944.
• 40. Mayfield, A. (2008). What Is Social Media, An e-book by Antony Mayfield from Icrossing, http://www.icrossing.com/uk/sites/default/files_uk/insight_pdf_files/What%20is%20Social%20Media_iCrossing_ebook.pdf, 29.12.2016.
• 41. Muchinsky, P. M. (1977). Organizational Communication,: Relationships to Organizational Climate and Job Satisfaction, Academy of Management Journal, 20(4): 592-607.
• 42. Nicotera, A. M. (2009). “Conflict Communication Theories”, (Ed.) Littlejohn, S. W., Foss, K. A., Encyclopedia of Communication Theory, Sage Publication Inc., USA.
• 43. Ouchi, W. G. (1980). “Markets, Bureaucracies and Clans”, Administrative Science Quarterly, 25(1), 129-141.
• 44. Öksüz, B. (2015). Yerel Basın Çalışanlarının Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları Üzerine Ampirik Bir İnceleme (Gaziantep Yerel Basını Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• 45. Özdemir, S. (2014). Sosyal Medyanın Örgüt İçi İletişimdeki Rolü, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• 46. Özmutaf, N. M. (2019). Çağdaş Yönetici Nitelikleri ve Yönetsel Konular, Detay Yayıncılık, Ankara.
• 47. Özmutaf, N. M. (2007). “Liderliğin Örgüt Kültürü İçinde Değişimsel Boyutta Değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(6): 83-98.
• 48. Paylı, M. (2017). Örgüt Kültürü ve Stratejik Plamlama Süreci; Karaman Belediyesinde Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• 49. Penley, L. E., Hawkins, B. (1985). Studying Interpersonal Communication in Organizations: A Leadership Application, Academy of Management Journal, 28(2), 309-326.
• 50. Quinn, R. E., Hildebrandt, H. W., Rogers, P. S., Thompson, M. P. (1991). “A Competing Values Framework for Analyzing Presentational Communication in Management Context”, The Journal of Business Communication, 28(3): 213-232.
• 51. Quinn, R. E. (1988). Beyond Rational Management. Jossey-Bass Inc. Publishers, San Francisco.
• 52. Robbins, S. P., Coulter, M. (2012). Management, Pearson Education, 11th Edition, New Jersey.
• 53. Robbins, S. P. (1994). Örgütsel Davranışın Temelleri, (Çev.) Öztürk, S. A., Etem Yayınları, İstanbul.
• 54. Roberts, K. H., O’Reilly, C. A. (1974). Measuring Organizational Communication, Journal of Applied Psychology, 59: 321–326.
• 55. Sanrı, Ö. (2014). Denizcilik İşletmelerinde Örgütsel İletişimin Değişim Yönetimi Üzerine Etkisi ve Bir Örnek Olay Çalışması, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• 56. Shelby, A. N. (1993). “Organizational, Business, Management, and Corporate Communication: An Analysis of Boundaries and Relationships”, The Journal of Business Communication, 30(3): 241-267.
• 57. Sigala, M., Hristou, E., Gretzel, U. (2012). Social Media in Travel, Tourism and Hospitality, Theory, Practiceand Cases, Ashgate Publishing Limited, Surrey.
• 58. Silverthorne, C. P. (2005). Organizational Psychology in Cross-Cultural Perspective, New York University Press, London.
• 59. Smith, T. (2009). “The Social Media Revolution”, International Journal of Market Research, 51(4): 559-561.
• 60. Sterne, J. (2010). Social Media Metrics How to Measure and Optimize Your Marketing Investiment, John Wiley&Sons, New Jersey.
• 61. Şenel, H. C., Seferoğlu, S. S. (2009). “Eğitimde Ağ Günlüğü Uygulamaları: İlköğretim Bilişim Teknolojileri Dersinden Örnekler”, Ankara: 9th International Educational Technology Conference (IETC-2009): 142-148, http://yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/IETC2009_SenelSeferoglu_Ag-Gunlugu.pdf, 29.12.2016.
• 62. Şengöz, A. (2015). Örgütlerde Sosyal Medya Kullanımı: Sosyal Medya Algıları, Amaçları ve Kullanım Alışkanlıkları, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• 63. Şentürk, F. K. (2014). Etik Liderliğin Belirleyicileri Olarak Kişilik, Örgüt Kültürü, Dini Yönelim ve Çevresel Faktörler: Antalya’daki Dört ve Beş Yıldızlı Otellerde Bir Uygulama, Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• 64. Şişman, M. (2007). Örgütler ve Kültürler. Pegem Yayıncılık, 4. Baskı. Ankara.
• 65. Tajudeen, F. P., Jaafar, N. I., Ainin, S. (2018). Understanding The Impact of Social Media Usage Among Organizations, Information & Management, 55: 308-321.
• 66. Taşlıyan, M., Çiçekçioğlu, H., Bıyıkbeyi, T. (2017). “Paternalist Liderlik ve Örgütsel İletişim Arasındaki İlişki: Doğu Akdeniz Bölgesinde Bir Belediye Örneği”, ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 4(8): 70-87.
• 67. Ulukuş, K. S. (2010). Örgütsel İletişim Örüntüsünün Kurum İçi İlişkilerdeki Önemi (Aksaray İl Emniyet Teşkilatında Uygulamalı Bir Çalışma), Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• 68. Ulutürk, Ş. (2016). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Banka Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• 69. VanMeter, R. A., Grisaffe, D. B., Chonko, L. B. (2015). Of “Likes” and “Pins”: The Effects of Consumers’ Attachment to Social Media, Journal of Marketing, 32: 70-88.
• 70. Yıldız, Y. (2006). Örgüt Kültürü Oluşumunda Örgütsel İletişimin Rolü: Gaziantep Büyükşehir Belediyesinde Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• 71. Yu, T., Wu, N. (2009). “A Review of Study on the Competing Values Framework”, International Journal of Business and Management, 4(7): 37-42.
• 72. Zafarmand, N. (2013). Sosyal Medyanın Kullanım Alanlarına, Boyutlarına ve Uygulamalarına İlişkin Bir Çalışma, 1-21, https://www.academia.edu/1308670/sosyal_medyanın_kullanım_alanlarına_boyutlarına_ve_uygulamalarına_%C4%B0L%C4%B0%C5%9EK%C4%B0N_B%C4%B0R_%C3%87ALI%C5%9EMA, 08.04.2018.