Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

COVİD-19 PANDEMİSİNİN LOJİSTİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL YAPISINA ETKİSİ: BIST’DE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 1, 107 - 129, 31.01.2023

Fatma Ayaz Vesile Ömürbek

Öz

COVİD-19 salgını kısa sürede hızlıca insanlara bulaşmış ve bu salgın tüm insanlığı etkilemiştir. Pandemi süresince pek çok işletme alınan tedbirler kapsamında işletmelerini kapatırken binlerce insanda işinden çıkartılmıştır. Bu durum ekonomik açıdan tehdit oluşturmuştur. Bu çalışmada amaçlanan 6 adet BIST’ de yer alan Lojistik Şirketinin KAP’ da bulunan finansal verileri ile 2018-2019-2020 dönemleri ele alınarak Covıd-19 pandemisinin olumlu/olumsuz etkilerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada oran analizleri yardımıyla CRITIC ve PROMETHEE yöntemleri kullanılarak çalışmanın analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda ise 2020 senesi pandemi döneminde yükseliş gösterenler ilk üç sırada bulunan TLMAN, RYSAS, THYAO iken, pandeminin olumsuz şartlarına maruz kalarak son üç sıraya düşen PGSUS, CLEBI ve GSDDE firmaları olmuştur.

Anahtar Kelimeler

PROMETHEE CRITIC Covid-19 Pandemisi Lojistik

Kaynakça

  • Adalı, E. A. (2017). CRITIC and MAUT methods for the contract manufacturer selection problem. European Journal of Multidisciplinary Studies, 2(5), 93-101.
  • Afshari, A., Mojahed, M., & Yusuff, R. M. (2010). Simple Additive Weighting Approach To Personnel Selection Problem. International Journal Of Innovation, Management And Technology, 1(5), 511-515.
  • Akgün, M. (2002). İşletmelerde Etkinlik ve Nakit Çevirme Süresi Analizi. İSMMMO Mali Çözüm Dergisi, 60(12), 186-198.
  • Akkaya, G. C. ve Demireli, E. (2010). Fınansal Kararların Verılmesınde Promethee Sıralama Yöntemi. Ege Akademik Bakış, 10(3), 845
  • Aksoy, E. vd. (2021). COVID-19 Pandemisinin Katılım Bankaları Üzerine Etkilerinin Bütünleşik CRITIC-MARCOS Yöntemi İle İncelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (92), 139-160.
  • Alinezhad, A., & Khalili, J. (2019). New Methods And Applications İn Multiple Attribute Decision Making (MADM) ,Cham: Springer.
  • Atasever, M. ve Çürük, S. (2021). Covid-19 Salgın Dönemi Kriz Yönetimi Bağlamında Türkiye Lojistik İşletmeleri Üzerine Bir Değerlendirme, Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies, 10, 41-44.
  • Aydın, N., Başar, M. ve Çoşkun, M. (2011), Finansal Yönetim, Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Brans J. P., Vincke P. H. ve Mareschall B., (1986). How To Select And How To Rank Projects:The PROMETHEE Method, European Journal of Operational Research, (14), 228-238.
  • Brans, J. P., & Mareschal, B. (2005). PROMETHEE methods, in ‘Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys’. Edited by J. Figueira, S. Greco, M. Ehrgott.
  • Bulğurcu, B. (2019). Çok nitelikli fayda teorisi ile CRITIC yöntem entegrasyonu: Akıllı teknoloji tercih örneği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 1930-1957.
  • Çakır, S. ve Perçin, S. (2013). AB Ülkeleri’nde Bütünleşik Entropi Ağırlık-Topsıs Yöntemiyle Ar-Ge Performansının Ölçülmesi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 77-95.
  • Çalış, N. ve Sakarya, Ş. (2020). Finansal performans ve hisse senedi getirisi ilişkisi: BIST bankacılık endeksi üzerine bir inceleme. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 1046-1058.
  • Çiftçioğlu, B. (2013). “İnşaat Sektöründe AHP Yöntemi İle Alt Yüklenici Seçimi: Bir Konut Projesinde Uygulama” İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, İstanbul.
  • Dağdeviren, M.ve Erarslan, E. (2008). PROMETHEE Sıralama Yöntemi İle Tedarikçi Seçimi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(1).
  • Demirer, B. (2012). “Çok Kriterli Karar Verme Sürecinde Dinamik Programlama Uygulaması” Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir.
  • Demiroğlu, Ş. ve Eleren, A. (2014). Küresel Lojistik Köyleri ve Türkiye'de Kurulması Planlanan Lojistik Köy Bölgelerinin ÇKKV Yöntemleriyle Belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (42), 189-202.
  • Diakoulaki, D., Mavrotas, G., & Papayannakis, L. (1995). Determining Objective Weights İn Multiple Criteria Problems: The Critic Method. Computers & Operations Research, 22(7), 763-770.
  • Dönmez, M. A. (2014). Lojistik Hizmet Sağlayıcı Seçimine Yönelik Çok Ölçütlü Bir Model Önerisi.
  • Ecer, F. (2016). ARAS Yöntemi Kullanılarak Kurumsal Kaynak Planlaması Yazılımı Seçimi. Alanya Isletme Fakültesi Dergisi, 8(1). 89-98.
  • Ersöz, F. ve Atav, A. (2011). Çok Kriterli Karar Verme Problemlerinde MOORA Yöntemi. KHO Savunma Bilimleri Enstitüsü Harekât Araştırması, 1-10.
  • Genç, E. ve Kaya, E. (2021), Covıd-19 Pandemi Sürecindeki Gümrük Mevzuatı Değişikliklerinin Lojistik Faaliyetlerine ve Çalışanların İş Motivasyonuna Etkisi, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 8(1), 161-175.
  • Genç, T. (2013). PROMETHEE yöntemi ve GAIA düzlemi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 133-154.
  • Gülen, K. G. (2011). Lojistik sektöründe Durum Analizi ve Rekabetçi Stratejiler, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
  • http://acikerisim.istanbul.edu.tr/bitstream/handle/20.500.12627/5426/3c2bfd49-75d8-4fd2-9d12-73022bd126cb.pdf?sequence=-1&isAllowed=y, Erişim Tarihi: 19.04.2022.
  • https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019, (Erişim Tarihi: 18.04.2022).
  • İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odası (İYMMO). (2020). Covid-19 Salgın Dönemi Ekonomi Anketi, 1. Baskı, İstanbul: Plusone Yayınevi.
  • Kaklauskas, A., Zavadskas, E. K., & Trinkunas, V. (2007). A Multiple Criteria Decision Support On-Line System For Construction. Engineering Applications of Artificial Intelligence, 20(2), 163-175.
  • Kamu Aydınlatma Platformu (KAP), Finansal Tablolar, https://www.kap.org.tr/tr/, (Erişim Tarihi: 02.08.2022).
  • Karaatlı, M., Ömürbek, N., Budak, İ., Ve Dağ, O. (2015). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Yaşanabilir İllerin Sıralanması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33), 215-228.
  • Kargo Haber, (2021). Pandemi Sonrası Lojistik Yeni Dönem Dijitalleşme İle Başladı, https://www.kargohaber.com/pandemi-sonrasi-lojistikte-yeni-donem-dijitallesme-ile-basladi-6358h.htm, (Erişim Tarihi: 05.06.2022).
  • Keleş, N. (2021). “Türkiye’de Lojistik Köy Yeri Seçiminin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Değerlendirilmesi”, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Zonguldak.
  • Koban, E. ve Yıldırır K. H. (2015). Dış Ticarette Lojistik. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
  • Kuruüzüm, A. ve Kaya, P. ve Çetin E. İ.(2011), ÇKKV ile Avrupa Birliği ve Aday Ülkelerinin Yaşam Kalitesinin Analizi. Ekonomi ve İstatistik Dergisi (13), 80-94.
  • Kücü, H. (2007). “Promethee Sıralama Yöntemi İle Personel Seçimi Ve Bir İşletmede Uygulanması”, Gazi Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Menteş, A. (2000). “Manevra Ve Sevk Sistemi Seçiminde Bulanık Çok Kriterli Karar Verme” ” İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Montoya-Torres, J. R., Muñoz-Villamizar, A., & Mejia-Argueta, C. (2021). Mapping Research İn Logistics And Supply Chain Management During COVID-19 Pandemic. International Journal of Logistics Research and Applications, 1-21.
  • Okumuş, A. (2020). https://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=prof.-dr.-abdullah-okumus---analiz.pdf, (Erişim: 19.04.2022).
  • Ömürbek, N. ve Eren H. (2019). Promethee, MOORA Ve COPRAS Yöntemleri İle Oran Analizi Sonuçlarının Değerlendirilmesi: Bir Uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 174-187.
  • Özcan, İ.Ç. (2021), Covid-19 Krizine Yanıt ve Dayanıklılık Projesi, Lojistik Sektörü Analiz Raporu ve Kılavuzu, 1-80.
  • Pekkaya, M., & Dökmen, G. (2019). OCED Ülkeleri Kamu Sağlık Harcamalarının ÇKKV Yöntemleri İle Performans Değerlendirmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(4), 923-950.
  • Ray, A. (2014). Green Cutting Fluid Selection Using MOOSRA Method. International Journal of Research in Engineering and Technology. 3(3), 559-563.
  • T.C. Sağlık Bakanlığı, https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66301/covid-19-rehberi.html, (Erişim Tarihi: 18.04.2022).
  • Taha, H.A.(2000). Yöneylem Araştırması. (Alp B. ve Şakir E. Çeviri Ed.). İstanbul: Literatür Yayıncılık, 6. Baskı, İstanbul.
  • Tanrıkulu, A. B. ve Odabaş, M. S. Covid-19 Pandemisinin Lojistik Sistemler Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi. Black Sea Journal of Engineering and Science, 214-216.
  • World Health Organization (WHO), https://www.who.int/, (Erişim: 18.10.2021).
  • Yang, Y., Zhang, H., & Chen, X. (2020). Coronavirus pandemic and tourism: Dynamic stochastic general equilibrium modeling of infectious disease outbreak. Annals of tourism research, 83, 102913.
  • Yaralıoğlu, Kaan (2000), Karar Verme Yöntemleri, Detay Yayıncılık, Ankara.

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 1, 107 - 129, 31.01.2023

Fatma Ayaz Vesile Ömürbek

Öz

Anahtar Kelimeler

PROMETHEE CRITIC Covid-19 Pandemisi Lojistik

Kaynakça

  • Adalı, E. A. (2017). CRITIC and MAUT methods for the contract manufacturer selection problem. European Journal of Multidisciplinary Studies, 2(5), 93-101.
  • Afshari, A., Mojahed, M., & Yusuff, R. M. (2010). Simple Additive Weighting Approach To Personnel Selection Problem. International Journal Of Innovation, Management And Technology, 1(5), 511-515.
  • Akgün, M. (2002). İşletmelerde Etkinlik ve Nakit Çevirme Süresi Analizi. İSMMMO Mali Çözüm Dergisi, 60(12), 186-198.
  • Akkaya, G. C. ve Demireli, E. (2010). Fınansal Kararların Verılmesınde Promethee Sıralama Yöntemi. Ege Akademik Bakış, 10(3), 845
  • Aksoy, E. vd. (2021). COVID-19 Pandemisinin Katılım Bankaları Üzerine Etkilerinin Bütünleşik CRITIC-MARCOS Yöntemi İle İncelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (92), 139-160.
  • Alinezhad, A., & Khalili, J. (2019). New Methods And Applications İn Multiple Attribute Decision Making (MADM) ,Cham: Springer.
  • Atasever, M. ve Çürük, S. (2021). Covid-19 Salgın Dönemi Kriz Yönetimi Bağlamında Türkiye Lojistik İşletmeleri Üzerine Bir Değerlendirme, Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies, 10, 41-44.
  • Aydın, N., Başar, M. ve Çoşkun, M. (2011), Finansal Yönetim, Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Brans J. P., Vincke P. H. ve Mareschall B., (1986). How To Select And How To Rank Projects:The PROMETHEE Method, European Journal of Operational Research, (14), 228-238.
  • Brans, J. P., & Mareschal, B. (2005). PROMETHEE methods, in ‘Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys’. Edited by J. Figueira, S. Greco, M. Ehrgott.
  • Bulğurcu, B. (2019). Çok nitelikli fayda teorisi ile CRITIC yöntem entegrasyonu: Akıllı teknoloji tercih örneği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 1930-1957.
  • Çakır, S. ve Perçin, S. (2013). AB Ülkeleri’nde Bütünleşik Entropi Ağırlık-Topsıs Yöntemiyle Ar-Ge Performansının Ölçülmesi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 77-95.
  • Çalış, N. ve Sakarya, Ş. (2020). Finansal performans ve hisse senedi getirisi ilişkisi: BIST bankacılık endeksi üzerine bir inceleme. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 1046-1058.
  • Çiftçioğlu, B. (2013). “İnşaat Sektöründe AHP Yöntemi İle Alt Yüklenici Seçimi: Bir Konut Projesinde Uygulama” İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, İstanbul.
  • Dağdeviren, M.ve Erarslan, E. (2008). PROMETHEE Sıralama Yöntemi İle Tedarikçi Seçimi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(1).
  • Demirer, B. (2012). “Çok Kriterli Karar Verme Sürecinde Dinamik Programlama Uygulaması” Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir.
  • Demiroğlu, Ş. ve Eleren, A. (2014). Küresel Lojistik Köyleri ve Türkiye'de Kurulması Planlanan Lojistik Köy Bölgelerinin ÇKKV Yöntemleriyle Belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (42), 189-202.
  • Diakoulaki, D., Mavrotas, G., & Papayannakis, L. (1995). Determining Objective Weights İn Multiple Criteria Problems: The Critic Method. Computers & Operations Research, 22(7), 763-770.
  • Dönmez, M. A. (2014). Lojistik Hizmet Sağlayıcı Seçimine Yönelik Çok Ölçütlü Bir Model Önerisi.
  • Ecer, F. (2016). ARAS Yöntemi Kullanılarak Kurumsal Kaynak Planlaması Yazılımı Seçimi. Alanya Isletme Fakültesi Dergisi, 8(1). 89-98.
  • Ersöz, F. ve Atav, A. (2011). Çok Kriterli Karar Verme Problemlerinde MOORA Yöntemi. KHO Savunma Bilimleri Enstitüsü Harekât Araştırması, 1-10.
  • Genç, E. ve Kaya, E. (2021), Covıd-19 Pandemi Sürecindeki Gümrük Mevzuatı Değişikliklerinin Lojistik Faaliyetlerine ve Çalışanların İş Motivasyonuna Etkisi, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 8(1), 161-175.
  • Genç, T. (2013). PROMETHEE yöntemi ve GAIA düzlemi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 133-154.
  • Gülen, K. G. (2011). Lojistik sektöründe Durum Analizi ve Rekabetçi Stratejiler, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
  • http://acikerisim.istanbul.edu.tr/bitstream/handle/20.500.12627/5426/3c2bfd49-75d8-4fd2-9d12-73022bd126cb.pdf?sequence=-1&isAllowed=y, Erişim Tarihi: 19.04.2022.
  • https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019, (Erişim Tarihi: 18.04.2022).
  • İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odası (İYMMO). (2020). Covid-19 Salgın Dönemi Ekonomi Anketi, 1. Baskı, İstanbul: Plusone Yayınevi.
  • Kaklauskas, A., Zavadskas, E. K., & Trinkunas, V. (2007). A Multiple Criteria Decision Support On-Line System For Construction. Engineering Applications of Artificial Intelligence, 20(2), 163-175.
  • Kamu Aydınlatma Platformu (KAP), Finansal Tablolar, https://www.kap.org.tr/tr/, (Erişim Tarihi: 02.08.2022).
  • Karaatlı, M., Ömürbek, N., Budak, İ., Ve Dağ, O. (2015). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Yaşanabilir İllerin Sıralanması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33), 215-228.
  • Kargo Haber, (2021). Pandemi Sonrası Lojistik Yeni Dönem Dijitalleşme İle Başladı, https://www.kargohaber.com/pandemi-sonrasi-lojistikte-yeni-donem-dijitallesme-ile-basladi-6358h.htm, (Erişim Tarihi: 05.06.2022).
  • Keleş, N. (2021). “Türkiye’de Lojistik Köy Yeri Seçiminin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Değerlendirilmesi”, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Zonguldak.
  • Koban, E. ve Yıldırır K. H. (2015). Dış Ticarette Lojistik. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
  • Kuruüzüm, A. ve Kaya, P. ve Çetin E. İ.(2011), ÇKKV ile Avrupa Birliği ve Aday Ülkelerinin Yaşam Kalitesinin Analizi. Ekonomi ve İstatistik Dergisi (13), 80-94.
  • Kücü, H. (2007). “Promethee Sıralama Yöntemi İle Personel Seçimi Ve Bir İşletmede Uygulanması”, Gazi Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Menteş, A. (2000). “Manevra Ve Sevk Sistemi Seçiminde Bulanık Çok Kriterli Karar Verme” ” İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Montoya-Torres, J. R., Muñoz-Villamizar, A., & Mejia-Argueta, C. (2021). Mapping Research İn Logistics And Supply Chain Management During COVID-19 Pandemic. International Journal of Logistics Research and Applications, 1-21.
  • Okumuş, A. (2020). https://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=prof.-dr.-abdullah-okumus---analiz.pdf, (Erişim: 19.04.2022).
  • Ömürbek, N. ve Eren H. (2019). Promethee, MOORA Ve COPRAS Yöntemleri İle Oran Analizi Sonuçlarının Değerlendirilmesi: Bir Uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 174-187.
  • Özcan, İ.Ç. (2021), Covid-19 Krizine Yanıt ve Dayanıklılık Projesi, Lojistik Sektörü Analiz Raporu ve Kılavuzu, 1-80.
  • Pekkaya, M., & Dökmen, G. (2019). OCED Ülkeleri Kamu Sağlık Harcamalarının ÇKKV Yöntemleri İle Performans Değerlendirmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(4), 923-950.
  • Ray, A. (2014). Green Cutting Fluid Selection Using MOOSRA Method. International Journal of Research in Engineering and Technology. 3(3), 559-563.
  • T.C. Sağlık Bakanlığı, https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66301/covid-19-rehberi.html, (Erişim Tarihi: 18.04.2022).
  • Taha, H.A.(2000). Yöneylem Araştırması. (Alp B. ve Şakir E. Çeviri Ed.). İstanbul: Literatür Yayıncılık, 6. Baskı, İstanbul.
  • Tanrıkulu, A. B. ve Odabaş, M. S. Covid-19 Pandemisinin Lojistik Sistemler Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi. Black Sea Journal of Engineering and Science, 214-216.
  • World Health Organization (WHO), https://www.who.int/, (Erişim: 18.10.2021).
  • Yang, Y., Zhang, H., & Chen, X. (2020). Coronavirus pandemic and tourism: Dynamic stochastic general equilibrium modeling of infectious disease outbreak. Annals of tourism research, 83, 102913.
  • Yaralıoğlu, Kaan (2000), Karar Verme Yöntemleri, Detay Yayıncılık, Ankara.
Toplam 48 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Fatma Ayaz Bu kişi benim 0000-0001-5287-8868

Vesile Ömürbek 0000-0001-8647-1708

Yayımlanma Tarihi 31 Ocak 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 28 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Ayaz, F., & Ömürbek, V. (2023). COVİD-19 PANDEMİSİNİN LOJİSTİK ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL YAPISINA ETKİSİ: BIST’DE BİR ARAŞTIRMA. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1), 107-129.
 Kapak Resmi İndir