YATIRIM ARACI OLARAK KIYMETLİ METALLER: KIYMETLİ METALLERİN FİYATINI ETKİLEYEN UNSURLAR VE KIYMETLİ METALLERDE NEDENSELLİK İLİŞKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 2, 241 - 266, 30.04.2023

Mehmet Dumlupınar , Turan Kocabıyık

Öz

Altın, gümüş, paladyum ve platin gibi kıymetli metaller antik dönemlerden günümüze kadar insan hayatında hem ödeme aracı hem de tasarruf aracı olarak kullanılmıştır. Piyasaların modernleşmesi ve gelişmesi ile birlikte, yatırımcılar tarafından portföylerine dahil edilmesi mümkün finansal varlık özelliklerini pekiştirmişlerdir. Özellikle savaş ve ekonomik veya siyasal kriz dönemlerinde kıymetli metallerin yatırım aracı olarak portföyde arttığı ve buna bağlı olarak fiyatlarının yükseldiği görülmüştür. Böylece kıymetli metaller ile ekonomik aktiviteler arasındaki ilişki son yılların dikkat çeken konularından birisi haline gelmiştir. Araştırmada Gregory Hansen Eşbütünleşme testi ile değişkenler arasında uzun dönem ilişkisi olup olmadığı incelenecektir. Ayrıca birim kök testleriyle, optimum gecikme uzunluğu hesaplamalarıyla ve Granger tabanlı Toda-Yamamoto nedensellik analizi ile değişkenler arasındaki ilişki ortaya konmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kıymetli Metaller, Altın, Gümüş, Toda-Yamamoto

Kaynakça

• Açacak, A., Gülsar, E., & Meriç, E. (2020). Kıymetli Madenlerin Birbirleriyle İlişkisi: Asimetrik Nedensellik. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 10.
• Alptürk, Y., Tunçel, M. B., Yılmaz, T., & Bekcı̇, İ. (2021). Ham Petrol Fiyatları ve Katılım Endeksleri Arasındaki İlişkinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24(1), 162-172. doi: 10.29249/selcuksbmyd.885756
• Arif, I., & Khan, L. (2019). Relationship between Oil Price and White Precious Metals Return: New Evidence from Quantile-on- Quantile Regression. 15.
• Asil, Ü. (2010). Kıymetli Madenlerin Sermaye Piyasasında Fon Ve Portföy Oluşturulmasında Kullanılması. Marmara Üniversitesi Bankacılık Ve Sigortacılık Enstitüsü Sermaye Piyasası ve Borsa Anabilim Dalı YL Tezi.
• Batten, J., Lucey, B., McGroarty, F., Peat, M., & Urquhart, A. (2017). Stylized facts of intraday precious metals. PLOS ONE, 12(4), e0174232. doi: 10.1371/journal.pone.0174232
• Baur, D. G., & Smales, L. A. (2020). Hedging geopolitical risk with precious metals. Journal of Banking & Finance, 117, 105823. doi: 10.1016/j.jbankfin.2020.105823
• Bayat, T., Aydın, A. F., Kayhan, S., & Adıgüzel, U. (2011). Causality Analysis Of Economic Growth, Electricity Consumption And Employment In Manufacturing Industry: Examples Of Turkey. 12.
• Bhatia, V., Das, D., Tiwari, A. K., Shahbaz, M., & Hasim, H. M. (2018). Do precious metal spot prices influence each other? Evidence from a nonparametric causality-in-quantiles approach. Resources Policy, 55, 244-252. doi: 10.1016/j.resourpol.2017.12.008
• Bloxham, L., Brown, S., Cole, L., Cowley, A., Fujita, M., Girardot, N., Xiaoyan, F. (2021). The Pgm market report is written by Alison Cowley. 44.
• Çelik, U., & Başarır, C. (2017). The Prediction of Precious Metal Prices via Artificial Neural Network by Using RapidMiner. Alphanumeric Journal, 5(1), 45-45. doi: 10.17093/alphanumeric.290381
• Darst, D. M. (Author). (2013). Wiley RealTime Finance: Portfolio Investment Opportunities in Precious Metals. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
• Denı̇z, D., Sakarya, Ş., & Okuyan, H. A. (2018). Kıymetli Madenlerin Portföy Çeşitlendirmesine Katkısı: BİST Uygulaması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. doi: 10.30798/makuiibf.416028
• Erdoğan, N. K. (2017). Finansal Zaman Serilerinin Fraktal Analizi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Kasım 2017
• Eryiğit, M. (2017). Short-term and long-term relationships between gold prices and precious metal (palladium, silver and platinum) and energy (crude oil and gasoline) prices. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 30(1), 499-510. doi: 10.1080/1331677X.2017.1305778
• Esed, M. (2002). Kur’an mesajı: Meal tefsir (2. bs; C. Koytak & A. Ertürk, Çev.). İstanbul: İşaret Yayınları.
• Ganz, D. L. (2011). The Essential Guide to Investing in Precious Metals. Wisconsin USA: Krause Publications.
• Gazel, S. (2018). Değerli Metaller Ve Makroekonomik Değişkenler: Türkiye İçin Bir Fourier Eşbütünleşme Testi Uygulaması. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. doi: 10.18657/yonveek.310335
• Gold Demand Trends Q2 2022. (2022).
• Gotthelf, P. (2005). Precious metals trading: How to profit from major market moves. Hoboken, N.J: John Wiley & Sons.
• Gültekin, Ö. E., & Hayat, E. A. (2016). Altın Fiyatını Etkileyen Faktörlerin Var Modeli İle Analizi:2005-2015 Dönemi. Ege Akademik Bakis (Ege Academic Review), 16(4), 4-4. doi: 10.21121/eab.2016119951
• He, K., Chen, Y., & Tso, G. K. F. (2017). Price forecasting in the precious metal market: A multivariate EMD denoising approach. Resources Policy, 54, 9-24. doi: 10.1016/j.resourpol.2017.08.006
• Huynh, T. L. D. (2020). The effect of uncertainty on the precious metals market: New insights from Transfer Entropy and Neural Network VAR. Resources Policy, 66, 101623. doi: 10.1016/j.resourpol.2020.101623
• Just, M., Łuczak, A., & Kozera, A. (2019). Conditional Dependence Structure In The Precious Metals Futures Market. International Journal of Economic Sciences, VIII(1). doi: 10.20472/ES.2019.8.1.006
• Kamışlı, M., Kamışlı, S., & Temizel, F. (2017). Emtia Fiyatları Birbirlerini Etkiler Mi? Asimetrik Frekans Nedensellik Analizi. International Journal of Management Economics and Business, 13(ICMEB17), 0-0. doi: 10.17130/ijmeb.2017ICMEB1735922
• Kaya, M. (2021). Seçili Kripto Para Birimleri Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkisinin Analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 13 (2) , s. 147.
• Kırkulak-Uludağ, B., & Lkhamazhapov, Z. (2017). Volatility dynamics of precious metals: Evidence from Russia. Finance a Úvěr-Czech Journal of Economics and Finance, 4(67), 18.
• Kildioğlu, K. (2008). Kıymetli Madenlerin Fiyatlarındaki Değişimlerin Bazı Makroekonomik Göstergelerle İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir Deneme. Kadir Has Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Finans Bankacılık Doktora Programı, Doktora Tezi.
• Koy, A., & Çetin, G. (2016). Metal Vadeli İşlem Piyasaları ve Doğrusal Olmayan Dinamikleri. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi. Cilt 4, Sayı 4, 2016, ss.165-176. ISSN:2147-804X
• Koy, A., Çetin, G., & Ersan, İ. (2017). Uluslararası Kıymetli Metal Piyasalarının Rejim Dinamikleri. Maliye Finans Yazıları, 1(107), 26-40. doi: 10.33203/mfy.307172
• Küçükaksoy, İ., & Yalçın, D. (2017). Altın Fiyatlarını Etkileyebilecek Faktörlerin İncelenmesi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 13, Yıl 13, Sayı 2
• Lakshmanan, V. I., & Gorain, B. (2019). Innovations and breakthroughs in the gold and silver industries: Concepts, applications and future trends. Cham: Springer.
• Lee, J., & Strazicich, M. C. (2003). Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test With Two Structural Breaks. The Review Of Economics And Statistics, 8.
• Li, S., & Lucey, B. M. (2017). Reassessing the role of precious metals as safe havens–What colour is your haven and why? Journal of Commodity Markets, 7, 1-14. doi: 10.1016/j.jcomm.2017.05.003
• Matthey, J. (2022). PGM Market Report May 2022. 60.
• Medetoğlu, B., & Doğru, E. (2022). Toda-Yamamoto Testi ile Nedensellik İlişkisi Tespiti: Değerli Metaller Üzerine Bir Uygulama. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. doi: 10.29106/fesa.1183279
• Mladjenovic, P. J. (2008). Precious metals investing for dummies. Hoboken, N.J: Wiley.
• Moralı, T., & Uyar, U. (2018). Kıymetli Metaller Piyasasının Fraktal Analizi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2203-2218. doi: 10.17218/hititsosbil.441151
• Özkan, T., & Kolay, Ç. (2016). The Empirical Analysis of the Basic Factors Effecting the Gold Market in Turkey. 573-582. doi: 10.36880/C07.01728
• Rehman, M. U. (2020). Do bitcoin and precious metals do any good together? An extreme dependence and risk spillover analysis. Resources Policy, 68, 101737. doi: 10.1016/j.resourpol.2020.101737
• Salisu, A. A., Ogbonna, A. E., & Adewuyi, A. (2020). Google trends and the predictability of precious metals. Resources Policy, 65, 101542. doi: 10.1016/j.resourpol.2019.101542
• Spurga, R. C. (2006). Commodity fundamentals: How to trade the precious metals, energy, grain, and tropical commodity markets. Hoboken, N.J: John Wiley & Sons.
• Şerbetçi̇, A., Alptürk, Y., & Ceyhan, T. (2021). The Effect of Coronavirus Pandemic and Recognition on Bitcoin with Precious Metal Prices: A Causality Analysis. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2229-2250. doi: 10.33437/ksusbd.941153
• Temel, F., & Güneş, H. (2022). Emtialarda Haftanın Günü Anomalisinin Egarch Modeli İle Test Edilmesi
• Toda, H. Y., & Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66(1-2), 225-250. doi: 10.1016/0304-4076(94)01616-8
• World Silver Survey. (2020). Washington, D.C.: Silver Institute.
• World Silver Survey. (2022). Washington, D.C.: Silver Institute.
• Zysk, E. D. (Ed.). (1982). Precious metals 1981: Proceedings of the fifth International Precious Metals Institute conference, held in Providence, R.I., June 2 - 5, 1981. Toronto: Pergamon Press.
• https://www.cnnturk.com/bilim-teknoloji/paladyum-nedir-paladyum-nerelerde-kullanilir
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Platin E.t.
• https://tr.investing.com/commodities/metals