The Investigation of Relationship between Problem Behaviors and Family Problems in Adolescence

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 1, 11 - 23, 25.07.2014

Gökmen Arslan , Murat Balkıs

Öz

The purpose of this study is to investigate relationship between problem behaviors and family problems of adolescents who study in different high school, in Isparta. In this study, participants consist of 581 students (283 female and 298 male), attending different high school in Isparta. Also in this study, problem behaviors and family problems was measured with Risk Behaviors Scale which was developed by Gençtanırım-Kuru (2010) and Family Problems of Young Adulthood Evaluation Scale which was developed by Tuğrul (1996). Results show that adolescents’ antisocial behaviors, alcohol and smoke use,  suicide tendency, eating habits, and school dropout were positively correlated with authoritarion-appressive attitudes, insensitivity and inconsistency in relation, disharmony between parents, limited social activity, disorder in the house, financial problems, intrusion and abuse, health and social problems of family problems subscales. Also regression analyses showed that adolescents’ antisocial behaviors, alcohol and smoke use, suicide tendency, eating habits, and school dropout were predicted by authoritarion-appressive attitudes, insensitivity and inconsistency in relation, disharmony between parents, limited social activity, disorder in the house, financial problems, intrusion and abuse. Implications of findings were discussed and some suggestions were made for the educator, psychological counselor, and mental health professions in details.

Key words: Adolescence, Family, Family problems, Problem behaviors

Anahtar Kelimeler

Adolescence, Family, Family problems, Problem behaviors

Ergenlikte Görülen Problem Davranışlar Ve Aile Sorunları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaöğretimde öğrenim gören ergenlerde görülen problem davranışları aile sorunları açısından incelemektir. Araştırmanın örneklemini, Isparta ilinde farklı ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören  (283'ü kız ve 298'i erkek) 581 öğrenciden oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, problem davranışları ölçmek amacıyla Gençtanırım-Kuru  (2010) tarafından geliştirilen "Riskli Davranışlar Ölçeği", aile sorunlarını ölçmek amacıyla ise Tuğrul  (1996) tarafından geliştirilen "Gençlik Dönemi Aile Sorunlarını Değerlendirme Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin analizinde, korelasyon ve aile sorunlarının problem davranışlar üzerindeki yordama gücü için "regresyon" analizi yapılmıştır. Sonuçlar, ergenlerde görülen problem davranışların alt boyutlardaki aile sorunları ile pozitif yönde ve anlamlı düzeyde ilişkiye sahip olduğu ve ergenlerde görülen problem davranışların, aile sorunları tarafından anlamlı düzeyde yordandığını ortaya koymaktadır. Elde edilen bulgular, eğitimciler, psikolojik danışmanlar ve ruh sağlığı alanında çalışanlar açısından ele alınıp tartışılmış ve bir takım önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Ergenlik, Aile, Aile sorunları, Problem davranışlar

Anahtar Kelimeler

Ergenlik, Aile, Aile sorunları, Problem davranışlar

Kaynakça

• Abbott, R. D. Catalano, R. F. Fleming, C. B, & Haggerty, K. P., (2010). Relationships between level and change in family, school, and peer factors during two periods of adolescence and problem behavior at age 19. Youth Adolescence. 39(6)70–82.
• Akduman, G., Akduman, B. & Cantürk, G. (2007). Ergen suçluluğunda bazı kişisel ve ailesel özelliklerinin incelenmesi, Türk Pediatri Arşivi, 42(4), 156-161.
• Akkül, N., Öztop, D., Özdemir, Ç., Ünalan, D. & Şahin, H. (2009). İntihar girişiminde bulunan 6-16 yaş grubuna ait 2002-2006 yılları başvuru kayıtlarının değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4, (11), 159-172.
• Alikaşifoğlu, M. & Ercan, O. (2002). Ergenlerde madde kullanımı, Türk Pediatri Arşivi, 37, 66- 73.
• Arapaki, A., Kokkevi, A., Richardson, C., & Rotsika, V. (2010). Changes in associations between psychosocial factors and suicide attempts by adolescents in Greece from 1984 to 2007. European Journal of Public Health, 21(6), 694–698.
• Arslan, G. (2012). Ortaöğretimde öğrenim gören ergenlerde görülen problem davranışların aile sorunları ve aile yapısı açısından incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Aşkın, R., Bodur, S., Herken, H., Kaya, N., Özkan, İ. & Turan, M. (1997). Gençlerde sigara kullanımı ile anne-baba tutumu ve sosyo-demografik özelliklerin ilişkisi, Tıp Dergisi, 7(4),189-93.
• Avcı, R. (2006). Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Ayan, S. (2007). Aile içinde şiddete uğrayan çocukların saldırganlık eğilimleri. Anatolian Journal of Psychiatry. 8(3), 206-214.
• Balkaya, A. & Ceyhan, E. (2007). Lise öğrencilerinin suç davranışı düzeylerinin bazı kişisel ve ailesel nitelikler bakımından incelenmesi. Aile ve Toplum Dergisi, 3(11), 13-27.
• Baran, G., Demir, N. & Ulusoy, D. (2005). Türkiye’de ergenlerin arkadaş-akran grupları ile ilişkileri ve sapmış davranışlar, ankara örneklemi, Bilig, 32, 83-108.
• Barrett, A., E., & Turner, R., J. (2006). Family structure and substance use problems in adolescence and early adulthood: examining explanations for the relationship, Society Forthe Study of Addiction, 101, 109-120.
• Bearinger,L. H., Beuhring,T., Blum,R. W., Shew, M. L., Sieving,R. E. & Resnick, M. D. (2000). The effects of race/ethnicity, income, and family structure on adolescent risk behaviors. American Journal of Public Health, 90(12), 1879–1884.
• Benson, M.J.,Buehler, C, & Gerard, J.M. (2006). Interparental hostility and early adolescent problem behavior: The mediating role of specific aspects of parenting. Journal of Research on Adolescence, 16(2), 265–292.
• Bulut, F. (2010). Ergenlerde görülen kural dışı davranışların aile işlevselliği, aile risk faktörü ve yaşam kalitesi açısından incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana.
• Costa, F.M., Donovan, J.E. & Jessor, R. (1994). Beyond adolescence; problem behavior and young adult development. Cambridge University Press, USA.
• Crano, W. D., & Hemovich, V. (2009). Family structure and adolescent drug use: an exploration of single-parent families, Subst Use Misuse, 44(14), 2099–2113.
• Crockett, L, & Crouter, A. (1995). Pathways through adolescence. Lawrence ErlbaumAssociates, New Jersey.
• Daddis, C. (2002). Family strucuture, parental monitoring, and adolescent problem behaviour in middle-class african american families, poster presented at thebiennial meeting of the society for research on adolescence, http://www.psych.rochester.edu/research/socialdev/documents/Family_Structure.pdf (14.04.2014).
• Engels, R. C., M. E., Harakeh, Z., Leeuw, R. N. H., Scholte, R. H. J., & vanLeeuwe, J. F. J. (2008).Parental smoking-specific communication, adolescents’ smoking behaviorand friendship selection. J Youth Adolescence. 37, 1229–1241..
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. Londra: Sage Publications.
• Fletcher, A. C.,Steinberg, L., & Williams-Wheeler, M. (2005). Parental influences on adolescent problem behavior: revisiting stattin and kerr. Child Development, 75(3), 781-796.
• Gençtanırım-Kuru, D. (2010). Ergenlik döneminde riskli davranışların yordanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ghasemi A. & Zahediasl, S. (2012). Normality tests for statistical analysis: A guide for non-statisticians. Int J Endocrinol Metab., 10(2), 486-489.
• Goede, M.,Maas, G.,Meeus, W., Spruijt, E., & VanderValk, I. (2005). Family structure and problem behavior of adolescents and young adults: a growth-curve study. Journal of Youthand Adolescence, 34(6), 533–546.
• Jessor, R. (1987). Problem-behavior theory, psychosocial development, and adolescentproblem drinking, British Journal of Addiction, 82, 331-342.
• Jessor, R. (1991). Risk behavior in adolescence: a psychosocial framework for understandingand action, Journal of AdolescentHealth, 12, 597-605.
• Jessor, R. (1998). New perspectives on adolescent risk behavior. Cambridge University Press, USA.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayınları, İstanbul.
• Klein, J. D., Schoen, C., &Simantov, E. (2000). Health-compromising behaviors: why do adolescents smoke or drink? indentify underlying risk and protective factors. Pediatrics and Adolescent Medicine, 154(10), 1025–1033.
• Kolay-Akfert, S., Çakıcı, E., & Çakıcı, M. (2009). Üniversite öğrencilerinde sigara-alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10, 40-47.
• Kunt, V. (2003). Suç ve çocuk. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Newman, B., &Newman, P. (1991). Development through life: a psychosocial approach. Brooks/Cole Publishing Company, California.
• Siyez, D. M. (2006), 15-17 yaş arası ergenlerde görülen problem davranışların koruyucu ve risk faktörleri açısından incelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İzmir.
• Steinberg, L. ( 2007). Ergenlik. İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Torrente, G., & Vazsonyi, A. (2008). The salience of the family in antisocial and delinquent behaviors among spanish adolescents. The Journal of Genetic Psychology, 169(2) 187-197.
• Tuğrul, C. (1996). Gençlik dönemindeki aile sorunlarını değerlendirme ölçeği: faktör yapısı, geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 11(36), 25-43.
• Ulusoy, D., Özcan-Demir, N., & Görgün-Baran, A. (2005). Ebeveynin çocuk yetiştirme biçimi ve ergen problemleri: Ankara ili örneği. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 367-386.
• Yavuzer, H. (2003). Çocuk psikolojisi. Remzi Kitabevi: İstanbul.
• Yörükoğlu, A. (2004 ). Çocuk ruh sağlığı. Özgür Yayınları: İstanbul.