Öğrenci Velilerinin Kendi Çocuklarının İnternet Bağımlılık Düzeyleri Hakkındaki Algılarını Yordayan Değişkenler

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 155 - 165, 12.12.2017

Ahmet Oğuz Aktürk Sena Çiçek

Öz

Bu
çalışmada, öğrenci velilerinin kendi çocuklarının internet bağımlılık düzeyleri
hakkındaki algılarını yordayan bazı değişkenlerin analiz edilmesi
amaçlanmaktadır. Türkiye’nin orta kesimindeki bir ilde öğrenim gören 214
ortaokul öğrencisinin ve velilerinin gönüllülük esasına göre katıldığı bu
çalışmada, araştırma yöntemi olarak ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır.
Araştırmaya katılmayı kabul eden öğrencilerden verileri toplamak için
“Algılanan Sosyal Destek Ölçeği” ve “Ana Baba Tutumları Ölçeği”; öğrenci
velilerinden verileri toplamak için ise “Aile-Çocuk İnternet Bağımlılık Ölçeği”
kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin anne-babalarından
algıladıkları otoriter tutumun öğrenci velilerinin kendi çocuklarının internet
bağımlılık düzeyleri hakkındaki algılarının bir yordayıcısı olduğu, demokratik
tutum ve aileden algılanan sosyal desteğin ise öğrenci velilerinin kendi
çocuklarının internet bağımlılık düzeyleri hakkındaki algılarının anlamlı bir
yordayıcısı olmadığı tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

İnternet bağımlılığı, Anne-baba tutumu, Algılanan sosyal destek, Çoklu doğrusal regresyon analizi.

Variables That Predict Perceptions of Parents about Their Own Children’s Levels of Internet Addiction

Öz

The study aims to analyze some variables that
predict perceptions of parents about their own children’s levels of internet
addiction. 214 middle school students studying at a city located at the middle
of Turkey and their parents voluntarily participated in the study. Relational
survey model was used as research methods. Data collected by using “Perceived
Social Support Scale” and “Parental Attitudes Scale” on students and
“Parent-Child Internet Addiction Scale” on parents. The results showed that
authoritarian attitudes of the parents of students that perceived by students
was a predictor while democratic attitudes and perceived social support from
family were not a significant predictors for perceptions of parents about their
own children’s levels of internet addiction.

Anahtar Kelimeler

Internet addiction, Parental attitudes, Perceived social support, Multiple linear regression analysis.

Kaynakça

• Akbulut, Y. (2013). Çocuk ve ergenlerde bilgisayar ve internet kullanımının gelişimsel sonuçları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 53-68.
• Akturk, A. O. (2015). Analysis of cyberbullying sensitivity levels of high school students and their perceived social support levels. Interactive Technology and Smart Education, 12(1), 44-61.
• Aktürk, A. O., Çelik, İ., Şahin, İ. ve Deniz, M. E. (2014). Facebook Bağlanma Stratejileri Ölçeğinin Türkçe Uyarlama Çalışması. İlköğretim Online, 13(1), 319‐333.
• Aktürk, A., Emlek, B. ve Çelik, İ . (2017). Üniversite öğrencilerinin Facebook bağlanma stratejilerinin ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 512-530.
• Ayas, T. ve Horzum, M. T. (2013). İlköğretim öğrencilerinin internet bağımlılığı ve aile internet tutumu. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 46-57.
• Batıgün, A. D. ve Kılıç, N. (2011). İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), 1-10.
• Bayraktutan, F. (2005). Aile içi ilişkiler açısından internet kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Bozkur, B. (2013). İlköğretim II. kademe öğrencilerinde internet bağımlılığının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Chen, Y. L., Chen, S. H., & Gau, S. S. F. (2015). ADHD and autistic traits, family function, parenting style, and social adjustment for Internet addiction among children and adolescents in Taiwan: A longitudinal study. Research in Developmental Disabilities, 39, 20-31.
• Chou, C., & Hsiao, M. C. (2000). Internet addiction, usage, gratification, and pleasure experience: The Taiwan college students’ case. Computers & Education, 35(1), 65-80.
• Cresswell, J. W. (2002). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Çelen, F. K., Çelik, A. ve Seferoğlu, S. S. (2011). Çocukların internet kullanımları ve onları bekleyen çevrim-içi riskler. XIII. Akademik Bilişim Konferansı, 2-4 Şubat 2011 (s. 1-8), Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Çevik, G. B. ve Çelikkaleli, Ö. (2010). Ergenlerin arkadaş bağlılığı ve internet bağımlılığının cinsiyet, ebeveyn tutumu ve anne baba eğitim düzeylerine göre incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 225-240.
• Dinç, M. (2010). İnternet bağımlılığı. İstanbul: Ferfir Yayınları.
• Dinç, M. (2014). Teknolojiyi bilinçli kullanıyorum. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Eftekin, P. (2015). Ergenlik dönemindeki öğrencilerin internet bağımlılığı ve anne baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
• Esen, B. K., & Gündoğdu, M. (2010). The relationship between ınternet addiction, peer pressure and perceived social support among adolescents. The International Journal of Educational Researchers, 2(1), 29-36.
• Esen, E. ve Siyez, D. M. (2011). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 127-138.
• Eşgi, N. (2013). Dijital yerli çocukların ve dijital göçmen ebeveynlerinin internet bağımlılığına ilişkin algılarının karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 28(3), 181-194.
• Gençer, S. L. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin internet bağımlılık durumlarının internet kullanım profilleri ve demografik özelliklere göre farklılıklarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Internet World Stats. (2017). Internet usage statistics. The internet big picture. World internet users and 2017 population stats. http://www.internetworldstats.com/stats.htm adresinden 23 Temmuz 2017 tarininde erişilmiştir.
• İşleyen, F. (2013). Lise öğrencilerinin internet bağımlılığı düzeylerinin kişisel ve ailesel faktörlerle ilişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
• Kandell, J. J. (1998). Internet addiction on campus: The vulnerability of college students. CyberPsychology & Behavior, 1(1), 11-17.
• Kayri, M., Tanhan, F. ve Tanrıverdi, S. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinde internet bağımlılığı ile algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi. Online Journal Of Technology Addiction & Cyberbullying, 1(1), 1-27.
• Kuzgun, Y. ve Eldeleklioğlu, J. (2005). PDR’de kullanılan ölçekler (Editörler: Y. Kuzgun ve F. Bacanlı), Ana Baba Tutumları Ölçeği (s. 67-73). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kuzucu, Y., Bulut, B., Özçelik, Ş. ve Soydemir, F. M. (2015). Sosyal destek kontrol edildiğinde cinsiyetin internet bağımlılığı üzerine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 11-19.
• Li, C., Dang, J., Zhang, X., Zhang, Q., & Guo, J. (2014). Internet addiction among Chinese adolescents: The effect of parental behavior and self-control. Computers in Human Behavior, 41, 1-7.
• Mıhçı, S. ve Aktürk, A. O. (2012). Lise öğrencilerinin internet bağımlılıklarının ve teknolojiye yönelik tutumlarının incelenmesi. 6th International Computer & Instructional Technologies Symposium, October 4-6, 2012 (pp. 222-229), Gaziantep: Gaziantep University.
• Mutallimova, S. (2014). Lise öğrencilerinde depresyon düzeyi ve anne baba tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Arel Üniversitesi.
• Nalwa, K., & Anand, A. P. (2003). Internet addiction in students: A cause of concern. CyberPsychology & Behavior, 6(6), 653-656.
• Ögel, K. (2012). İnternet bağımlılığı: İnternetin psikolojisini anlamak ve bağımlılıkla başa çıkmak. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Önay, N. (2014). Ergenlerde internet bağımlılığı yordayıcıları olarak anne baba tutumu, iletişim becerisi ve yalnızlık algısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Arel Üniversitesi.
• Sally, L. P. M. (2006). Prediction of internet addiction for undergraduates in Hong Kong. Unpublished Bachelor of Business Administration Dissertation. Hong Kong: Hong Kong Baptist University.
• Song, I., Larose, R., Eastin, M. S., & Lin, C. A. (2004). Internet gratifications and Internet addiction: On the uses and abuses of new media. Cyberpsychology & Behavior, 7(4), 384-394.
• Taçyıldız, Ö. (2010). Lise öğrencilerinin internet bağımlılığı düzeylerinin bazı değişkenlere göre yordanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
• Taneri, P. O. ve Tiryakioğlu, Ö. (2015). Ortaokul 7. ve 8. Sınıf öğrencilerinin sorunlu internet kullanımı ve anne baba tutumları ilişkisinin incelenmesi. International Journal of Social Science, 40, 205-223.
• Tanrıverdi, S. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinde internet bağımlılığı ile algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Ulusoy, O. (2008). Ergenlerde bilişim teknolojileri kullanımı ve saldırganlık ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Valcke, M., Bonte, S., De Wever, B., & Rots, I. (2010). Internet parenting styles and the impact on Internet use of primary school children. Computers & Education, 55(2), 454-464.
• Yıldırım, İ. (1997). Algılanan sosyal destek ölçeğinin geliştirilmesi, güvenirliği ve geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-87.
• Yıldırım, İ. (2004). Algılanan sosyal destek ölçeğinin revizyonu. Eurasian Journal of Educational Research, 17, 221-236. Young, K. S. (1998a). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. Cyberpsychology & Behavior, 1(3), 237-244.
• Young, K. S. (1998b). Internet addiction test (IAT) - NetAddiction. 23 Mart 2015 tarihinde http://netaddiction.com/internet-addiction-test/ adresinden erişilmiştir.