Fen Bilimleri Derslerinde Teknoloji Kullanımına Yönelik Motivasyon Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 51 - 65, 03.12.2024

Sonay Şahin Aydemir , Esra Kızılay

https://doi.org/10.33710/sduijes.1484001

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin Fen Bilimleri dersinde teknoloji kullanımına yönelik motivasyon düzeylerini ölçen geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Yapılan çalışma nicel araştırma yöntemlerinden tarama deseni kullanılmıştır. Yapılan çalışmanın araştırma grubunda Kayseri İli ve çeşitli ilçelerinde yer alan MEB’e bağlı ortaokullarda öğrenim gören öğrenciler yer almaktadır. Araştırma grubunda yer alan öğrenciler 5. sınıf, 6. sınıf, 7. sınıf, 8. sınıf seviyelerinde öğrenim gören 600 öğrenciden oluşmaktadır. Gerçekleştirilen çalışmada örneklem seçimi amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemine göre yapılmıştır. Yapılan çalışma “ARCS Motivasyon Kuramı” temel alınarak öğrencilerin Fen Bilimleri derslerinde teknoloji kullanımına yönelik motivasyon düzeylerini belirlemek amacıyla ölçek geliştirilmiştir. Alan yazın incelemesi sonucunda yazarlar tarafından 28 maddelik madde havuzu oluşturulup, dört uzmanın görüşüne sunularak çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Düzenlemeler neticesinde taslak ölçek oluşturulmuştur. 600 ortaokul öğrencisine uygulanan taslak ölçek için analizler yapılmıştır. Açımlayıcı Faktör analizi sonucunda KMO değeri 0.932 olarak hesaplanmıştır. Toplam varyans değerinin ise %50.173 olarak açıklandığı tespit edilmiştir. Faktör analizi sonucunda 21 maddelik ölçek üzerinde güvenirlik analizi yapılmış olup, Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0.906 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak ortaokul öğrencilerin Fen Bilimleri derslerinde teknoloji kullanımına yönelik motivasyon düzeyini belirleyen geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim teknolojisi, Motivasyon, ARCS motivasyon kuramı

Etik Beyan

Erciyes Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimleri Bilimler Etik Kurulu'ndan izin alınmıştır.

Motivation Scale for the Use of Technology in Science Courses: A Validity and Reliability Study

Öz

This study aims to develop a valid and reliable scale to measure the motivation levels of middle school students regarding the use of technology in science courses. The study was conducted using the survey method, one of the quantitative research methods. The research group consisted of students studying at middle schools affiliated with the Ministry of National Education (MEB) in Kayseri province and various districts. The research group comprised 600 5th, 6th, 7th, and 8th grade students. The sample selection for the study was made using the convenience sampling method, one of the purposeful sampling methods. The scale was developed based on the "ARCS Motivation Theory" to determine students' motivation levels regarding the use of technology in science courses. Following a literature review, the authors created a pool of 28 items, which were then presented to four experts for feedback and subsequently revised. The adjustments led to the creation of a draft scale. The draft scale was administered to 600 middle school students, and analyses were conducted. The Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) value was calculated as 0.932, and the variance explained was 50.173%. A reliability analysis was conducted on the 21-item scale resulting from the factor analysis, with a Cronbach's alpha reliability coefficient of 0.906. In conclusion, a valid and reliable measurement tool has been developed to determine the motivation levels of middle school students regarding the use of technology in science courses.

Anahtar Kelimeler

Educational technology, Motivation, ARCS motivation theory

Kaynakça

• Al-Bataineh, A., & Brooks, L. (2003). Challenges, advantages, and disadvantages of instructional technology in the community college classroom. Community College Journal of Research &Practice, 27(6), 473-484. https://doi.org/ 10.1080/10668920390190600473
• Alpar, D. Batdal, G. ve Avcı, Y (2007). Öğrenci merkezli eğitimde eğitim teknolojileri uygulamaları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 19-31.
• Arslan, S. ve Şendurur, P. (2017). Eğitimde teknoloji entegrasyonunu etkileyen faktörlerdeki değişim. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (43), 25-50.
• Awouda, A., Traini, E., Asranov, M., & Chiabert, P. (2024). Bloom’s IoT Taxonomy towards an effective Industry 4.0 education: Case study on Open-source IoT laboratory. Education and Information Technologies, 1-23. https://doi.org/10.1007/s10639-024-12468-7
• Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve Psikolojide Ölçme: Klasik Test Teorisi ve Uygulaması. Ankara: ÖSYM Yayınları
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• De Vellis, R. F. (2014). Ölçek Geliştirme: Kuram ve Uygulamalar. (T. Totan, Çev.) Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Dede, Y., & Yaman, S. (2008). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen Ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1), 19-37.
• Demirbaş, M., & Yağbasan, R. (2004). Fen bilgisi öğretiminde, duyuşsal özelliklerin değerlendirilmesinin işlevi ve öğretim süreci içinde, öğretmen uygulamalarının analizi üzerine bir araştırma. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 177-193.
• Demirbaş, N. (2010). Yaşamda Anlam ve Yılmazlık. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi.
• Dindar, A. Ç., & Geban, Ö. (2015). Fen bilimleri motivasyon ölçeğinin Türkçe’ye ve kimya’ya uyarlanması: Geçerlilik çalışması. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(1), 15-34.
• Fernandes, G. W.-R., Rodrigues, A. M., & Ferreira, C. A.-R. (2019). Using ICT in InquiryBased Science Education. Springer International Publishing.
• Glynn, S. M., Brickman, P., Armstrong, N., & Taasoobshirazi, G. (2011). Science motivation questionnaire II: Validation with science majors and nonscience majors. Journal of research in science teaching, 48(10), 1159-1176.
• Gülcü, İ. (2014, Şubat 04-07). Etkileşimli tahta kullanımının avantajları ve dezavantajlarına yönelik öğretmen görüşleri. Akademik Bilişim Konferansı, Mersin.
• Güllüpınar, F., Kuzu, A., Dursun, Ö.Ö., Kurt, A.A. & Gültekin M. (2013). Milli Eğitimde teknoloji kullanımı ve sonuçları: velilerin bakış açısından Fatih Projesi’nin pilot uygulamasının değerlendirilmesi, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 195-216.
• Halili, S, H. (2019). Technological advancements in education 4.0.The Online Journal of Distance Education and e-Learning, 7(1),63-69.
• Işın, O., Akcay, H., & Kapıcı, H. (2020). Fen öğrenme motivasyon ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması. Mediterranean Journal of Educational Research, 14(31).
• Kahyaoğlu, M., & Elçiçek, M. (2016). Eğitsel bilgisayar oyunlar ıle desteklenen fen bilimleri öğretiminin öğrencilerin motivasyon ve yansitici düşünme becerileri üzerine etkisi. Electronic Turkish Studies, 11(14).
• Karadağ, M., Zalluhoğlu, A. E., Günal, G. G., Dayıoğlu, O., & Kışla, T. (2019). Derslerde teknoloji kullanımına yönelik motivasyon ölçeğinin geliştirilmesi. Ege Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 146-157.
• Karagöz, Y. (2016). SPSS 23 ve AMOS 23 uygulamalı istatistiksel analizler. Ankara: Nobel.
• Keller, J. M. (2010). Motivational Design for Learning and Performance: The ARCS Model Approach. New York: Springer.
• Kerlinger, F. N., & Lee, H. (1999). Foundations Of Behavioral Research. New York: Harcourt College Publishers.
• Özdamar, K. (2016). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme/ yapısal eşitlik modellemesi. Eskişehir: Nisan Kitabevi.
• Öztemel, E. (2018). Eğitimde Yeni Yönelimlerin Değerlendirilmesi ve Eğitim 4.0. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 1(1), 25-30.
• Pallant, J. (2020). SPSS kullanma kılavuzu: SPSS ile adım adım veri analizi (S. Balcı & B. Ahi, Çev.). Anı Yayıncılık..
• Raes, A., & Schellens, T. (2012). The impact of web-based inquiry in secondary science education on students’ motivation for science learning. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 69, 1332-1339.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi. Anı Yayıncılık.
• Sönmez, V. & Alacapınar, F. G. (2016). Sosyal bilimlerde ölçme aracı hazırlama. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6 b.). Boston: Pearson.
• Taşdemir, S. (2018). FATİH projesi ile eğitimde teknoloji entegrasyonu sağlanan okullarda teknoloji liderinin belirlenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 01-14.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (4. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yıldızay, Y. & Çetin, G. (2019). Fen eğitiminde eğitim teknolojileri kullanımı: İçerik analizi. International Journal of Computers in Education, 1(2), 21-33.
• Yılmaz, H., & Çavaş Huyugüzel, P. (2007). Fen öğrenimine yönelik motivasyon ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online Dergisi. 6 (3), 430-440, 2007.
• Yılmaz, Ö., & Sanalan, V. (2015). Fen öğretiminde katılımlı ve motive edici sınıf ortamı: mobil teknoloji kullanımı. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 34(2), 37-50.
• World Economic Forum (2018). The Future of Jobs Report 2018. Accessed from: https://www3.weforum.org/docs/WEF_Future_of_Jobs_2018.pdf
• World Economic Forum (2020). The Future of Jobs Report 2020. Accessed from: https://www3.weforum.org/docs/WEF_Future_of_Jobs_2020.pdf