Kamu ve Özel Kurumların İnternet Sitelerinde Yer Alan Endodontik Tedavi ile İlgili Metinlerin Okunabilirlik Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 16 Sayı: 3, 347 - 355, 22.12.2025

Oğuz Tavşan , Seden Kara Ongun

https://doi.org/10.22312/sdusbed.1637648

Öz

Giriş: Okunabilirlik, bir metnin okuyucu tarafından anlaşılabilirlik ve erişilebilirlik düzeyini ifade eder. Bu çalışma, kamu ve özel kurumların internet sitelerindeki endodontik tedavi bilgilendirme metinlerinin okunabilirliğini karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Çalışma grupları kamu ve özel kurumlar olmak üzere iki ana gruba ayrılmıştır. Kamu kurumları, Diş Hekimliği Fakülteleri ile Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri; özel kurumlar ise endodonti uzmanı bulunan ve bulunmayan poliklinikler olarak sınıflandırılmıştır. İnternet sitelerindeki bilgilendirme metinlerinin okunabilirlik düzeyi, Ateşman Okunabilirlik İndeksi ve Flesch’in Okuma Kolaylığı sınıflaması kullanılarak çevrimiçi araçlar aracılığıyla analiz edilmiştir. İstatistiksel analizlerde Kolmogorov-Smirnov, Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis H testleri uygulanmış; anlamlı farklılıklar Dunn testi ile çoklu karşılaştırmalarla incelenmiştir. Anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Tüm gruplara ait ortalama Ateşman Okunabilirlik İndeksi 57,4 olarak hesaplanmıştır. Kamu kurumlarının Ateşman Okunabilirlik İndekslerinin, özel kurumlara kıyasla anlamlı derecede daha düşük olduğu gözlemlenmiştir (p<0,001). Alt gruplar karşılaştırıldığında, Diş Hekimliği Fakültelerinin okunabilirlik indeksinin diğer gruplara göre anlamlı derecede daha düşük olduğu belirlenmiştir (p<0,001). Diğer gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmamaktadır (p>0,05). Sonuç: Tüm kurumlar incelendiğinde, Diş Hekimliği Fakültelerine ait bilgilendirme metinlerinin okunabilirlik düzeyinin zor, diğer kurumlara ait metinlerin ise orta zorlukta olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bilgilendirme metinlerinin yayınlanmadan önce daha kolay okunabilir hale getirilmesi için okunabilirlik araçlarından faydalanılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Endodonti , Kök kanal tedavisi , İnternet , Diş hekimliği

EVALUATION OF THE READABILITY LEVELS OF TEXTS RELATED TO ENDODONTIC TREATMENT ON PUBLIC AND PRIVATE INSTITUTION WEBSITES

Öz

Introduction: Readability refers to the degree to which a text is understandable and accessible to its readers. This study aimed to compare the readability of informational texts on endodontic treatment presented on the websites of public and private dental institutions. Materials and Methods: The study groups were divided into two main categories: public and private institutions. Public institutions were classified into faculties of dentistry and oral and dental health centers, while private institutions were subdivided into polyclinics with and without an endodontic specialist. The readability levels of the informational texts were analyzed using online tools based on the Ateşman Readability Index and Flesch Reading Ease classification. Statistical analyses included the Kolmogorov–Smirnov, Mann–Whitney U, and Kruskal–Wallis H tests. Significant differences were further examined through multiple comparisons using the Dunn test. A significance level of p<0.05 was adopted. Results: The mean Ateşman Readability-Index for all groups was 57.4. The readability indices of public institutions were significantly lower than those of private institutions (p<0.001). In terms of the subgroups, the Ateşman Readability-Index of the faculties of dentistry was significantly lower than that of other groups (p<0.001). No significant differences were observed among the other groups (p>0.05). Conclusion: An overall analysis of all institutions revealed that the readability-levels of informational texts from the faculties of dentistry was classified as difficult, while that of the other institutions was of moderate difficulty. We recommend that readability tools be utilized to enhance the readability of informational texts before publication.

Anahtar Kelimeler

Endodontic , Internet , Root Canal Therapy , Dentistry

Kaynakça

• 1. Carcamo-Espana V, Cuesta Reyes N, Flores Saldivar P, Chimenos-Küstner E, Estrugo Devesa A, Lopez-Lopez J. Compromised teeth preserve or extract: A review of the literature. Journal of clinical medicine. 2022;11(18):5301. doi:10.3390/jcm11185301
• 2. Montero J, Lorenzo B, Barrios R, Albaladejo A, Canelo JAM, López-Valverde A. Patient-centered outcomes of root canal treatment: a cohort follow-up study. Journal of endodontics. 2015;41(9):1456-61. doi:10.1016/j.joen.2015.06.003
• 3. Wigsten E, Kvist T, Jonasson P, Bjørndal L, Dawson VS, Fransson H, et al. Comparing quality of life of patients undergoing root canal treatment or tooth extraction. Journal of endodontics. 2020;46(1):19-28. e1. doi:10.1016/j.joen.2019.10.012
• 4. Jung M-j, Seo M-S. Assessment of reliability and information quality of YouTube videos about root canal treatment after 2016. BMC Oral Health. 2022;22(1):494. doi:10.1186/s12903-022-02540-4
• 5. Biggs T, Bird J, Harries P, Salib R. YouTube as a source of information on rhinosinusitis: the good, the bad and the ugly. The Journal of Laryngology & Otology. 2013;127(8):749-54. doi:10.1017/S0022215113001473
• 6. Lee JS, Seo HS, Hong TH. YouTube as a source of patient information on gallstone disease. World Journal of Gastroenterology: WJG. 2014;20(14):4066. doi: 10.3748/wjg.v20.i14.4066
• 7. Ikemba CM, Kozinetz CA, Feltes TF, Fraser Jr CD, McKenzie ED, Shah N, et al. Internet use in families with children requiring cardiac surgery for congenital heart disease. Pediatrics. 2002;109(3):419-22. doi:10.1542/peds.109.3.419
• 8. Türkiye İstatistik Kurumu, Hane Halkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması [Internet]; 2024 [erişim 2024 Ağu 27]. Erişilen: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2024-53492.
• 9. Bayrak GD. Kanal Tedavisi ile İlgili İnternet Ortamındaki Bilgilerin Okunabilirlik Analizinin Değerlendirilmesi: Kesitsel Araştırma. Turkiye Klinikleri Journal of Dental Sciences. 2024;30(1). doi:10.5336/dentalsci.2023-98638
• 10. Tolu S, Basım P. A new perspective on readability and content assessment of patient information texts published on the internet sites on lymphedema. Journal of Current Researches on Health Sector, 8 (2). 2018:303-14. doi:10.26579/jocrehes.28
• 11. Atherton H, Eccles A, Poltawski L, Dale J, Campbell J, Abel G. Investigating patient use and experience of online appointment booking in primary care: mixed methods study. Journal of Medical Internet Research. 2024;26:e51931. doi:10.2196/51931
• 12. Ateşman E. Türkçede okunabilirliğin ölçülmesi. Dil Dergisi,(58), 71-74. 1997
• 13. Flesch R. A new readability yardstick. Journal of applied psychology. 1948;32(3):221. doi:10.1037/h0057532
• 14. Özmen EE. Readability and Contents Evaluation o Patient Informing Texts on Orthognathic Surgery in Turkish Websites: Methodological Study. Turkiye Klinikleri Journal of Dental Sciences. 2023;29(1). doi:10.5336/dentalsci.2022-92085
• 15. Güleç M. Diş Hekimliği Fakülteleri Resmi Sitelerinde Bulunan Radyoloji Onam Formlarının Okunabilirlik Analizi: Nitel Araştırma. Turkiye Klinikleri Journal of Dental Sciences. 2024;30(1). doi:10.5336/dentalsci.2023-99078
• 16. Öztürk T. Üniversitelere ait internet web sitelerinin ortodonti hastaları için sağladığı bilgi kalitesinin değerlendirilmesi. Selcuk Dental Journal. 2021;8(1):106-12. doi:10.15311/selcukdentj.741264
• 17. Edmunds MR, Denniston AK, Boelaert K, Franklyn JA, Durrani OM. Patient information in Graves' disease and thyroid-associated ophthalmopathy: readability assessment of online resources. Thyroid. 2014;24(1):67-72. doi:10.1089/thy.2013.0252
• 18. Taşdemir İ. İnternet ortamındaki dişeti hastalığı ile ilgili bilgilerin okunabilirlik analizi. Selcuk Dental Journal 2023; 10(1): 89-93. doi: 10.15311/ selcukdentj.1163700
• 19. Akbulut AS. İnternet ortamındaki şeffaf plak tedavisi ile ilgili bilgilerin okunabilirlik analizi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Diş Hekimliği Dergisi 2022; 4(1): 7-11. doi: 10.51122/neudentj.2022.2
• 20. Fidan M, Atabek İ. Diş Hekimliği Fakülteleri Web Sitelerinde Bulunan Restoratif Diş Tedavisi ile ilgili Bilgilerin Okunabilirlik Analizi. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 2024; 14(2): 377-384. doi:10.31020/mutftd.1448829
• 21. Abat VH. İnternet Ortamındaki Diş Ağrısına İlişkin Türkçe Metinlerin Okunabilirlik Analizlerinin ve İçeriklerinin Değerlendirilmesi. European Journal of Research in Dentistry 2024; 8(1): 1-7. doi: http://dx.doi.org/10.29228/erd.63
• 22. Sorrell JT, McNeil DW, Gochenour LL, Jackson CR. Evidence‐based patient education: knowledge transfer to endodontic patients. Journal of Dental Education. 2009;73(11):1293-305. doi:10.1002/j.0022-0337.2009.73.11.tb04821.x
• 23. Topsakal KG, Aksoy M, Akbulut AS. Çocuklara Uygulanan Ortodontik Tedavilere İlişkin Youtube Videolarının İçeriklerinin Değerlendirilmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Diş Hekimliği Dergisi. 2021;3(3):108-14. doi:10.51122/neudentj.2021.25
• 24. Şahin TN, Özmen EE. Evaluation of readability and content of patient information texts on turkish websites about pediatric dentistry under sedation. European Annals of Dental Sciences. 2023;50(1):47-51. doi:10.52037/eads.2023.0010
• 25. Murray E, Lo B, Pollack L, Donelan K, Catania J, Lee K, et al. The impact of health information on the Internet on health care and the physician-patient relationship: national US survey among 1.050 US physicians. Journal of medical internet research. 2003;5(3):e17. doi:10.2196/jmir.5.3.e17
• 26. Klare GR. Assessing readability. Reading research quarterly. 1974:62-102. doi:10.2307/747086
• 27. Woodmansey K. Readability of educational materials for endodontic patients. Journal of endodontics. 2010;36(10):1703-6. doi:10.1016/j.joen.2010.07.005