Sera Gölgelemede Işık Seçici Ağların Kullanımı

Yıl 2017, Cilt: 12 Sayı: 2, 115 - 124, 31.12.2017

Nefise Yasemin Tezcan , Hazel Taşpınar Servet Selek

Öz

Ülkemizde seralarda güneş ışınlarının yüksek olduğu
bahar ve yaz aylarında uygun çevre koşulları havalandırma ve gölgeleme
yöntemleri ile sağlanmaktadır. Seralarda, gölgeleme genellikle sera dış
yüzeyine boya, kireç vb. maddelerin püskürtülmesi şeklinde uygulanmaktadır.
Serayı dıştan gölgelemeyle güneş ışınları sera içine girmeden tutulduğu için
sera içinde yüksek sıcaklık oluşmamaktadır. Dıştan gölgeleme en iyi gölgeleme
sistemi olmasına karşın, bu sistem dış atmosfer koşullarının etkisinde
kalmaktadır. Dolayısıyla kısa sürede bozulmaktadır. Bununla birlikte tüm
dünyada tarımsal üretimden istenilen kalite ve miktarda ürün alabilmek için
gelişen teknolojinin sağladığı avantajlar kullanılmaktadır. Nitekim son
yıllarda bu uygulamalardan birisi de hem açık tarlada hem de serada gölgeleme
amaçlı ışık seçici (foto-selektif) renkli ağların kullanımıdır. Bu ağlar
kırmızı, sarı, mavi, sedef, yeşil ve siyah renkli olabilmektedir. Her bir renk
PAR bölgesindeki dalga boylarını farklı düzeylerde geçirmektedir. Dolayısıyla
her bir rengin bitki gelişimi üzerine etkisi farklıdır. Işık seçici ağların
gölgeleme oranları %15, 35, 55 ve 75 düzeylerinde olabilmektedir. Bu çalışmada
seralarda gölgeleme materyali olarak kullanılan ışık seçici ağların özellikleri
ve işlevleri derlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gölgeleme ağları, ışık modifikasyonu, ışık kalitesi, tarımsal ağlar

Using of Photo-selective nets in Greenhouse Shading

Öz

During spring and summer
seasons which solar radiation is high in Turkey, the optimal climate conditions
in greenhouses is obtained by ventilation and shading. Shading of greenhouses
is generally made by painting of greenhouses external surface with white paint
or calcium carbonate etc. Greenhouse effect could be reduced by external
shading because solar radiation is kept from entering the greenhouse. Although
external shading is the best system, it is influenced by external atmospherics
conditions. Therefore, it is broken down in a short time. Furthermore, the
advantages of developing technology to get the desired quality and quantity of
products from agricultural production are used in all over world. Indeed, one
of these applications in recent years is the use of color (photo-selective)
nets in the open field and greenhouses. Colored nets may have red, yellow,
blue, pearl, green and black color. Each color is transmitting PAR wavelengths
at different levels. For this reason, each color has different effects on crop
growth. Shading intensity of color nets could be 15, 35, 55, and 75 %. In this
study, properties and functions of photo-selective nets used as shading
materials in greenhouses have been reviewed

Anahtar Kelimeler

Agricultural nets, light modification, light quality, shade nets

Kaynakça

• Abak, K. ve Ertekin, Ü. 1985. Değişik türlerinin farklı örtü altı tiplerine uygunluğu. Türkiye Seracılık Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 22 Ağustos, 1985, Antalya.
• Alain, B. 1989. Greenhouse microclimate and its management in wild winter climates. Acta Horticulturae, 1989, 246: 23-36.
• Aldrich, R.A. and Bartok, J.W. 1989. Greenhouse Engineering. Norteast Regional Agricultural Engineering Service, Cooperative Extension, New York, pp. 203.
• Al-Helal, I.M. and Alhamdan, A.M. 2009. Effect of arid environment on radiative properties of greenhouse polyethylene cover. Solar Energy, 2009, 83: 790-798.
• Arthurs, S.P., Stamps, R.H., Giglia, F.F. 2013. Environmental modification inside photoselective shadehouses. Hort. Science, 48 (8): 975–979.
• Baytorun, N.A. ve Başçetinçelik, A. 1993. Seralarda kullanılan plastik örtü malzemeleri. Tarımda Plastik Kullanımı Konulu Panel, 1993, Antalya.
• Baytorun, N.A. 1995. Seralar. Ç.Ü., Zir. Fak. Genel Yayın No:110, Adana.
• Briassoulis, D., Mistriotis, A. and Eleftherakis, D. 2007a. Mechanical behaviour and properties of agricultural nets-Part I: Testing methods for agricultural nets. Polymer Testing, 2007, 26 (6): 822–832.
• Briassoulis, D., Mistriotis, A. and Eleftherakis, D. 2007b. Mechanical behaviour and properties of agricultural nets. Part II: Analysis of the performance of the main categories of agricultural nets. Polymer Testing, 2007, 26 (8): 970-984.
• Castellano, S., Candura, A. and Scarascia Mugnozza, G. 2008. Relationship between solidity ratio, colour and shading effect of agricultural nets. Acta Horticulturae, 2008, 801: 253-258.
• Castronuovo, D., Statuto, D., Muro, N., Picuno, P. and Candido, V. (2015). Tecnical and agronomic behaviour of plastic nets for the greenhouse cultivation of sweet pepper in the mediterranean area. International Syposium on New Tecnologies and Management for Greenhouses, July of 19-23, 2015, Evora, Portekiz.
• Demir, Y., Balkaya, A., ve Cemek, B. 1995. Seralarda çevre bitki ilişkisi ve çevre şartlarının kontrolü. Türkiye 1. Seracılık Sempozyumu, 27-28 Mayıs, 1995, Kütahya.
• Ilic, Z., Milenkovic, L., Durovka, M. and Kapoulas, N. 2011. The effect of color shade nets on the greenhouse climate and pepper yield. 46th Croatian and 6th International Symposium on Agriculture, 2011, Opatija, Croatia.
• Justen, V.L., Fritz, V.A. and Cohen, J.D. 2012. Seasonal variation in glucosinolate accumulation in turnips grown under photoselective nettings. Horticulture Environment and Biotechnology, 2012, 53 (2): 108-115.
• Kacıra, M., Sase, S., Kacıra, O., Okushima, L., Ishii, M., Kowata, H. and Moriyama, H. 2004. Status of greenhouse production in Turkey: Focusing on vegetable and floriculture production. J Agric Meteorol, 2004, 60: 115-122.
• Kittas, C. and Rigakis, M.K. 2009. Influence of shading screens on microclimate, growth and productivity of tomato. Acta Horticulturae, 2009, 807 (1): 97-102.
• Nemera, D.B., Zur, N., Lukyanov, V., Shlizerman, L., Ratner, K., Shahak, Y., Cohen, S., and Sadka, A. 2015. Top photoselective netting results in ımproved microclimate, productivity, physiological performance and water-use efficiency in citrus. International Syposium on New Tecnologies and Management for Greenhouses, July of 19-23, 2015, Evora, Portekiz.
• Öztürk, H.H. 2008. Sera İklimlendirme Tekniği. Hasad Yayıncılık Ltd. Şti., İstanbul.
• Schettini, E. 2011. Nets for peach protected cultivation. J. of Ag. Eng. Eng., 2011, 4: 25-31.
• Shahak, Y., Gussakovsky, E.E., Gal, E., and Ganelevin, R. 2004. Color nets: Crop protection and light quality manipulation in one technology. Acta Hort., 2004, 659: 143-151.
• Shahak, Y. 2008. Photo selective netting for improved performance of horticultural crops: A review of ornamental and vegetable studies carried in Israel. Acta Horticulturae, 2008, 770: 161-168. Stamps, R.H. 2009. Use of colored shade netting in horticulture. HortScience, 2009, 44: 239-241.
• Şen Kuş, E., ve Başçetinçelik, A. 2012. Seralarda kullanılan bazı ısı koruma perdelerinin ışık ve ışınım geçirgenliği ile teknik özelliklerinin saptanması üzerine bir araştırma. Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 2012, 27 (2) :38-49.
• Teitel, M., Liron, O., Haim, Y., and Seginer, I. 2008. Flow through inclined and concertina-shape screens. Acta Horticulturae, 2008, 801: 99-106.
• Tiwari, G.N. 2003. Greenhouse Technology for Controlled Environment. Alpha Science International Ltd.. Pangbourne, England.
• Tuik 2015. Türkiye İstatistik Kurumu Kayıtları, Ankara.
• Yağcıoglu, A. 2005. Sera Mekanizasyonu. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 562, İzmir.
• Yüksel, A.N. 2004. Sera Yapım Tekniği. Hasad Yayıncılık Ltd. Şti., İstanbul.