Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Güçlük Çeken Öğrencilere İlişkin Görüşleri

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 252 - 292, 15.07.2022

Ayla Şengün , Yasemin Büyükşahin

https://doi.org/10.29250/sead.1125068

Öz

Sosyal bilgiler dersi hem ulusal hem de dünya vatandaşı yetiştirme konusunda geçmişten günümüze önemini korumaktadır. Sosyal bilgiler dersinin önemi göz önünde bulundurulduğunda bu derste yaşanılan güçlük\ zorluklara ışık tutulmasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu araştırmanın amacı öğrencilerin sosyal bilgiler dersinde güçlük çekme sebeplerini detaylı bir şekilde incelemektir. Literatür incelendiğinde sosyal bilgiler dersinde karşılaşılan sorunların bir bütün şeklinde ele alınmadığı görülmektedir. Bu araştırmada karşılaşılan sorunların nedenlerini birçok alt boyutunu ele alarak bütün halinde incelenmesi yönüyle önemlidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgu-bilim çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 7 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından uzman görüşüne başvurularak hazırlanan yarı yapılandırılmış “Görüşme Formu” kullanılmıştır. Veriler nitel veri analiz tekniklerinden betimsel analizi ile elde edilmiştir. Araştırma analizleri incelendiğinde sosyal bilgiler dersinde en çok güçlük çekilen konunun Milli Mücadele Dönemi, Etkin Vatandaşlık ve soyut konuların olduğu, öğrencilerin sosyal bilgiler dersinde güçlük çekmelerinin okuduğunu anlayamama, akademik başarı ve konuların soyut olmasıyla ilişkili olduğu, öğretim programının öğrenci seviyesine uygun olmadığı, genel olarak öğrencilerin sosyal bilgiler dersinde motivasyonlarının yüksek olduğu, sosyal bilgiler dersinde çoğunlukla çağdaş yöntem ve teknikleri kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin ders kitaplarına ilişkin görüşleri incelendiğinde ise ders kitaplarının içerik, dil ve tasarım açısından eksiklikleri olduğu ancak bu durumun öğrencilerin sosyal bilgiler dersinde güçlük\zorluk çekmesiyle ilişki kurmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf Öğretmenlerinin 4. sınıf sosyal bilgiler dersine ilişkin önerileri ise konu kapsamının daraltılması ve içeriğin iyileştirilmesi yönündedir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmenleri, Sosyal bilgiler, Güçlük\zorluk

Views of Primary Teachers on Students Having Difficulty in Social Studies Course

Öz

Social studies course preserves its importance from past to present in raising both national and international citizens. Considering the importance of the social studies course, it was necessary to shed light on the difficulties encountered in this course. The aim of this study is to examine the reasons why students have difficulty in social studies course in detail. When the literature is scrutinized, it is seen that the problems encountered in the social studies course are not addressed as a whole. It is important to examine the causes of the problems encountered in this study as a whole by considering many sub-dimensions. Phenomelogy study, one of the qualitative research methods, was used in the study. The study group of the research consists of 7 primary teachers. The semi-structured "Interview Form" prepared by the researcher based on expert opinion was used as the data collection tool in the study. The data were obtained by descriptive analysis, one of the qualitative data analysis techniques. When the research analyzes are examined, the most difficult issues in the social studies course are the National Struggle Period, Active Citizenship and abstract issues, students' difficulties in social studies course are related to the inability to read, academic achievement and the abstractness of the subjects, the curriculum is not suitable for the student level, it was concluded that their motivation was high in the social studies less on and that mostly contemporary methods and techniques were used in the social studies lesson. When the opinions of the classroom teachers about the textbooks were examined, it was concluded that the textbooks had deficiencies in terms of content, language and design, but this situation did not correlate with the difficulty of the students in social studies lesson. Primary teachers' suggestions for the 4th Grade social studies course are to narrow the scope of the subject and improve the content.

Anahtar Kelimeler

Primary teachers, Social studies, Difficulty

Kaynakça

• Avcı, G. (2019). Sınıf dışı eğitimin ilkokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutum, başarı ve hatırda tutma düzeyine etkisi. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Balbağ, N. L. & Türkcan, B. (2017). İlkokul 4. sınıf öğrenci ve öğretmenlerinin küresel vatandaşlık algıları. Turkish Online Journal of QualitativeInquiry, 8(2), 216-249.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-14.
• Boyle-Baise, M., Hsu, M., Johnson, S., Serriere, S. C., & Stewart, D. (2008). Putting reading first: Teaching social studies in elementary classrooms. Theory and Research in Social Education, 36(3), 233-255.
• Brugar, K. A., & Roberts, K. L. (2017). Seeing is believing: Promoting visual literacy in elementary social studies. Journal of Teacher Education, 68(3), 262-279.
• Çelikkaya, T. & Kürümlüoğlu, M. (2018). Yenilenen sosyal bilgiler dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2018(11), 104-120.
• Ersoy, F. (2010). Social studies teacher candidates' views on the controversial issues in corporated into their courses in Turkey. 26(2), 0–334. doi:10.1016/j.tate.2009.09.015
• Gajria, M., Jitendra, AK, Sood, S. & Sacks, G. (2007). Öğrenme bozukluğu olan öğrencilerde açıklayıcı metnin daha iyi anlaşılması: Bir araştırma sentezi. Öğrenme Güçlüğü Dergisi , 40 (3), 210-225.
• Kan, Ç. (2012). Sosyal bilgiler eğitiminde küresel vatandaşlık. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 25-30.
• Karasu Avcı, E. & Ketenoğlu Kayabaşı, E. (2019). Sınıf öğretmenlerinin derslerinde kullandıkları yöntem ve tekniklere ilişkin görüşleri: Bir olgubilim araştırması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34 (4), 926-942
• Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (Çev. Ersoy, A. & Akbaba Altun, S.) Ankara: Pegem Akademi
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018) Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar), Ankara.
• National Council for Social Studies (1989). Social studies for early childhood and elementary school children: Preparing for the 21st century: A report from NCSS task force on early childhood/elementary social studies. Washington, DC: Author.
• Özsoy Sümengen, F. (2010). 2007-2008 öğretim yılı ilköğretim IV ve V. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarının pedogojik açıdan değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Parker, W. C. (2018). İlkokul ve ortaokullarda sosyal bilgiler eğitimi (çev. Öztürk, T., ed. Zayimoğlu Öztürk, F. & Demir, S. B.) Ankara: Pegem Akademi.
• Saçlı, E. (2007). Türkiye’de ilköğretim okullarında okutulan sosyal bilgiler ders kitapları ile Amerika Birleşik Devletleri’nin Virginia ve Los Angeles eyaletlerinde aynı yaş grubundaki öğrencilere okutulan ders kitaplarının şekil ve içerik yönünden karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Şahin, D. & Güven S. (2016). Sınıf öğretmenlerinin fen bilimleri hayat bilgisi ve sosyal bilgiler derslerindeki yöntem ve teknik kullanımına ilişkin görüşleri. Online Fen Eğitimi Dergisi, 1(1), 42-59.
• Taş, H. & Kıroğlu, K. (2018). 2017 ilkokul sosyal bilgiler dersi öğretim programı’nın öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Elementary Education Online, 17(2).
• Taşkaya, S. M. & Bal, T. (2009). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretim yöntemlerine ilişkin görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 173-185.
• Walser, N. (2008). Teaching 21st century skills. Harward Education Letter (11-12) 2008.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı) Ankara: Seçkin
• Zhao, Y. & Hoge, J. D. (2005). What elementary students and teachers say about social studies. The Social Studies, 96(5), 216-221.