Üniversite Öğrencilerinin Beş Faktör Kişilik Özellikleri Açısından Tercih Ettikleri Rekreatif Etkinliklerin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 45 - 55, 31.03.2023

Nihal Akoğuz Yazıcı , Esma Maçça , Arslan Kalkavan , Utku Işık

https://doi.org/10.55238/seder.1230417

Öz

Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin beş faktör kişilik özellikleri açısından tercih ettikleri rekreatif etkinliklerin incelenmesidir. Çalışmanın araştırma grubunu Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesinde farklı bölümlerde öğrenim gören 241 (Xyaş=21,19+/-2,22) öğrenci oluşturmuştur. Katılımcılara “Beş Faktör Kişilik Envanteri”, Rekreasyon tercih listesi ve kişisel bilgi formları doldurtulmuştur. Verilerin analizinde Bağımsız gruplarda t-testi analizinden faydalanılmıştır. Yapılan analizlere göre gelişime açıklık alt boyut ortalamaları daha yüksek olan bireyler boş zamanlarını fotoğraf çekmek, şiir yazmak, sinema, tiyatro ve konser gibi kültürel aktivitelere katılım sağlayarak; dışa dönüklük ortalamaları yüksek olan bireyler ise egzersiz yapmak, hafif tempolu koşular, bisiklete binmek ve dans etmek gibi sportif faaliyetlerle değerlendirmektedirler. Ayrıca nevrotizm alt boyut ortalamaları daha yüksek olan bireyler boş zamanlarını dinlenme, hiçbir şey yapmama şeklinde değerlendirmektedir. Sonuç olarak bireylerin sahip olmuş oldukları kişilik özellikleri seçmiş oldukları rekreatif etkinlikleri etkilemekte ve tercih edilen rekreatif etkinliklerin farklılık göstermesine neden olmaktadır. Bu nedenle rekreasyon uzmanları bireylerin sahip oldukları özelliklere göre rekreatif etkinlikleri planlarlarsa bireylerin rekreatif etkinlikler içinde kalma olasılığı da artacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kişilik, Beş Faktör, Rekreasyon, Rekreasyonel Katılım, Personality, Five Factors, Recreation, Recreational Participation

Investigation Of Recreational Activities Preferred By University Students In Terms Of The Five Factors Personality Features

Öz

The aim of this study is to examine the recreational activities preferred by university students in terms of five factor personality traits. The research group of the study consisted of 241 (Xage=21.19+/-2.22) students studying at different departments at Rize Recep Tayyip Erdogan University. Participants were asked to fill in the "Five Factor Personality Inventory", Recreation preference list and personal information forms. Independent groups t-test analysis was used in the analysis of the data. According to the analysis, individuals with higher openness to development sub-dimension averages spend their spare time taking photographs, writing poetry, participating in cultural activities such as cinema, theater and concerts; Individuals with high extroversion averages evaluate it with sportive activities such as exercising, jogging, cycling and dancing. In addition, individuals with higher neuroticism sub-dimension averages evaluate their free time as resting and doing nothing. As a result, the personality traits of individuals affect the recreational activities they choose and cause the preferred recreational activities to differ. For this reason, if recreation experts plan recreational activities according to the characteristics of individuals, the probability of individuals to stay in recreational activities will increase.

Anahtar Kelimeler

Personality, Five Factors, Recreation, Recreational Participation

Kaynakça

• Ateş, F. (2009). Dans sporuyla uğraşan bireylerle diğer spor branşlarıyla (atletizm, basketbol, voleybol, tenis vb.) uğraşan sporcuların kişilik özelliklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Barnett, L. A. (2006). Accounting for leisure preferences from within: The relative contributions of gender, race or ethnicity, personality, affective style, and motivational orientation. Journal of Leisure Research, 38(4), 445-474.
• Baymur, F. (1994). Genel psikoloji (14. Baskı). Ankara: İnkılâp Yayınevi.
• Benet-Martinez, V. & John, O. P. (1998). Los cinco grandes across cultures and ethnic groups: multitrait multimethod analyses of the big five in Spanish and English. American Psychological Association, 75(3), 729–750.
• Burger, J.M. (2006). Kişilik psikoloji biliminin insan doğasına dair söyledikleri (E. Sarıoğlu, Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve Davranışı: Psikolojinin Temel Kavramları, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Funder, D. C. (2015). The Personality Puzzle: Seventh International Student Edition. W.W. Norton & Company.
• Goldberg, L. R. (1981). Language and Individual Differences: The Search for Universals in Personality Lexicons. In L. Wheeler (Ed.) Review of Personality and Social Psychology Beverly Hills, CA: Sage, 2, 141-165.
• Güçer, E. & Başar, B. (2014). Gazi Üniversitesi Öğrencilerinin Sanatsal Rekreasyon Faaliyetlerine Katılım Düzeylerine Yönelik Bir İnceleme. 13. Geleneksel Turizm Paneli Bildiriler Kitabı. İstanbul.
• Gülbahçe, A. (2007). Mesleki Olgunluk Düzeyleri Farklı Olan Öğrencilerin Sosyal Karşılaştırma ve Benlik İmgelerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güven, M. & Yeşil, S. (2011). Çağdaş Yönetim Yaklaşımları İlkeler, Kavramlar ve Yaklaşımlar İçinde: İşletmelerde Zaman Yönetimi, (Ed: İ. Bakan), İstanbul: Beta Basım AŞ.
• Hills, P., & Argyle, M. (1998). Positive moods derived from leisure and their relationship to happiness and personality. Personality and individual differences, 25(3), 523-535.
• Hough, L. M. & Ones, D. S. (2001). The Structure, Measurement, Validty and Use of Personality Variables in Industrial Work and Organizational Psychology. In N. Anderson, D.S. Ones, H.K. Sinangil ve C. Viswesvaran (Ed.), Handbook of Industrial Work and Organziational Psychology. London, SAGE Publication. 1, 233-277.
• İnanç, B. Y. & Yerlikaya, E. E. (2012). Kişilik Kuramları (6. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Isik, U. (2018). How to Be a Serious Leisure Participant? (A Case Study). Journal of Education and Training Studies, 6(9), 146-151.
• İnanç, Y. B. ve Yerlikaya, E. E. (2012). Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem Akademi.
• Kabakulak, A. (2018). Kişilik Özelliklerinin Mesleki Tutum ve İş Doyumuna Etkisi: Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaşlı, M. (2009). Otel İşletmelerinde İşgörenlerin Kişilik özellikleri, Lider-Üye Etkileşimi ve Tükenmişlik İlişkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Balıkesir: Balıkesir Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kement, Ü. (2015). Doğaya Yönelik Gerçekleştirilen Rekreatif Etkinliklerde Tüketicilerin Çevre Dostu Rekreasyon Davranışlarının İncelenmesi: Kamping Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kocaeski, S., Sevil, T., Şimşek, K.Y., Katırcı, H. Çelik, O. & Çeliksoy, M. A. (2012). Boş Zaman ve Rekreasyon, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kovacs, A. (2007). The leisure personality: Relationships between personality, leisure satisfaction, and life satisfaction. Indiana University.
• Köktaş, Ş. K., & Köktaş, V. (2007). Etkili sınıf yönetimi. Adana: Çukurova Üniversitesi Basımevi.
• Lu, L., & Argyle, M. (1993). TV watching, soap opera and happiness. Kaohsiung Journal of Medical Sciences, 9, 501-507.
• Lu, L., & Hu, C. H. (2005). Personality, leisure experiences and happiness. Journal of Happiness Studies, 6(3), 325-342.
• Mannell, R. C. & Kleiber, D. A. (1997). A Social Psychology of Leisure, Venture Publishing.
• Miller, A.R. ve Shely, S. (2007). A’dan z’ye kişilik. İstanbul: Okuyan Us Yayın Eğitim Danışmanlık Tıbbi Malzeme ve Reklam Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.
• Sarıbaş, Ö. (2012). Kişilik Tiplerine ve Demografik Özelliklere Göre Boş Zaman Değerlendirme ve Rekreasyon Faaliyetlerine Katılımı Etkileyen Unsurlar: Üniversite Öğrencilerine Yönelik Bir Uygulama. 13. Ulusal Turizm Kongresi, 06-09 Aralık 2012, Antalya.
• Sayar, K. ve Dinç, M. (2013). Psikolojiye giriş. İstanbul: Dem Yayınları, 4.baskı, 95-106.
• Somer, O. & Goldberg, L. R. (1999). The Structure of Turkish Trait Descriptive Adjective. Journal of Personality and Social Pscyhology, 76(3), 421-450.
• Somer, O., Korkmaz, M. & Tatar, O. (2002). Beş Faktör Kişilik Envanterinin Geliştirilmesi - I: Ölçek ve Alt Ölçeklerin Oluşturulması, Türk Psikoloji Dergisi, 17(49), 21-33.
• Sümer, N. ve Sümer, H. C. (2005) Beş faktör kişilik özellikleri ölçeği (Yayınlanmamış çalışma).
• Tok, S. (2011). The big five personality traits and risky sport participation. Social Behavior and Personality: an International Journal, 39(8), 1105-1111.
• Türk Dil Kurumu, (2022). Zaman. https://sozluk.gov.tr/. Erişim Tarihi: 25.11.2022.
• Wills, G. I. (1984). A personality study of musicians working in the popular field. Personality and Individual Differences.