Pythagorasçı Öğretide Din ve Bilim

Yıl 2022, , 279 - 296, 15.06.2022

Ercan Salğar

https://doi.org/10.21497/sefad.1128596

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, Pythagorasçı öğretide din ve bilim ilişkisinin nasıl kurulduğunu açık ve seçik bir şekilde ortaya koymaktır. Din ve bilim, insanın yaşam serüveninde kendisini ve çevresindekileri anlamlandırmasına ve açıklamasına olanak sağlayan iki önemli disiplindir. Dolayısıyla da bu iki disiplin, tarihsel süreç içerisinde hep karşılıklı bir etkileşim içerisinde olmuşlardır. Bazı düşünürler, din ve bilim arasındaki etkileşimin birbirlerini desteklediğini ve beslediğini öne sürerken, ağırlıkta olan görüş ise, bu disiplinlerin birbirlerine karşıt olduğu ve akabinde onların aynı anda kabul edilmelerinin bir çelişki yarattığıdır. Böylece ikinci anlayışı savunanlar için din ve bilim apayrı alanlar olmalarının yanında birbirleriyle de hiçbir şekilde uzlaşmayan disiplinlerdir. Buna mukabil, Pythagoras ve takipçileri, bir anlamda öncellerine, (Miletli filozoflara) meydan okuyarak, din ve bilimi bir çatı altında sunmuş ve böylelikle de dinin bilime karşıt olmadığını, aksine dinin temelinde bilimin olabileceğini ve hatta bu iki disiplinin aynı amaca hizmet eden tek bir araç olduğunu göstermişlerdir. Pythagorasçılar bu gayelerini, din, müzik ve matematik çalışmalarını birleştiren “harmonia” kavramını keşfederek gerçekleştirmişlerdi.

Anahtar Kelimeler

: Pythagoras, Pythagorasçılar, Din, Bilim, Harmonia

Religion and Science in the Pythagorean Doctrine

Öz

The main purpose of this study is to reveal clearly and distinctly how the relationship between religion and science is established in Pythagorean doctrine. Religion and science are two important disciplines that provide people to understand and explain themselves and those around them in their life journey. Therefore, these two disciplines have been always in a mutual interaction throughout the historical process. While some thinkers argue that the interaction between religion and science supports and nurtures each other, the dominant opinion is that these disciplines are opposed to each other and that they are subsequently accepted at the same time
create a contradiction. Thus, for those who defend the second view, religion and science are distinct fields, as well as disciplines that do not agree with each other in any way. On the other hand, Pythagoras and his followers, in a sense, challenged their predecessors (philosophers of Miletus) and presented religion and science under one roof. And they have thus shown that religion is not opposed to science, on the contrary, religion is based on science, and even these two disciplines are a single instrument that serves the same purpose. Pythagorean achieved this purpose by discovering the concept of "harmonia", which combines the studies of religion, music and mathematics.

Anahtar Kelimeler

Pythagoras, Pythagorean, Religion, Science, Harmonia

Kaynakça

• Aristoteles (1996). Metafizik, (Çev. Ahmet Arslan). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Aristoteles (2014). Ruh üzerine, (Çev. Zeki Özcan). Bursa: Sentez Yayıncılık.
• Aristoteles (2020). Fizik, (Çev. Saffet Babür). İstanbul: YKY.
• Aristoteles (2005). Politika, (Çev. Mete Tunçay). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Aristoteles (1997). Gökyüzü üzerine, (Çev. Saffet Babür). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Arslan, A. (2016). İlkçağ felsefe tarihi Cilt I, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Barnes, J. (2004). Sokrates öncesi Yunan felsefesi, (Çev. Hüseyin Portakal). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Burnet, J. (1950). Greek philosophy Thales to Plato, London: Macmillan and co., limited.
• Burnet, J. (2013). Erken Yunan felsefesi, (Çev. Aziz Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınları.
• Comte, A. (2001). Pozitif felsefe kursları, (Çev. Erkan Ataçay). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Copernicus, N. (2020). Göksel kürelerin devinimleri üzerine, (Çev. Cengiz Çevik). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Cornford, F. M. (1922). Mysticism and science ın Pythagorean tradıtıon, The Classical Quarterly, Vol. 16, No. 3/4, 137-150.
• Cornford, F. M. (2019). Sokrates öncesi ve sonrası, (Çev. A.M. Celal Şengör & Senem Onan). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Dürüşken, Ç. (1991). Antikçağ’da psykhe kavramına genel bir bakış, Felsefe arkivi, Sayı. 29. 75-85.
• Guthrie, W.K.C. (2011). Yunan felsefe tarihi Cilt I, (Çev. Ergün Akça) İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Heat, T. (1921). A Hıstory of Greek mathematics vol. ı, Oxford: Clarendon Press.
• Huffman, C. (2020). Philolaus, Stanford Encyclopedia of Philosophy, https://plato. stanford. edu/entries/philolaus/, erişim tarihi: 02.05.2021.
• Kranz, W. (1994). Antik felsefe, (Çev. Suad Y. Baydur). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Koyre, A. (2000). Yeniçağ biliminin doğuşu, (Çev. Kurtuluş Dinçer). Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Kuhn, T.S. (2007). Kopernik devrimi, (Çev. Halil Turan ve dğr.). Ankara: İmge Yayınları.
• Laertios, D. (2015). Ünlü filozofların yaşamı ve öğretileri, (Çev. Candan Şentuna), İstanbul: YKY.
• Malinowski, B. (2014). Büyü, bilim ve din, (Çev. Saadet Özkal). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Pelosi, F. (2017). Antikçağ kaynaklarında müzik terapisi ve psikomüzikoloji, Antik Yunan, (Ed. Umberto Eco). (Çev. Leyla Tonguç Basmacı). İstanbul: Alfa Yayınları. 1197-1201.
• Peters, F.E. (2004). Antik Yunan felsefesi terimleri sözlüğü, (Çev. Hakkı Hünler). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Platon (2015). Phaidon (Çev. Furkan Akderin). İstanbul: Say Yayınları.
• Platon (1989). Timaios, (Çev. Erol Güney & Lütfi Ay). İstanbul: MEB Yayınları.
• Platon (1995). Devlet, (Çev. Sabahattin Eyüboğlu & M.Ali Cimcoz). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Pironti, G. (2017). Yunanların tanrıları ve tanrıçaları, Antik Yunan, (Ed. Umberto Eco). (Çev. Leyla Tonguç Basmacı). İstanbul: Alfa Yayıncılık. 552-559.
• Rohde, E. (2020). Psykhe, (Çev. Özgür Orhan). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Zeller, E. (2008). Grek felsefesi tarihi, (Çev. Ahmet Aydoğan). Say Yayınları, İstanbul 2008.
• Westfall, R.S. (1987). Modern bilimin oluşumu, (Çev. İsmail Hakkı Duru). İstanbul: Verso Yayınları.