BEYÂNÎ-ZÂDE AYÂNÎ’NİN GAZELLERİ / ODES OF BEYÂNÎ-ZÂDE AYÂNÎ

Yıl 2015, Sayı: 34, 89 - 122, 30.12.2015

Ahmet Sevgi

Öz

Osmanlı aydınları, meselkleri ne olursa olsun genellikle şiirle ilgilenmişlerdir. Bunlardan bazıları şiir yolunda ilerleyerek “Dîvân” tertip etmiş, “Dîvân” yahut “Dîvânçe” oluşturacak kadar şiire sahip olmayan şairlerin şiirleri ise ya kaybolup gitmiş ya da sağda solda dağınık halde kalmıştır. “Beyânî-zâde Ayânî” de “Dîvân” veya “Dîvânçe” tedvin edemeyen şairlerimizden biridir. Yaptığımız araştırmalar sonunda tezkire sahibi Beyânî Efendi’nin oğlu olduğunu tahmin ettiğimiz Ayânî’nin bir mecmuada gördüğümüz 47 gazel, 2 kıt‘a ve 5 müfretten oluşan 262 beyit tutarındaki şiirlerini araştırmacıların bilgisine sunuyoruz. Yüksek bir şiir zevkine sahip olduğu anlaşılan Beyânî-zâde Ayânî’nin başka şiirleri de olabileceğini tahmin ediyoruz.

Anahtar Kelimeler

Beyânî-zâde; Beyânî; Ayânî; Gazel; Ahmet Hân; Gelibolu; Ekmel Efendi; Kızkapan-zâde.

Kaynakça

• BAŞPINAR, Fatih (2008). 17. Yüzyıl Şairlerinden Beyânî’nin Divan’ı (İnceleme- Tenkitli Metin). Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• İSEN, Mustafa (1992). “Beyânî”. DİA C. VI, İstanbul: TDV Yay.
• KILIÇ, Filiz (haz.) (2010). Âşık Çelebi Meşâ‘iru'ş-şu‘arâ (İnceleme-Metin) C. III, İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.
• KURNAZ, Cemal-TATCI, Mustafa (haz.) (2001). Mehmed Nail Tuman Tuhfe-i Nâilî Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri C. II, Ankara: Bizim Büro Yay.
• KUTLUK, İbrahim (haz.) (1978). Kınalı-zâde Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şu‘arâ, C. II, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
• KUTLUK, İbrahim (haz.) (1997). Beyânî Tezkiretü’ş- Şu‘arâ, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
• ÖZCAN, Abdülkadir (haz.) (1989). Şakâik-i Nu‘mâniyye ve Zeyilleri C. II, İstanbul: Çağrı Yay.
• Gazeliyyât-ı Beyânî-zâde Ayânî, KBYE Kütüphânesi,
• Uzluk Bölümü, 504 numaralı mecmûa, v.76b Aynı mecmûa, v. 80b