ASUR TİCARET KOLONİLERİ ÇAĞINDA ASURLU TÜCCARLAR İLE ANADOLU HALKI ARASINDA İLİŞKİLER

Yıl 2011, Sayı: 26, 25 - 58, 13.02.2015

Hatice Küçükbezci

Öz

M.Ö. 1950-1730 yılları arasında Kuzey Mezopotamya bölgesinde yer alan Asurlu tüccarlar Orta Anadolu’ya ticaret yapmak için geliyorlardı. Bu ticaretin iyi işlemesi için, Asurlu tüccarlar Anadolu’da yerel beyliklerle antlaşmalar yaparak, bir ticaret ağının temellerini atmış oluyorlardı. Anadolu’da ticaret yapacak olan Asurlu tüccarlar, yerel toplumun iki grubuyla karşılaşmaktaydılar. Bunlardan birincisi yöneticinin ve onun memurlarının bulunduğu yerli saraylardı. Tüccarlar bu grup ile daha çok hukuksal ve finansal konularda iletişime geçmekteydiler. Asurluların karşılaştıkları bir diğer yerli grup ise, halk tabakasıydı. Dönemin başlarında ayrı mahallelerde yaşayan ve yerli halkla fazla iç içe olmayan Asurlular, zamanla yerli kadınlar ile evlilik yaparak ve yerliler ile ticari faaliyetleri artırarak, yerel topluma daha fazla entegre olmuşlardı.

Anahtar Kelimeler

Orta Anadolu, Asurlu tüccarlar, yerli beylikler, yerli halk, ilişki

CONTACTS BETWEEN ASSYRIAN MERCHANTS AND ANATOLIAN NATIVES IN THE ASSYRIAN TRADE COLONY PERIOD

Öz

Between 1950-1730 B.C., the Assyrian merchants from Northern Mesopotamia came to Central Anatolia to trade. The merchants and the Anatolian rulers made treaties to conduct this exchange-system in the best way and a trade network was established. The merchants encountered two groups in the Anatolian society when they came to Anatolia. The first one was with the palace together with the governor and his officials. The merchants met this group both in juridical and financial matters. In the beginning of the Colony period, the Assyrian merchants lived in different quarter than the native people but after a while, their increasing interactions in different fields with the natives and especially their marriage with Anatolian women, allowed them to be more integrated to the local society. 

Anahtar Kelimeler

Central Anatolia, Assyrian merchants, local city-state, native people, contact

Kaynakça

• ALBAYRAK, İrfan, (1998), “Koloni Çağında Yerli Bir Bayan 'Madawada'” III. Uluslararası Hititoloji Kongresi Bildirisi, Eylül 1996 Çorum, 1-14.
• ALBAYRAK, İrfan, (2000), “Asur Ticaret Kolonileri Döneminde Asurlu Tüccarlar ile Yerli Halk Arasındaki İlişkiler”, III. Kayseri ve Yöresi Tarih Sempozyumu Bildirileri, Kayseri, 35-42.
• ALBAYRAK, İrfan, (2004), “ana kaspim annīm Šamaš-abī qātātum Bu Gümüş İçin Šamaš-abī Kefildir” ArAn 7/ 2, Ankara, 1-12.
• ALBAYRAK, İrfan, (2006), Kültepe Tabletleri IV, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• ALBAYRAK, İrfan, (2008), “A Rubā’um Letter Sent to Kārum Kaneš”, (ed) C. Michel, Old Assyrian Studies in Memory of Paul Garelli (Old Assyrian Archives, Studies, Vol. 4), PIHANS 112, Leiden, 111-115.
• BALKAN, Kemal, (1955), Kaniš Kārum’unun Kronoloji Problemleri Hakkında Müşahedeler, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• BALKAN, Kemal, (1974), .,”Cancellation of Debts in Cappadocian Tablets from Kültepe”, K. Bittel/Ph. H. J. Houwink ten Cate/E. Reiner (ed.), Anatolian Studies Presented to H. G. Güterbock on the Occasion of his 65th Birthday (= PIHANS) 35, 29-41.
• BARJAMOVIC, Gojko, (2005), A Historical Geography of Ancient Anatolia in the Assyrian Colony Period (basılmamış Doktora Tezi), Copenhagen.
• BAYRAM, Sabahattin, (1990), “Kültepe Tabletlerinde Geçen Yeni bir Vâde İfâdesi ve Çıkan Neticeler, X. Türk Tarih Kurumu Basımevi, II cilt, Ankara, 453- 462.
• BAYRAM, Sabahattin-ÇEÇEN, Salih, (1995),” 6 Neue Urkunden Über Heirat und Scheidung aus Kaniš”, AnAr 1, Ankara, 1-12.
• BİLGİÇ, Emin, (1941), “Asurca Vesikalara Göre Etilerden Önce Anadolu’da Maden Ekonomisi”, Sümeroloji Araştırmaları, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, cilt VI, sayı 1-2, Ankara, 913-950.
• BİLGİÇ, Emin, (1951), “Hititlerden Önceki Anadolu Halkının Evlilik Hukukunun Orijinal Tarafları”, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi IX. Ankara, 227- 238.
• BİLGİÇ, Emin-BAYRAM, Sabahattin, (1995), AKT II, Ankara.
• ÇEÇEN, Salih, (1990), “Yeni Asur Belgelerine Göre Yerli-Asurlu Münasebetleri”, Uluslar arası I. Hititoloji Kongresi Bildirileri, Çorum, 140-151.
• ÇEÇEN, Salih-HECKER, Karl, (1995),“ina mātika eblum Zu einem neuen Text zum Wegerecht in der Kültepe-Zeit”, AOAT 240, Neukirchen-Vluyn, 31-41.
• DARGA, A. Muhibbe, (1984), Eski Anadolu’da Kadın, 2. Basım, İstanbul.
• DERCKSEN, Jan G., (1996), The Old Assyrian Copper Trade in Anatolia, PIHANS. Leiden, İstanbul.
• DERCKSEN, Jan G., (2004), “Some Elements of Old Anatolian Society in Kaneš”, (ed) J.G. Dercksen, Assyria and Beyond, Studies Presented to Mogens Trolle Larsen, PIHANS 100, Leiden, 137-177.
• DONBAZ, Veysel, (1989), “Some Remarkable Contracts of I-B Period Kültepe Tablets”, Anatolia and the Ancient Near East Studies in Honor of Tahsin Özgüç, ed. K. Emre, M. Mellink, B. Hrouda, N. Özgüç, Ankara, 75-98.
• EDZARD, D. O., (1989), “Altassyrisch Nuwa’um”, Anatolia and the Ancient Near East Studies in Honor of Tahsin Özgüç,, eds. K. Emre, B. Hrouda, M. J. Mellinki N. Özgüç, Ankara, 107-109.
• ERKUT, S., “Kültepe Metinlerinde Geçen amūtu(m) Üzerine”, Belleten Cilt 71, sayı 260, Ankara, 1-4.
• FORLANINI, Massimo, (1995), “ The Kings of Kaniš”, Atti del II Congresso Internazionale di Hittitologia, ed. O. Carubba, M. Giorgieri, C. Mora, 123- 132.
• GARELLI, Paul, (1963), Les Assyriens En Cappadoce, Paris.
• GÜNBATTI, Cahit, (1989), “Ev Satışı ile İlgili Beş Kültepe Tableti ve Bunlardan Çıkan Bazı Sonuçlar”, Belleten Cilt LIII, sayı 206, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 51-62.
• GÜNBATTI, Cahit, (1994), “Kültepe Tabletlerine Göre Kadınların Ticari Faaliyetleri Hakkında Bazı Gözlemler”, XI. Türk Tarih Kongresi I. Cilt, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 191-200.
• GÜNBATTI, Cahit, (1996), “Two New Tablets Throwing Light on the Relations Between Anatolian Kings and Assyrian Merchants in the Period of the Assyrian Colonies”, ArAn 2, Ankara, 25-37.
• GÜNBATTI, Cahit, (2004), “Two Treaty Texts Found at Kültepe”, ed. J.G. Dercksen Assyria and Beyond. Studies Presented to M. T. Larsen, Leiden, 249-268.
• HECKER, Karl, (1989), “Zur Rolle der Einheimischanatolischen Bevölkerung im Altassyrischen Fernhandel mit Kleinasien”, IX. Türk Tarih Kongresi, I. Cilt, Ankara, 145-152.
• HECKER, Karl, (1996), “Rechtlos in der Fremde?”, 1995 Yılı Anadolu Medeniyetleri Müzesi Konferansları, Ankara, 145-159.
• KIENAST, Burkhard., (1960), ATHE, Basel.
• KILIÇ, Yusuf-DURMUŞ, Hande, (2009), Y.-H., “Eski Mezopotamya’da Din Kadınları (Rahibleler)“, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi (TSA), yıl 13 sayı 1, Ankara, 159-178.
• LARSEN, Mogens T., (1976), The Old Assyrian City-State and its Colonies, Mesopotamia Studies in Assyriology ,Vol. 4, Akademiske Forlag, Kopenhagen.
• LARSEN, Mogens T., (2002), The Aššur-nādā Archive, (OAA 1), PIHANS, Leiden.
• LEWY, Julius, (1930), “Old Assyrian Documents From Asia Minor”, AHDO, 91- 108.
• MICHEL, Cecile, (1991), “Guerre et commerce chez les Assyriens”, La guerre au Proche-Orient dans l’antiquité, Les Dossiers de l’Archéologie 160, 64-69
• MICHEL, Cecile, (2001), Correspondance des Marchands de Kanish au début du II ͤ Millénaire avant J.-C., Paris.
• MICHEL, Cecile-GARELLI, Paul, (1996), Heurts avec une Principauté Anatolienne” WZKM, Viyena, 277-290.
• ORLIN, L. Lawrence, (1970), Assyrian Colonies in Cappadocia, Paris.
• ÖZ, Esma-ALBAYRAK, İrfan, (2005), “1963 Yılı Kültepe Kazısında Ele Geçen Altı Yeni Tablet”, ArAn 8/2, Ankara, 21-45.
• SEVER, Hüseyin, (1996), “Die Urformen der Börse und Inflation in Anatolien und ein Gestein, Dessen Ausfuhr in der Zeit der Kolonie aus Anatolien Verboten ist (1970-1750 v.Chr.)”, Belleten, cilt LX, sayı 228, Ankara, 237-246.
• STEPHENS, F.J., (1927), KTP, JSOR 11.
• VEENHOF, Klaas R., (1972), Aspects of Old Assyrian Trade and its Terminology, Leiden.
• VEENHOF, Klaas R., (1977), “Some Social Effects of Old Assyrian Trade”, IRAQ 39, Londra, 109-118.
• VEENHOF, Klaas R.-EIDEM, Jesper (2008), Mesopotamia, The Old Assyrian Period, Academic Press Fribourg Vandenhoesck & Ruprecht Göttingen. KISALTMALAR AHDO: Archives d’histoiredu droit oriental
• (Brüssel/Wetteren 1937–
• ).Fortsetzung: Archive d’histoire du droit oriental, Revue internationale
• des droits de l’anitiquité, vereinigt mit Revue internationale des droits de
• l’antiquité (1952ff.).
• AKT: Ankara Kültepe Tabletleri
• AOAT: Altes Orient zum Altes Testament, Neukirchen-Vluyn
• ArAn: Anadolu Arşivleri (Archivum Anatolicum, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri, Ankara.
• ATHE: Die Altassyrischen Texte des Orientalischen Seminars in Heidelberg und der Sammlung Erlenmeyer, Basel.
• BIN: Babylonian lnscriptions in the Collection of J. B. Nies, New Haven.
• CCT 1-4: Civilizations of the Ancient Near East, vol. III., ed. J. M. Sasson, New York 1995. Paris.
• CCT 5: S. Smith-D.J. Wiseman, Cuneiform Texts from Cappadocian Tablets in the British Museum, (London 1956).
• CMK: Correpondance des Marchands de Kaniš au Début du IIᵉ Millénaire avant J.-C., 2001 Paris.
• EL 1: G.Eisser-J.Lewy, Die altassyrichen Rechtsurkunden vom Kültepe. 1.und 2. Teil, Urkunden 1-239, (Leipzig 1930).
• ICK 1: Inscriptions cunéiformes du Kultépé. 1: (= Monografie Archívu Orientálního 14), Prag 1952.
• KKS: Kappadokische Keilschrifttafeln mit Siegeln aus den Sammlungen der
• Karlsuniversität in Prag, Prag 1984.
• KTH: Die Kültepe Texte aus der Sammlung Frieda Hahn Berlin, (Leipzig1930)
• KTP: The Cappadocian Tablets in the University Museum of Pennsylvania
• Museum. JSOR 11, 1927.
• JSOR: Journal of the Society of Oriental Research.
• OAA1: Old Assyrian Archives, volume 1, Publications de l’Institut Historique et Archéologique Néerlandais de Stamboul, 2002 Leiden.
• OIP 27: Oriental Institute Publications vol. XXVII, Chicago 1935. Or.: Orientalia
• PIHANS: Publications de l’Institut Historique et Archéologique Néerlandais de Stamboul. Leiden.
• PRAGUE I: Kappadokische Keilschrifttafeln aus den Sammlungen der Karlsuniversität Prag, Prag 1998.
• TC: Tablettes Cappadociennes
• TTC 27: Trente Tablettes Cappadociennes, (Paris 1919).
• WZKM: Wiener Zeitschrift für die Kunde des Morgenlandes, Viyena X: bilinmeyen
• ….]: kırık okunamıyor. …: metnin devamı6