Combining Ability, Hybrid Vigor and Heritability for Quality Quaracteristics in Bread Wheats (Triticum aestivum L.)

Yıl 2002, Cilt: 16 Sayı: 29, 12 - 18, 25.06.2002

Asuman Kan Bayram Sade

Öz

The crosses between three bread wheat cultivars and 10 lines ( 30 hybrid combinations ) were made by line x tester method to determine the bread wheat crsosses and parents with high quality for Central Anatolian Condition .Crude protein and gluten contents, sedimentation values were measured in all parents and their hybrid grogenies. General and specific combining ability, heterosis and heterobeltiosis, broad and narrow sense heritability of parents and crosses were calculated by using the line x tester method. Non-additive gene affects and low narrow sense herita-bility degress were estimated for crude protein, and gluten contents and sedimentation values of grain.The average values of heterosis for all characteristics were positive ,while the average values of heterobeltiosis for all characteris-tics were negative . As a result suitable combinations and parents to be used in quality breeding in bread wheat were determined.Based on tree carastarictic since 2, 5 and 7 nubbered lines with kıraç 66 variety had possitive and signifi-cant GKY variance these can be recmmended in quality breeding programmes for breadwheats

Anahtar Kelimeler

Combining ability, hybrid vigor, protein content, gluten content, sedimentation value

Ekmeklik Buğdaylarda (Triticum Aestivum L.) Kalite Özelliklerinin Kombinasyon Yeteneği, Melez Gücü Ve Kalıtımı

Öz

Orta Anadolu şartları için kaliteli ekmeklik buğday melez ve ebeveynlerini belirlemek amacıyla Konya’da üç ekmeklik buğday çeşidi ve 10 ekmeklik buğday hattı arasında çoklu dizi yöntemine göre melezlemeler (30 melez kombi-nasyon) yapılmıştır. F1 bitkiler ve ebeveynler üzerinde ham protein oranı, gluten oranı ve sedimantasyon değeri analiz-leri yapılmıştır. Bu özellikler için ebeveyn ve melezlerin çoklu dizi analiz yöntemine göre genel ve özel kombinasyon yetenekleri, geniş ve dar anlamda kalıtım dereceleri, ayrıca melezlerin heterosis ve heterobeltiosis değerleri ortaya konmuştur. İncelenen her üç özellik içinde, eklemeli olmayan gen etkisi ve düşük dar anlamda kalıtım dereceleri tespit edilmiştir. Ortalama heterosis değerleri pozitif olurken, ortalama heterobeltiosis değerleri negatif olmuştur.Her üç özellik yönüyle 2,5 ve 7 nolu hatlar ile Kıraç 66 (sedimantasyon değerinde 2 no’lu hatlar hariç ) pozitif ve önemli GKY varyansına sahip olduklarından, ekmeklik buğdayda kalite ıslahı proğramlarında kullanılması önerilen anaçlar olarak belirtilebilir.

Anahtar Kelimeler

Kombinasyon yeteneği, melez gücü, protein oranı, gluten oranı, sedimantasyon değeri