Combining Abilities for Grain Yield and Leaf Characters in Pea Parents and Crosses

Yıl 2006, Cilt: 20 Sayı: 40, 83 - 89, 25.12.2006

Ercan Ceyhan

Öz

The crosses by line x tester (12 cross combination) between Sprinter, Bolero, Manuel and Carina (line) and B1, B6 and B12 line (tester) were made in 2000 growing season. The F1 hybrids together with the parents were evaluated during 2003-2004 growing seasons at the Konya ecological conditions. In the research, grain yield, leaf area, leaf length, leaflet area, leaflet length, leaflet width, leaflets per leaf and tendril length were measured, counted, weighted in all parents and F1 hybrids. The general combining ability (GCA) and specific combining ability (SCA), narrow sense heritability and the correlation of parent and F1 hybrids were calculated by using the line x tester method. Broad genetic variability was observed among the parents and hybrids. The ratio of GCA and SCA indicated the predominance of non-additive genes in pea. While Sprinter, Manuel and B6 were best general combiners among the parents, Sprinter x B12 and Carina x B1 were the best crosses for grain yield. An estimate of heritability (narrow sense) was low due to the major role of environmental factors in expression of grain yield and leaf characters in pea. Correlation studies showed that the grain yield was significant positive correlated with leaf area and leaflets per leaf. The highest direct effect was exhibited by leaf area, indirect effects, especially through the leaflets per leaf in pea.

Anahtar Kelimeler

Pea, line x tester, general and specific combining ability, yield, leaf characters, path analysis

Bezelye Ebeveyn ve Melezlerinde Dane Verimi ve Yaprak Karakterlerinin Kombinasyon Yetenekleri

Öz

Sprinter, Bolero, Manuel ve Karina çeşitleri (ana) ile B1, B6, B12 hattı (baba) arasında 2000 yılında çoklu dizi analiz yön-temine göre melezlemeler (12 melez kombinasyonu) yapılmıştır. F1 generasyonu ve ebeveynler 2003-2004 yılında Konya Ekolo-jik şartlarında kışlık olarak yetiştirilmiştir. Araştırmada dane verimi, yaprak alanı, yaprak boyu, yaprakçık alanı, yaprakçık boyu, yaprakçık eni, yaprak da yaprakçık sayısı ve sülük boyu ilişkin ölçüm, sayım, tartımlar yapılmıştır. İncelenen özellikler için ebeveyn ve F1 generasyonları line x tester analiz yöntemine göre genel kombinasyon yetenekleri (GCA) ve özel kombinas-yon yetenekleri (SCA), dar anlamda kalıtım derecesi ve özellikler arası ilişkiler tespit edilmiştir. Genetipler arasında geniş genetik çeşitlilik gözlenmiştir. Bezelyede GCA ve SCA oranları eklemeli olmayan gen etkisinin baskın olduğunu göstermiştir. Dane verimi için en uygun ebeveynler Sprinter, Manuel ve B6 hatları iken, en uygun melezler ise Sprinter x B12 ve Carina x B1 kombinasyonlarıdır. Bezelyede dane verimi ve yaprak karakterleri üzerine çevre faktörlerinin etkilerinin yüksek olması yüzün-den dar anlamda kalıtım derecesi düşük çıkmıştır. Dane verimi ile yaprak alanı ve yaprak da yaprakçık sayısı arasında pozitif önemli korelasyonlar belirlenmiştir. Yapılan path analizinde bezelyede dane verimi üzerine en yüksek doğrudan etkiyi yaprak alanı gösterirken, dolaylı etkiyi ise özellikle yaprakda yaprakçık sayısıgöstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Bezelye, line x tester analizi, kombinasyon yetenekleri, verim, yaprak karakterleri, path analizi