Değişik Tekstürdeki Topraklarda Kışlık Olarak Yetiştirilen Ispanak Bitkisinin Demir ve Çinko Kapsamlarına Farklı Azot Kaynaklarının Etkileri

Yıl 1999, Cilt: 13 Sayı: 18, 128 - 138, 15.12.1999

Mehmet Zengin Cevdet Şeker

Öz

Bu araştırma, farklı dozlarda uygulanan (0, 10, 20, 40 ve 60 kg N/da) amonyum nitrat, amonyum sülfat ve üre gübresi ile ahır gübresinin (0; 1000, 2000, 4000 ve 6000 kg/da) sera şartlarında kışlık olarak, killi tın ve kumlu tın tekstüre sahip topraklarda yetiştirilen ıspanak bitkisinin (Spinacia oleracea L.) yaprak ve yaprak saplarımın Fe ve Zn kapsamlarına olan etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Toprak tekstürü, gübre çeşidi, gübre dozları ve bunların interaksiyonlarının bitkinin Fe ve Zn kapsamına etkileri istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Killi tın toprakta yetiştirilen ıspanağım Fė ve Zn kapsamları kumlu tun toprakta yetiştirilenlerinkinden daha yüksek olmuştur. Yaprak ayasının Fe ve Zn kapsamını organik gübre, yaprak sapının Fe ve Zn kapsamını ise inorganik gübreler daha fazla artırmıştır. Bitkinin Fe ve Zn kapsamlarına gübre dozları farkı etkiler yaparken, Fe kapsamı Zn kapsamından daha yüksek olmuştur. Yaprak ayasının ortalama Fe kapsamı (222.65 ppm) yaprak sapının Fe kapsamından (248.33 ppm) daha düşük, Zn kapsamı (34.66 ppm) ise daha yüksek (19.13 ppm) bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

: Demir , çinko , ıspanak , azot , tekstür.

Destekleyen Kurum

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ

Effects of Various Nitrogen Sources on Iron and Zinc Contents of Winter Spinach Plant Grown in Different Texture Soils

Öz

This study was conducted to determine the effects of use of increasing amounts nitrogen (0, 10, 20, 40 and 60 kg N/da ammonium nitrate, ammonium sulphate, urea and 0, 1000, 2000, 4000 and 6000 kg/da barnyard manure) on Fe and Zn contents in the spinach plant leaf and leaf stems grown under greenhouse conditions as in winter in clay loam and sandy loam soils. The effects of soil texture, fertilisers, doses and interactions have been found on Fe and Zn contents of plant in 1% level. It has been determined the effect of clay loam soil as higher. In the leaf has been evaluated the highest Fe and Zin content with barnyard manure and the leaf stem has been evaluated the highest Fe and Zn content with mineral fertilisers.

Anahtar Kelimeler

Iron , Zinc , Nitrogen , Spinach , Texture

Destekleyen Kurum

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ

Kaynakça

• Anonymous, 1991. Besinlerin Bileşimleri. Türkiye Diyetisyenler Derneği Yay. No: 1, 3. Baskı, Ankara
• Bayraklı, F., 1987. Toprak ve Bitki Analizleri. Ondokuz Mayıs Üniv. Ziraat Fak. Yay. No: 17, Samsun.
• Bouyoucos, G.D., 1951. A Re Calibration of The Hydrometer Method for Making Mechanical Analysis of The Soil, Agron.J., 43, 434-438, Bremner, J.M., Methods of Soil Analysis., Part 2, Chemical and Microbiological Properties, Ed. C.A. Black, Amer, Soc. of Agron. Inc. Pub. Agron. Series No: 9, Madison, Wisconsin, U.S.A, 1965,
• Bremner, J.M., 1965. Methods of Soil Analysis., In: Chemical and Microbiological Properties.. Part 2, Ed. C.A. Black, Amer. Soc. of Agron. Inc. Pub. Agron. Series No: 9, Madison, Wisconsin, U.S.A.
• Chapman, H.D., 1965. Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties. Ed. C. A. Black, Amer, Soc. of Agron. Inc. Pub. Agron. Series No: 9, Madison, Wisconsin, U.S.A., 891-901.
• Çil, N. ve Katkat, A.N., 1995. Azotlu Gübre Çeşitleri ve Aşırı Miktarlarının Ispanak Bitkisinin Verim, Nitrat ve Kimi Mineral Madde Kapsamı Üzerine Etkileri. İlhan Akalan Toprak ve Çevre Semp., 27-29 Eylül 1995, A.Ü. Ziraat Fak-Toprak İlmi Derneği, Ankara.
• Ellen, G., Van Loon, J.W. and Tolsma, K., 1990. Heavy Metals in Vegetables Grown in The Netherlands and in Domestic and Imported Fruits. Zeitschrift fur Lebensmittel Untersuchung und Forschung, 190 (34-39).
• Günay, A., 1983. Sebzecilik. A.Ü. Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Böl., II, Ankara.
• Güneş, A. ve Aktaş, M., 1996. Değişik NO3/NH4/Üre Oranlarının Domateste Verim ve Kaliteye Etkisi. TÜBİTAK Tr. J. of Agric: And Forestry, 20, 35-40.
• Güzel, N., 1983. Toprak Verimliliği ve Gübreler. Ç.Ü. Ziraat Fak. Yay. No: 168, Ders Kitabı No: 13, 900, A.Ü. Basımevi, Ankara.
• Hızalan, H. ve Ünal, H., 1996. Toprakta Önemli Kimyasal Analizler. A.Ü. Ziraat Fak. Yay. No: 278 Ankara