Olba Brick Samples: Archaeological and Archaeometric Approaches

Yıl 2016, Sayı: 6, 384 - 411, 01.01.2016

Murat Özyıldırım Ali Akın Akyol

Öz

Olba ancient city, cave-churches, monasteries and churches in the settlement with the city of Isauria in Christianity strongly show itself. Buildings in the city, consists of using several architectural techniques. The cave - churches, formed the bedrock. The Cathedral located in the city center, built with stone blocks and reused materials. The rock monastery have also blocks as well as small package stones. However, the brick was not used for wall courses in Olba although bricks are very common in the construction techniques of the Eastern Roman Empire. This study contains preliminary archaeological and archaeometric evaluation together with the results of the analysis of a small number of bricks in Olba Monastery

Anahtar Kelimeler

Eastern Rome, Brick, Olba, Monastery, Archaeometry, XRF

Olba Tuğla Örneği: Arkeolojik ve Arkeometrik Yaklaşım

Öz

Olba kenti, mağara - kilise, manastır ve kiliseleri ile Isauria kentleri içinde Hıristiyanlığın güçlü biçimde kendini gösteren bir yerleşimdir. Kentteki yapılar, birkaç mimari teknik kullanılarak oluşur. Mağara - kilise, ana kayadan oluşturulur. Olba’nın merkezinde yer alan katedral, blok taşlar ve devşirme malzeme ile inşa edilmiştir. Manastır ise ana kaya ve blok taşların yanı sıra küçük paket taşlar kullanılan duvarlara sahiptir. Bütün bu yapım teknikleri içinde Doğu Roma İmparatorluğu’nda kullanımına çok sık rastlanan tuğla bulunmamaktadır. Bu çalışma, Olba’daki manastırda bulunan az sayıda tuğla parçalarının analiz sonuçları ile birlikte arkeolojik ve arkeometrik yönden öncül bir değerlendirmeyi içermektedir.

Anahtar Kelimeler

Doğu Roma, tuğla, Olba, manastır, Arkeometri, XRF

Kaynakça

• Akyol-Aydın 2016 Akyol, A.A., Aydın, M., Kadıoğlu, Y.K., “Olba Kazısı Seramik Buluntularının Arkeometrik Analizleri”, Seleucia ad Calycadnum, Olba Kazısı Yayınları, Sayı: VI-2016.
• Akyol-Kadıoğlu Akyol, A.A., Kadıoğlu, Y.K., “Aziz Nikolaos Kilisesi Tuğla Örnekleri Arkeometrik Çalışmaları”, Yıldız Ötüken’e Armağan Kitap (Baskıda).
• Akyol-Kadıoğlu-Özyıldırım 2014 Akyol, A.A., Kadıoğlu, Y.K. ve Özyıldırım, M., “Alahan Manastırı Kiremit Örnekleri Arkeometrik Çalışmaları”, Seleucia ad Calycadnum, Olba Kazısı Yayınları, Sayı: IV-2014.
• ASTM 1984 “American Society for Testing and Materials. Standard Test Method for Unconfined Compressive Strength of Intact Core Specimens. Soil and Rock, Building Stones: Annual Book of ASTM Standards 4.08. Philadeplhia, Pennsylvania.
• Erten 2014 Erten, E., “Arkeolojik Veriler ve Tarihsel Olayları Işığında Olba’da Yerleşimin Son Bulması”, Seleucia ad Calycadnum IV, Homer Kitabevi, Istanbul.
• Erten-Özyıldırım-Akçay 2010 Erten, E., Özyıldırım, M., Akçay, T., “Mersin Silifke Olba 2009 Araştırmaları”, 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı II. Cilt, Ankara.
• Erdoğan Yıldırım 2014 Erdoğan Yıldırım, E., Olba Manastırı Çatı Kiremitleri ve Örtü Sistemleri, Gazi Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Dan. Prof. Dr. E. Erten), Ankara.
• Freestone-Leslie-Thirlwall-Gorin 2003 Freestone, I.C., Leslie, K. A., Thirlwall, M., Gorin-Rosen, Y., “Strontium Isotopes in the Investigation of Early Glass Production: Byzantine and Early Islamic Glass from the Near East”, Archaeometry.
• Kerr 1977 Kerr, P.F., Optical Mineralogy, McGraw-Hill Co. First Ed’n., New York.
• Koch 2007 Koch, G., Erken Hıristiyan Sanatı (Çev. A. Aydın), Arkeoloji ve Sanat Yay., Istanbul.
• Mango 2006 Mango, C., Bizans Sanatı (Çev. M. Kadiroğlu), Rekmay Ltd Şti, Ankara.
• Ohno 2007 Ohno, Y., Spectral Colour Measurement, in CIE Colorimetry: Understanding the CIE System, J. Schanda, Ed., Ch. 5., Wiley Publication, New York.
• Ousterhout 2016 Ousterhout, R., Bizans’ın Yapı Ustaları (Çev. F. Yavuz), Koç Üniversitesi Yay. No: 77 Mimarlık Sanat Tarihi, Istanbul.
• Özyıldırım 2003 Özyıldırım, M., “İlkçağ ve Erken Hıristiyanlık Döneminde Olba, Sözcüğün Değişik Kullanımları”, Olba VIII, Mersin.
• Özyıldırım-Ünalan 2011 Özyıldırım, M., Ünalan, H., S., “Isauria Dağlarında Hıristiyan Manastırcılığının Bir Örneği: Olba Manastırı”, Seleucia ad Calycadnum I, Tan Kitabevi, Ankara.
• Özyıldırım 2012 Özyıldırım, M., “Olba Manastırı Hakkında Arkeolojik ve Yazınsal Yeni Bilgiler”, Seleucia ad Calycadnum II, Tan Kitabevi, Ankara.
• Özyıldırım 2013 Özyıldırım, M., “Olba Manastırı: 2012 Yılı Kazı Sonuçları ve Merkez Mekânlar Üzerine Düşünceler”, Seleucia ad Calycadnum III, Homer Kitabevi, Istanbul.
• Özyıldırım (a) 2015 Özyıldırım, M., “Olba Manastırı”, İnanca Yolculuk Mersin (Edt. M. Özyıldırım), Mersin Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay., Mersin.
• Özyıldırım (b) 2015 Özyıldırım, M., “Olba Manastırı 2014 Yılının Kazı Sonuçlarının Değerlendirilmesi”, Seleucia ad Calycadnum V, Homer Kitabevi, Istanbul.
• Pollard-Heron 1996 Pollard, A.M. Heron, C., Archaeological Chemistry, The Royal Society of Chemistry, Cambridge.
• Rapp 2002 Rapp, G., Archaeomineralogy, Springer-Verlag, Berlin. Rice 1987 Rice, P.M., Pottery Analysis, A Source Book, Chicago.
• Shackley 2011 Shackley, M.S (Ed)., An Introduction to X-Ray Fluorescence (XRF) Analysis in Archaeology. In X-Ray Fluorescence Spectrometry (XRF) in Geoarchaeology, Springer, New York.
• Stefanidou-Papayianni-Pashta 2015 Stefanidou, M., Papayianni, I. Pashta, V., “Analysis and chracterization of Roman and Byzantine fired bricks from Greece”, Materials and Stractures (2251 – 2260).
• Yeğin 2015 Yeğin, Y., Olba Kazıları Mimari Buluntuları ve Mekân İlişkileri, Gazi Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi – Dan. Prof. Dr. E. Erten), Ankara.