Phokaia’nın Hellenistik ve Roma Dönemi Mezarları ile Ölü Gömme Gelenekleri

Yıl 2020, Sayı: X, 155 - 183, 20.05.2020

Sabri Arıcı

Öz

Bu çalışma, Phokaia kenti mezarlarının ve ölü gömme geleneklerinin ilk kez toplu olarak kaleme alınmasından dolayı önemlidir. Makalenin amacı, mezar form ve buluntulara dayanarak Phokaia’nın mezar tipolojisi ve ölü gömme geleneklerini ortaya çıkarmaktır. Kent, MÖ 6. yüzyılın başlarında en zengin dönemini yaşamıştır. Ancak, burası Hellenistik ve Roma Dönemi’nde giderek gerilemeye başlamıştır. Bu durum, kentteki nekropolis dağılımlarından anlaşılabilmektedir. Phokaia’daki Hellenistik ve Roma Dönemi mezarlarının bir kısmı programlanmış çalışmalarla, bir kısmı III. derece arkeolojik sit alanlarındaki kurtarma kazılarıyla, bir kısmı da çeşitli kanalizasyon ve yol çalışmalarında tesadüfen ele geçen buluntular vasıtasıyla tespit edilmiştir. Bu çalışmalar sonucunda, dokuz tip mezar tespit edilmiştir. Bunlardan kaya mezarı hariç, hepsi toprak altı mezarlarıdır. Aynı alanda birkaç değişik mezar türüne birden rastlanıldığı gibi, aynı mezarda farklı tarihlerde gömü yapıldığı da anlaşılabilmektedir. Hellenistik Dönem’de mezarlarda hem inhumasyon hem de kremasyon uygulanırken, Roma Dönemi’nde ise, kremasyonun daha çok tercih
edildiği dikkat çekmektedir. Arkaik ve Klasik Dönem’de yerleşim yeri olarak kullanılan alanların daha sonraki dönemlerde (Hellenistik ve Roma Dönemi), nekropolis olarak kullanılması, kentin küçüldüğünün göstergesi olması bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Phokaia, Hellenistik ve Roma Dönemi mezarları, inhumasyon, ölü gömme gelenekleri

Kaynakça

• Akurgal, E., “Foça Kazıları ve Kyme Sondajları- Les Fouilles de Phocee et les sondages de Kyme”, TürkAD 6.1, 13-24.
• Anderson-Stajanovic, V. R., “Th e Chronology and Function of Ceramic Unguentaria”, AJA 91, 105-122.