Türkiye’de Demokratikleşmeyi Anlamak: Demokratikleşme Paketleri Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 5, 111 - 121, 01.11.2018

Tuğba Yolcu

Öz

Demokrasi saf biçimi ile bir ideali tanımladığından ilk ortaya çıktığı zamanlardan bu yana demokrasi uygulamaları ideale yaklaşma çabası içinde bir gelişim göstermiştir. Bu gelişme farklı demokrasi tanımlarını da beraberinde getirmiştir. Demokrasiye ilişkin bu tanımlamalar uygulamada ortaya çıkan aksaklıkları giderme amacını taşımaktadır. Demokrasiye yönelik tüm bu süreçler ve otoriter yönetimlerden demokratik yönetimlere geçiş süreci demokratikleşme olarak adlandırılmaktadır. Demokrasiye geçmiş toplumlarda demokratikleşme süreci ideal olana yaklaşmayı hedeflemektedir. Bu nedenle çalışmada demokrasiye geçiş sürecinden ziyade demokratik yönetim sistemine geçişten sonraki demokratikleşme çabalarını ele alınmaktadır. Çalışmanın temel varsayımı Türkiye’de demokratikleşme çabalarının, dışsal faktörlerden önemli ölçüde etkilenerek demokrasinin temel değerlerinde iyileştirme çabalarını içerdiğidir. Bu çabalar analiz edilirken “demokratikleşme paketi” adı altında yapılan anayasal değişikliklerin içerikleri demokrasinin temel değerleri sınıflandırması içinde değerlendirilerek; demokratikleşme çabalarının, demokrasinin temel değerleri açısından hangi yönde olduğunun ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu hedef doğrultusunda ortaya çıkan sonuç ile Türkiye’de demokrasiye yönelik eksikliklerin de belirlenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Demokrasi, Demokratikleşme, Türkiye

Understanding Democratisation in Turkey: A Research on Democratization Packages

Öz

Since democracy purely defines an ideal, democracy practices have inclined to develop so as to close to ideal one, as of they first appeared. This development has brought along different democracy definitioıns as well. These democracy-related definitions aim to eliminate malfunctions arising in practice. The process of transition from all these democracy oriented processes and authoritarian managements to democratic management is referred to democratization. Democratization process in communities transited to democracy, is aimed to close to the ideal one. Therefore, the democratization efforts after transmitted into the democratical management system, rather than into the democratic transition process, was discussed in this study. The basic assumptions of the study are that the democratization efforts in Turkey comprise to improve the basic values of democracy, as being significantly affected by external factors. The evaluation of the contents of constitutional changes made under the heading of “democratization package” was made with respect to the basic values of democracy, and accordingly the inclination of democratization efforts, in respect to the basic values of democracy, was aimed to be put forward. The democracy oriented deficiences were aimed to be put forward with this result, obtained in line with this objective.

Anahtar Kelimeler

Democracy, Democratization, Turkey.

Kaynakça

• 11.1982 Tarihli ve 2709 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Başlangıç Metni ve Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun (Resmî Gazete ile yayımı: 26.7.1995 Sayı: 2235
• AB (2007), Türkiye’de Siyasi Reform, https://www.ab.gov.tr/files/pub/tsr.pdf, (28 Eylül 2018)
• Akgün, Birol ve M. Cüneyt Özşahin, “Soğuk Savaş Sonrası Dünyada Demokratik Konsolidasyon Sorunu: Teorik Bir Çerçeve Anlayışı”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 7, Sayı 28 (Kış 2011), s. 31-57.
• Akşin, S. (2017), Kısa Türkiye Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Arı, M (2004), Düşük Yoğunluklu Demokrasi ve Türkiye : 1980 Sonrası Dönemde Türkiye’de Demokratikleşme Süreci, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Ve Siyaset Bilimi (Siyaset Bilimi) Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• Avrupa Komisyonu (2004) “2004 Türkiye İlerleme Raporu”, COM (2004) 656, Brüksel, , (24 Aralık 2008)
• Balkan, A.M. (2016), İkinci DYP-SHP Koalisyon Hükümeti, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Tarihi Anabilim Dalı Cumhuriyet Tarihi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Çomu, T. Halaiqa, İ. (2015), Web İçeriklerinin Metin Temelli Çözümlemesi, Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri, (Der.) Mutlu Binark, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Dahl, R. A (2001), Demokrasi Üstüne, (çev: B. Kadıoğlu), Phoenix Yayınevi, Ankara.
• Duran, B. (2012), Türk Parlamento Tarihi, TBMM-XIX. Dönem (1991-1995), I. Cilt, Ankara.
• Dursun, D. (2014), Siyaset Bilimi, Beta Yayınları, Ankara.
• Ensaroğlu Y., Ete H., Gür B., Karagöl E., Ulutaş U. (2013), 2013’te Türkiye, SETA Analiz Sayı: 74.
• Göktolga, O. (2013), “Osmanlı Geçmişi: Osmanlı’da Toplumsal, Siyasal Yapı ve Son Dönem Düşünce Akımları”, Türk Siyasal Hayatı, Der. A. Karadağ, Orion Kitapevi, Ankara, ss. 1- 35
• Hofmann, S., Beverungen, D., Rackers, M. ve Becker, J. (2013), What makes local governments online communications successful? insights from a multi-method analysis of facebook, Government Information Quarterly, 30, 387-396.
• Kalaycıoğlu (2014), Türkiye’de Politik Rejimin Evrimi ve Yasama Sistemi, Türk Siyasal Hayatı, Edt. E. Kalaycıoğlu, A.Y. Sarıbay, Sentez Yayınları Bursa, ss.369-389
• Kalaycıoğlu (2014a), 1960 Sonrası Türk Politik Hayatına Bir Bakış: Demokrasi Neo Patrimonyalizm ve İstikrar, Türk Siyasal Hayatı, Edt. E. Kalaycıoğlu, A.Y. Sarıbay, Sentez Yayınları Bursa, ss.515-545.
• Kömürcü, D. (2010) Türkiye’de Sosyal Demokrasi Arayışı SODEP ve SHP Deneyimleri, Agora Kitaplığı, 1.Baskı, İstanbul.
• Milliyet, “İnsan Haklarında Yeni Adımlar”, 19 Mayıs1994. NTV (2013), https://www.ntv.com.tr/turkiye/iste-demokratiklesme- paketi,E5m3xY2fFEeYMJ7ZCLopSA, 28 Eylül 2018
• Öğülmüş, S. (1991). İçerik Çözümlemesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24 (1), 213-228.
• Samur, H. (2013), Avrupa Birliği ve Demokrasi, Türk Siyasal Hayatı, Der. A. Karadağ, Orion Kitapevi, Ankara, ss. 525-552
• Saybaşılı, K. (1995), DYP-SHP Koalisyonu’nun Üç Yılı, Bağlam Yayıncılık, İstanbul 1995.
• Tanilli, S. (2007), Devlet ve Demokrasi, Alkım Yayınları, Ankara
• TANÖR, Bülent (1995) “Siyasal Tarih 1980-1995”, Türkiye Tarihi 5 Bugünkü Türkiye 1980- 1995, (Yayın Yönetmeni: Sina Akşin), İstanbul: Cem Yayınevi. (23-157) TBMM, “VII: Demirel Hükümeti Koalisyon Protokolü (DYP-SHP)”, http://www.tbmm.gov.tr/hukumetler/KP49.htm, 27 Eylül 2018.
• Temel Hak ve Hürriyetlerin Geliştirilmesi Amacıyla Çeşitlik Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete Sayı: 28940, Yayım Tarihi: 13 Mart 2014.
• Tilly C. (2007), Demokrasi, Çev. Ebru Arıcan, Phoenix Yayınları, Ankara.
• Weber R. P. (1989) Basic Content Analysis, Sage, London
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yılmaz, A. (2005), Demokratik Gelişme ve Türkiye’de Demokrasi, Türkiye’de Siyasal Hayat, Ed. A. Küçük, S.Banan, A. Karadağ, Aktüel yayınları, İstanbul ss.283-311