Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algısının Örgütsel Bağlılığa Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 3, 99 - 122, 01.07.2014

Serkan Bayraktaroğlu Sevdiye Ersoy Yılmaz Murat Can

Öz

Çalışmanın amacı, çalışanların örgütsel bağlılık düzeyleri ve kurumsal sosyal sorumluluk algıları arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Diğer bir ifadeyle çalışma katılımcıların kurumsal sosyal sorumlululuk algıları ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki var mıdır sorusuna yanıt aramak amacıyla tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul’da faaliyet gösteren özel bir bankada çalışan 155 katılımcı oluşturmuştur. Veri elde etme yöntemi olarak anket kullanılmıştır. Katılımcıların bağlılılık düzeylerinin belirlenmesinde Meyer ve Allan tarafından geliştirilen “Üç Boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeği”, kurumsal sosyal sorumluluk algılarını ölçmede ise Swaen ve Chumpitaz tarafından geliştirilen “Algılanan Kurumsal Sosyal Sorumluluk Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler SPSS 19.0 programı ile değerlendirilmiştir. Verilerin analiz edilmesinde ki-kare testi kullanılmıştır. Yapılan analizler neticesinde katılımcıların demografik özellikleri ile örgütsel bağlılık, örgütsel bağlılığın alt boyutları ve kurumsal sosyal sorumluluk algıları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra yapılan analizlerde katılımcıların kurumsal sosyal sorumluluk algıları ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu bulgulanmıştır. Ayrıca araştırmada katılımcıların kurumsal sosyal sorumluluk algıları ile örgütsel bağlılığın alt boyutları olan duygusal ve normatif bağlılık arasında da anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ancak devamlılık bağlılığı boyutu ile beklenenin aksine böyle bir ilişkinin olmadığı görülmüştür.

A Research to Determine The Impact of Perception of Corporate Social Responsibility on Organizational Commitment

Öz

between employees levels of organizational commitment and perceptions of corporate social responsibility of participants. Target population of the study consists of 155 participants which was working in a private bank gets busy in Istanbul. For acquire data was used questionnaire method. For determine the level of commitment of participants was used “Three Dimensional Organizational Commitment Scale” improved by Meyer and Allen. And for evaluate the perceptions of corporate social responsibility was used “Perceived Corporate Social Responsibility Scale” improved by Swaen and Chumpitaz. Collected data was analysed by SPSS 19.0 statistical software program. For analyse the data was used the chi-square test. And as a result of these analyses was ascertained that there is not any meaningful relation between demographic features of participants and organizational commitment, sub-dimensions of organizational commitment and perception of corporate social responsibility. On the other hand as a result of these analyses was ascertained that there is a meaningful relation between perceptions of corporate social responsibility and levels of organizational commitment. In addition, as a result of this research, was ascertained that there is a meaningful relation between perceptions of corporate social responsibility of participants and emotional and normative commitment of sub-dimensional organizational commitment. But, contrary to expectations, it was be seen that there is no such a relation with continuity commitment dimension

Kaynakça

• AKTAN, Coşkun, Can (2007), Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Iktisadi Girişim ve Iş Ahlakı Derneği Yayını, İstanbul.
• AWAMLEH, Nail, A.H.K. (1996), “Organizational Commitment of Civil Service Managers in Jordan: A Field Study”, Journal of Management Develeopment, Vol. 15, No. 5, s. 65–74.
• AYDEDE, Ceyda (2007), Yükselen Trend: Kurumsal Sosyal Sorumluluk, MediaCat Kitapları Yayınevi Genel Dizisi, Istanbul.
• AYDEMİR, Muzaffer (1999) “Sosyal Sorumluluk (SA 8000) Standardı”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 3, Ekim/Kasım/Aralık.
• BAKER, Kevin, W., (1995), “Allen and Meyer’s 1990 Longitudinal Study: A Reanalysis and Reinterpretation Using Structural Equation Modeling”, Human Relations, Vol. 48, No. 2, s.169–187.
• Balay, Refik. (2000), Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, Nobel Yayın Dağıtım, 2. Baskı, Ankara.
• BAYSAL, Ayşe, Can ve Mahmut Paksoy (1999), “Mesleğe ve Örgüte Bağlılığın Çok Yönlü İncelenmesinde Meyer-Allen Modeli”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt 28, Sayı 1, s.7– 15.
• BOATRIGHT, J.R. (1993), Ethics and the Conduct of Business, New Jersey, Prentice Hall.
• ÇAKIR, Birgül (2006), SA 8000 Sosyal Sorumluluk Standardının Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumuna Olan Etkileri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ÇEKMECELİOĞLU, Gündüz, Hülya ve Güler Dinçel (2014), “Çalışanların Kurumsal İtibara İlişkin Algıları ve Bu Algıların Örgütsel Kıvanç, Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Doğu Marmara Bölgesi Plastik Ambalaj Sanayi Üzerinde Bir Araştırma”, Business and Economics Research Journal, Vol: 5, No: 2, ss. 79-94.
• ÇELİK, Adnan (2004), “Kariyer Kavramı”, Editörler: ŞİMŞEK, M. Şerif ve A. Çelik, Kariyer Yönetimi, Gazi Kitabevi, Ankara, ss.1–28.
• http://www.tdk.gov.tr/index.php, Erişim Tarihi: 25.12.2013.
• ÇÖL, Güner (2004), “Örgütsel Bağlılık Kavramı ve Benzer Kavramlarla İlişkisi”, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları E-Dergisi, Cilt 6, Sayı 2, http://www.isgucdergi.org/index.php?arc=arc_view.php&ex=233, 20.12.2013.
• DEMİRCİ, Kemal ve Muzaffer Aydemir (2006), “Örgütsel Değerlerin İşletmelerin Sosyal Sorumluluk Anlayışlarını Belirlemedeki Rolü: Bursa İlinde Gerçekleştirilen Bir Araştırma”, Atatürk üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:20, Sayı: 2, Eylül, ss. 311- 326.
• DONALDSON, John (2001), “Multinational Enterprises, Employment Relations and Ethics”, Employee Relations, Vol. 23, No. 6, ss. 627– 642.
• ERDEN, Pelin (2011), Çalışanların Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algılarının Örgütsel Bağlılıkları Üzerine Etkisi: Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ERKMAN, Turhan ve Fatih Şahinoğlu (2012), “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerine İlişkin Çalışan Algıları İle Örgütsel Bağlılığın Hizmet Sektöründe İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı: 33, Cilt: 2, ss. 267-294.
• ERSOY, Sevdiye (2007), Kariyer Geliştirme Programlarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Tekstil Sektöründe Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ETZIONI, Amitai (1975), A Comparative Analysis of Complex Organizations: On Power, Involvement and Their Correlates, Free Press, New York.
• GEARTNER, K. N. ve S. D. Nollen (1989), “Career Experiences, Perceptions Commitment to The Organization”, Human Relations, 42, s.975– 991. Practices and Psychological
• GÜL, Hasan (2003), “Davranışsal Bağlılık Yaklaşımı ve Değerlendirmesi”, Celal Bayar Üniversitesi İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Sayı: 10, Cilt:1, ss. 73-83.
• GÜN, Funda (1994), İşletmelerin Sosyal Sorumluluğu ve Halkla İlişkiler, Basılmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• KOTLER, Philip ve Nancy Lee (2005), Corporate Social Responsibility: Doing the Most Good for Your Company and Your Cause, http://eu.wiley.com/Wiley.html, Erişim Tarihi: 25.12.2013.
• MEYER, J.P. ve N. J. Allen (1997), Commitment in the Workplace: Theory, Research and Application, Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• MOWDAY, R.T., L.W. Porter ve R. M. Steers (1982), Employee Organization Linkages: The Psycology of Commitment Absenteeism an Turnover, New York Academic Press.
• NORTHCRAFT, Gregory, B. ve Margaret A. Neale (1990), Organizational Behavior: A Management Challenge, Dryden Press, Chicago.
• O’REİLLY, C. ve J. Chatman (1986), “Organisational Commitment and Psychological Attachment the Effects of Compliance, Identification and Internalisation of Pro-Social Behaviour”, Journal of Applied Psychology, Vol. 71, No. 5, ss.492–499.
• POON, June, M., L. (2004), “Career Commitment and Career Success: Moderating Role of Emotion Perception”, Career Development International, Vol. 9, No. 4, s.374–390.
• SAÇ, Özgür (2009), Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerinin Çalışanların Örgütsel Bağlılığına Etkisi Üzerine Bandırma Yerelinde Bir Araştırma, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• SILLANPAA, Maria ve Charles Jackson (2000), “Conducting a Social Audit: Lessons from The Body Shop Experience”, Editörler: WINSTANLEY, D. ve J. Woodall, Ethical Issues in Contemporary Human Resource Management, Macmillan Press, Londra, ss. 227– 249.
• TAK, Bilçin ve B. Aydem Aydemir (2003), “Çalışanların Mesleki Bağlılıkları Ile İş Tatminleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma”, 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 22–24 Mayıs, s.725–728, Afyon.
• TÜRKER, Duygu, (2009) “How Corporate Social Responsibility Influences Organizational Commitment”, Journal of Business Ethics, Vol: 89, No: 2, ss. 189-204.
• YAĞCI, Kamil (2007), Toplam Kalite Yönetimi Kapsamında Meyer-Allen Örgütsel Bağlılık Modeli ve Otel İsletmeleri Uygulaması, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• YALÇIN, Azmi ve Fatma Nur İplik (2005), “Beş Yıldızlı Otellerde Çalışanların Demografik Özellikleri İle Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Adana İli Örneği”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 14, Sayı 1, ss.395–412.
• YAZICI, Nihat (1992), İşletmelerde Yöneten ve Yönetilenlerin Sosyal Sorumlulukları Algılayışları, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.