Ağız ve Diş Sağlığında Yaşam Kalitesi: Diyabet Hastalığının Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 189 - 217, 01.10.2015

Seda Sönmez , Mehmet Top

Öz

Bu çalışmanın amacı diyabet hastalığının
ağız ve diş sağlığında yaşam
kalitesi ve genel sağlık yaşam kalitesi üzerine etkisini değerlendirmektir.
Çalışma evrenini Kırıkkale Ağız ve Diş Sağlığı merkezine başvuran hastalar
oluşturmaktadır. Araştırmaya ilişkin veriler diyabet hastalarından (n=259) ve
sosyo-demografik özellikleri açısından eşleştirilen kontrol grubuna (n=268)
farklı sosyodemografik özellikleri içeren sorulardan ve ağız ve diş sağlığı ile
ilgili yaşam kalitesi ölçekleri olan OHIP-14 ve OHQoL-UK ve genel sağlık yaşam
kalitesi ölçeği olan SF-36’dan oluşan anket formu aracılığıyla toplanmıştır.
Yapılan analizler sonucunda diyabet hastalarında ağız ve diş sağlığına ilişkin
yaşam kalitesi ve genel sağlık yaşam kalitesi diyabet hastası olmayan
bireylerden daha düşük bulunmuştur (p<0,05). 
Bu araştırmada diyabet hastalığının ağız ve diş sağlığı yaşam kalitesi
ve genel sağlık statüsü nü anlamlı bir şekilde farklılaştırdığı bulunmuştur.
Ayrıca araştırmada cinsiyetin yaşam kalitesi ve sağlık statüsünü etkileyen
önemli bir değişken olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarının diş
hekimliği uygulamalarında sağlık yöneticilerine ve karar vericilere diyabet
hastalığına ilişkin kanıta dayalı önemli bilgiler sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Diyabet, ağız ve diş sağlığı ile ilgili yaşam kalitesi, sağlıkla ilgili yaşam kalitesi, ağız ve diş sağlığı

Kaynakça

• Aktaş, B.; Ceylan, G., E. Mumcu, Ö. Aksüzek, F. Ünalan (2009), “Protetik tedavide yaşam kalitesi değerlendirme yöntemleri”, İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Dergisi, 43(1-2):59-65.
• Allen, E. M.; Ziada, H. M., D. O’halloran, V. Clerehugh, P. F. Allen (2008), “Attitudes, Awareness and Oral Health‐Related Quality of Life in Patients With Diabetes”, Journal Of Oral Rehabilitation, 35(3), 218-223.
• Alpar, R. (2012), “Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik”, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Atchison K. A. (2002), “Understanding the “Quality” in Quality Care and Quality of Life (Chapter 3)” in: Inglehart M. R and R. A. Bangramian, “Oral Health Realted Quality of Life”, Quintessence Publishing Co Inc. Chicago, pp. 13-28.
• Beaglehole, R.; Benzian, H., J. Crail, J. Mackay (2009), “The Oral Health Atlas: Mapping a Neglected Global Health Issue”, Geneva: FDI World Dental Federation.
• Carr A. J.; Gibson B, P. G. Robinson (2003), “Is Quality of Life Determined by Expectations or Experience?” in: “Quality of Life”, (Edited by: A. J. Carr, I. J. Higginson and P. G. Robinson), (2003), Navarra: BMJ Books.
• Centers for Disease Control and Prevention (2000), “Measuring Healthy Days: Population Assessment of Health Related Quality of Life”, Atlanta, GA: Centers for Disease Control and Prevention.
• Cimprich B and A. G. Paterson, “Health-Related Quality of Life: Conceptual Issues and Research Applications (Chapter 5)” in: Inglehart M. R., R. A. Bangramian, “Oral Health Realted Quality of Life”, Quintessence Publishing Co Inc. Chicago 2002: 47-54.
• Cunningham, S. J. and N. P. Hunt (2001), “Quality of Life and its Importance in Orthodontics”, Journal of Orthodontics, 28(2), 152-158.
• De Pinho, A. M. S.; Borges, C. M., M. H. N. G. de Abreu and A. M. D. Vargas (2012), “Impact of Periodontal Disease on the Quality of Life of Diabetics Based on Different Clinical Diagnostic Criteria”, International Journal of Dentistry, 2012.
• Elderrat A. H. (2011), “Awareness and Attitude of Diabetic Patients About Their Increased Risk For Oral Disease”, Oral Health Prev Dent, 9(3), 235-41.
• Eren, İ. E. İ.; Erdi, Ö. E. Ö. and İ. Ç. İ. Çivi (2004), “Tip II Diabetes Mellitus Hastalarında Yaşam Kalitesi ve Komplikasyonların Yaşam Kalitesine Etkisi”, Klinik Psikiyatri, 7, 85-94
• Ferrans, C. E. (2005), “Definitions and Conceptual Models of Quality of Life”, in: J. Lipscomb, C. Gotay, C. Synder (Eds.) Outcomes Assessment in Cancer: Measures, Methods, and Applications, New York: Cambridge University Press, pp. 14-30.
• Gift, H. C. and K. A. Atchison (1995), “Oral Health, Health, and Health-Related Quality of Life”, Medical Care, NS57-NS77.
• Hays, R. D. and M. F. Shapiro (1992), “An Overview of Generic Health-Related Quality of Life Measures for HIV Research”, Quality of Life Research, 1(2), 91-97.
• Inglehart, M. R. and R. Bagramian (2002), Oral Health-Related Quality of Life, Chicago: Quintessence Publication Co., Inc.
• Jenkinson C.; Coulter A. and L. Wright (1993), Short form 36 (SF36) “Health Survey Questionnaire: Normative Data for Adults of Working Age”, BMJ: British Medical Journal, 306(6890), 1437-1440.
• Kamarul I. M.; Ismail A. A. A., L. Naing, M. W. B. Wan (2010), “Type 2 Diabetes Mellitus Patients With Poor Glycemic Control Have Lower Quality of Life Scores as Measured by the Short Form-36”, Singapore Med J, 51(2): 157–162.
• Kejriwal, S.; Bhandary, R., B. Thomas (2014), “Assessment of Knowledge and Attitude of Diabetes Mellitus Type 2 Patients About Their Oral Health in Mangalore”, India, Universal Research Journal of Dentistry, 4(1), 44.
• Koçyiğit H.; Aydemir Ö, G. Fişek vd. (1999), “Kısa Form-36 (KF-36)’nın Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği ve Geçerliliği: Romatizmal Hastalığı Olan Bir Grup Hasta ile Çalışma”, İlaç ve Tedavi Dergisi, 12: 102-106.
• Kofahl, C.; Doğan, M., G. Doğan, E. Mnich and O. Von Dem Knesebeck (2014), “Quality of Life of Turkish Type 2 Diabetics in Germany and Turkey-A Comparison Between Hamburg and İstanbul”, Ethnicity & Health, 19(6), 617-630.
• Locker, D. (1988), “Measuring Oral Health: A Conceptual Framework”, Community Dent Health, 5(1), 3-18.
• Löe, H. (1993), “Periodontal Disease: The Sixth Complication of Diabetes Mellitus, Diabetes Care, 16(1), 329-334.
• Lumley T.; Diehr P., S. Emerson, L. Chen (2002), “The Importance of the Normality Assumption in Large Public Health Data Sets”, Annual Review of Public Health, 23:151-169.
• McGrath C. and R. Bedi (2002), “Population Based Norming of the UK Oral Health Related Quality of Life Measure (OHQoL-UK)”, British Dental Journal, 193:521-524.
• Mohamed, H. G.; S. B. İdris, M. F. Ahmed, O. E Bøe, Mustafa K., İbrahim S. O. and Åstrøm, A. N. (2013), “Association Between Oral Health Status and Type 2 Diabetes Mellitus Among Sudanese Adults: A Matched Case-Control Study”, PloS one, 8(12), e82158.
• Mumcu G.; İnanç N, T. Ergun, K. İkiz, M. Güneş, U. İşlek, S. Yavuz, H. Sur, T. Atalay ve H. Direskeneli (2006), “Oral Health Related Quality of Life is Affected by Disease Activity in Behçet’s Disease”, Oral Disease, 12:145-151.
• Nikbin, A.; Bayani, M., N. Jenabian, M. Motallebnejad and I. Babol (2014), “Oral Health-Related Quality of Life in Diabetic Patients: Comparison of the Persian Version of Geriatric Oral Health Assessment Index and Oral Health Impact Profile: A Descriptive-Analytic Study”, Journal of Diabetes & Metabolic Disorders, 13(1), 32.
• Oyapero, A.; Adeniyi, A. A., B. O. Ogunbanjo and A. O Ogbera (2011), “Periodontal Status and Oral Health Related Quality of Life Among Diabetic Patients in Lagos State University Teaching Hospital Ikeja”. Nigerian Journal of Clinical Medicine, 4(1).
• Patrick, D. L. and P. Erickson (1993), “Health Status and Health Policy: Quality of Life in Health Care Evaluation and Resource Allocation”, Oxford University Press, New York.
• Porojan, M.; Poantã, L. and D. L. Dumitraºcu (2012), “Assessing Health Related Quality of Life in Diabetic Patients”, Rom J Intern Med, 50(1), 27-31.
• Ryan M. E.; Carnu O. and A. A. Kamer (2003), “The Influence of Diabetes on the Periodontal Tissues”, J Am Dent Assoc, 134, 34-40.
• Sandberg, G. E. and K. F. Wikblad (2003), “Oral Health and Health-Related Quality of Life in Type 2 Diabetic Patients and Non-Diabetic Controls”, Acta Odontologica, 61(3), 141-148.
• Satcher, D. (2000), Oral Health in America, A Report of the Surgeon General. Office of Public Health and Science. United States Department of Health and Human Services, http://silk.nih.gov/public/[e-mail]., Erişim tarihi: 01.05.2014.
• Schütte, U., and M. Walter (2010), Oral Health-Related Quality of Life, InHandbook of Disease Burdens and Quality of Life Measures (pp. 1839-1853), Springer New York.
• Slade, G. D. (1997a), The Oral Health İmjpact Profile, In: G. D. Slade (Ed.), “Measuring Oral Health and Quality of Life”, Department of Dental Ecology, School of Dentistry, University of North Carolina, pp. 93-104.
• Slade, G. D. (1997b), Derivation and Validation of a Short‐Form Oral Health Impact Profile. Community Dentistry and Oral Epidemiology, 25(4), 284-290.
• Slade, G. D. (2002), “Assessment of Oral Health-Related Quality of Life (Chapter 4) In: M. R. Inglehart and R. A. Bangramian, Oral Health Realted Quality of Life”. Quintessence Publishing Co Inc. Chicago 2002:13-28.
• Stewart, A. L., and J. E. Ware (Eds.) (1992), Measuring Functioning and Well-Being: The Medical Outcomes Study Approach, Duke University Press.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2011), Türkiye Diyabet Önleme ve Kontrol Programı Eylem Planı, Ankara, Yayın no:816.
• Testa M. A., D. C. Simonson (1996), “Assessment of Quality of Life Outcomes”, New England Journal of Medicine, 334(13), 835-840.
• Van der Steeg, A. F. W.; J. De Vries and J. A. Roukema (2004), “Quality of Life and Health Status in Breast Carcinoma”, European Journal of Surgical Oncology (EJSO), 30(10), 1051-1057.
• Ware Jr, J. E. and B. Gandek (1998), “Overview of the SF-36 Health Survey and the International Quality of Life Assessment (IQOLA) Project” Journal of Clinical Epidemiology, 51(11), 903-912.
• Ware Jr, J. E. and C. D. Sherbourne (1992), “The MOS 36 Item Short-Form Health Survey (SF-36): I. Conceptual Framework And Item Selection”, Medical Care, 473-483.
• Wood-Dauphinee, S. (2000), “The Canadian SF-36 Health Survey: Normative Data Add to its Value”, Canadian Medical Association Journal, 163(3), 283-284.