İşverenin Eşit Davranma Borcunun Sınırı: 6701 sayılı Kanun’da Ayrımcılık Yasağının İstisnaları

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 19 - 34, 29.06.2022

Kübra Demir

https://doi.org/10.32331/sgd.1135307

Cited By: 1

Öz

2016 yılında yürürlüğe giren 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu ile ayrımcılık yasağına karşı etkin bir mücadele izlenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda aynı yıl Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu kurulmuştur. 6701 sayılı Kanun ayrımcılıkla mücadele ve eşitlik ilkesinin sağlanması hususunda Türk Hukukuna yeni bir soluk getirmeyi amaçlamaktadır. İş Hukukunda 4857 sayılı Kanun’un 5. maddesi çerçevesinde işverenin eşit davranma borcu düzenlenmiştir. 6701 sayılı Kanun ise düzenlemiş olduğu hükümler ile iş hukukunu çeşitli açılardan etkilemektedir. İş Kanunu’nda yer almayan ve eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağını ilgilendiren pek çok düzenlemeye 6701 sayılı Kanun’da yer verildiği görülmektedir. Ayrımcılık yasağının istisnaları da bu hallerden birisidir. Bir muamelenin ayrımcılık olarak değerlendirilebilmesi için birtakım unsurların bir arada bulunması gerekir. Bu nedenle işveren tarafından gerçekleştirilen her farklı muamele ayrımcılık yasağının ihlali olarak değerlendirilemeyecektir. 6701 sayılı Kanun istihdam ve serbest meslek alanını kapsamı alanına aldığından bu çalışma kapsamında Türk hukukunda ilk defa düzenlenen ayrımcılık yasağının ileri sürülemeyeceği haller iş hukuku çerçevesinde incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

: Eşitlik ilkesi, eşit davranma yükümlülüğü, ayrımcılık yasağı, 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu, işveren

Kaynakça

• Akcan, A. T. (2018). Türkiye İşgücü Piyasasında Suriyeli Sığınmacıların Yeri ve Etkileri. SGD Sosyal Güvenlik Dergisi. 8(2). 59-73.
• Akyiğit, E. (2013). Yeni Sistemde Sendika Üyeliği ve Güvencesi. Çalışma ve Toplum. 37(2). 41-90.
• Ashford, N. (2011). Özgür Toplumun İlkeleri (1. Baskı). Ankara: Liberte. Bakırcı, K. (2012). Cinsiyet Ayrımcılığı Yasağı ve Türkiye. (2. Baskı). Ankara: Seçkin.
• Çatalkaya Ugan, D. (2019). İş Hukukunda Ölçülülük İlkesi. (1. Baskı). İstanbul: Beta. Çelik, N., Caniklioğlu, N. ve Canbolat, T. (2020). İş Hukuku Dersleri. (33. Baskı). İstanbul: Beta.
• Çoban, N. (2019). Sendika Özgürlüğü Mü? Sendika Hakkı Mı? Legal İSGHD. 16(62). 93-153.
• Dereli, T. (2008). ILO Normları Açısından Türkiye’de Sendika Özgürlükleri ve Yeni Yasa Taslağının Değerlendirilmesi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi. 54. 215-235.
• Demir, K. (2021). İş Hukukunda 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanun’u Bağlamında Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi SBE. Ankara.
• Düğmeci, F. (2019). Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunun Yapısı ve İdare Üzerindeki Ayrımcılık Denetimi. (1. Baskı). Ankara: Seçkin.
• Ergin, H. (2007). Almanya’da Genel Eşit Davranma Yasası’nın İş Hukukuna İlişkin Hükümleri. İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi. 14. 635-665.
• Gören, Z. (2016). Genel Eşitlik İlkesi. Cevdet Yavuz’a Armağan. 3(22). 3279-3301.
• Gülmez, M. (2010). İnsan Haklarında Ayrımcılık Yasaklı Eşitlik İlkesi: Aykırı Düşünceler. Çalışma ve Toplum Dergisi. 25. 217-266.
• Gümrükçüoğlu Bozkurt, Y. (2014). Mevzuatımızda Çocuk ve Genç İşçilerin Çalışma Yaşamında Korunmasına İlişkin Düzenlemelere Genel Bir Bakış. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 15. 481-545.
• İnceoğlu, S. (2001). Türk Anayasa Mahkemesi ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Eşitlik ve Ayrımcılık Yasağı Çerçevesinde Af, Şartla Salıverme, Dava ve Cezaların Ertelenmesi. Anayasa Dergisi. 17(1). 41-70.
• Kaplan Senyen, E. T. (2017). İş Hukukunda Eşitlik İlkesi ve Cinsiyet Ayrımcılığı. TBB Dergisi. Özel Sayı. 225-268.
• Karan, U. (2017). Uluslararası İnsan Hakları Hukuku ve Anayasa Hukuku Işığında Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı (1. Baskı). İstanbul: Oniki Levha.
• Kayaalp, D. (2019). Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanun’u ile Getirilen Ayrımcılık Yasağı İstisnalarının İş Hukukundaki Görünümü Üzerine Genel Bir Değerlendirme. ASBÜ Hukuk Fakültesi Dergisi. 1. 67-107.
• Koç, M., Görücü, İ., Akbıyık, N. (2015). Suriyeli Sığınmacılar ve İstihdam Problemleri. Birey ve Toplum. 5(9). 63-93.
• Odyakmaz, Z., Keskin, B., Deniz, Y. (2016). 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanun’u Üzerine Bir Değerlendirme-I. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi. 7. 721-761.
• Savaş Kutsal, F. B. (2017). Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanun’u Hükümleri Doğrultusunda İşyerinde Psikolojik Taciz (Eşitlik Kurumu). İş Hukukunda Yeni Yaklaşımlar. (1. Baskı). İstanbul: Seçkin. 257-289.
• Sommer Konuk, B., Sürücü, S. (2019). Çoklu Temelde Ayrımcılık Yasağı. Legal İSGHD. 17 (203). 4609-4637.
• Sur, M. (2017). İş İlişkisinde Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı. Sicil. 37. 33-52.
• Süzek, S. (2020). İş Hukuku (20. Baskı). İstanbul: Beta.
• Şahlanan, F. (2020). Toplu İş Hukuku (İstanbul: Oniki Levha.
• Tuncay, A. C. (2017). Yeni Mevzuat Açısından Yabancıların Çalışma Hakkı. Legal İSGHD. 14(53).77-125.
• Tuncay, A. C. (2011). Çalışma İlişkilerinde Irk ve Etnik Kökene Dayalı Ayrımcılık. Prof. Dr. Sarper SÜZEK’e Armağan. 1. 725-771.
• Türkmen A. (2017). 6701 sayılı Kanun’da Yer Alan Ayrımcılık Yasağının Sözleşme Hukukuna Etkilerine İlişkin Genel Bir Değerlendirme. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 12 (149). 135-178.
• Ulucan D. (2014). Eşitlik İlkesi ve Pozitif Ayrımcılık. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 15. 369-383.
• Ünal, C. (2017). İş Hukukunda Yaş Ayrımcılığı (1. Baskı), İstanbul: Oniki Levha.
• Vandenhole, W. (2005). Non-discrimination and Equality in the View of the UN Human Rights Treaty Bodies. Oxford.
• Vıerdag, E. W. (1973). The Concept Of Discrimination in International Law. Martinus Nijhoff, The Hague.
• Yenisey Doğan, K. (2005). Eşit Davranma İlkesinin Uygulanmasında Metodoloji ve Orantılılık. Legal İHSGHD. 2(7). 973-1005.
• Yenisey Doğan, K. (2006). İş Kanunu’nda Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı. Çalışma ve Toplum Dergisi. 11. 63-82.
• Yıldız, G. B. (2008). İşverenin Eşit İşlem Yapma Borcu (1. Baskı) Ankara: Yetkin.
• Yücel, E. (2015). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa Birliği Direktiflerinde Ayrımcılık Yasağı Hukuku. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi. 6(1). 59-84.
• Yüksel Onaran, M. (2000). Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Türk İş Hukukunda Kadın- Erkek Eşitliği (1. Baskı). İstanbul: Beta.
• ABAD. 15.05.1986. Marguerite Johnston v Chief Constable of the Royal Ulster Constabulary. Case 222/84. parag. 27. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A61984CJ0222 (Erişim: 24 Şubat 2020) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32000L0078 parag. 25. (Erişim: 20 Şubat 2020). [https://www.tihek.gov.tr/anayasa-mahkemesinin-15-kasim-2017-tarihli-karari/].