Sosyal Güvenlik Prim Borçlarının Ödenmesinde Üst Düzey Yöneticilerin Müteselsil Sorumluluğu

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 73 - 86, 03.10.2025

Naime N. Günbattı

https://doi.org/10.32331/sgd.1788933

Öz

Sosyal güvenlik sistemi, sigortalıların primleri ile finanse
edilmektedir. Her sigortalı prim ödemek zorundadır. Bağımlı
çalışan sigortalıların primlerinin ödenmesi açısından
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun muhatabı işverenlerdir.
5510 sayılı Kanun, sosyal güvenlik sisteminde büyük
önemi olan primlerin tahsilatını kolaylaştırmak için tüzel
kişiliği haiz işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de
dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkililerini
de işverenle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu
tutmuştur. İşbu düzenleme açısından üst düzey yöneticilerin
sorumluluğuna getirilmiş olan tek sınır, primlerin
ödenmemesi hususunda haklı sebeplerinin var olmasıdır.
Bunun yanında Kanun’da haklı sebep kavramının ne olduğu
açıklanmamış ve üst düzey yöneticinin sorumluluğunun
niteliği muğlak bırakılmıştır. Çalışmamızda öğretide
ve yargı uygulamasında tartışılan haklı sebep ve temsil
yetkisi kavramlarının üzerinde durulmuştur. Bu doğrultuda
iflasın ertelenmesi ve konkordato mühleti verilmesinin
haklı sebep sayılıp sayılamayacağı tartışılmıştır. Şirket
yönetim kurulu üyelerinin somut olayda temsil ve ilzam
yetkisi olmadığı halde sorumlu tutulduğu Yargıtay kararları
eleştirilmiştir. Çalışmamızın amacı üst düzey yöneticilerin
sorumluluğunun hukuki niteliği ve kapsamını açıklamaktır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal güvenlik prim borcu , üst düzey yönetici , temsil ve ilzam yetkisi , haklı sebep , müteselsil sorumluluk

Joint and Several Liability of Senior Executives for the Payment of Social Security Contributions

Öz

The social security system is financed through the
contributions of insured individuals. Every insured person
is obligated to pay contributions. In terms of the payment of
contributions for dependent employees, the Social Security
Institution holds employers accountable. Law No. 5510, in
order to facilitate the collection of contributions, which are
of significant importance within the social security system,
imposes joint and several liability on senior executives
or authorized representatives of legal entity employers,
including members of the company’s board of directors,
alongside the employer. The sole limitation imposed on
the liability of senior executives under this provision is the
existence of just causes for non-payment of contributions.
However, the Law does not define the concept of “just
cause,” leaving the nature of the liability of senior executives
ambiguous. Our study focuses on the concepts of just cause
and representative authority, which are debated in legal
doctrine and judicial practice. In this context, it examines
whether the postponement of bankruptcy and the granting
of a concordat deadline can be considered just causes.
Additionally, Supreme Court decisions holding company
board members liable even when they lack the authority
to represent and bind the company in the concrete case are
criticized. The aim of this study is to clarify the legal nature
and scope of the liability of senior executives.

Anahtar Kelimeler

Social security contributions , senior executive , authority to represent and bind , just cause , joint and several liability

Kaynakça

• Aksu Özkan, R. (2020). Yargıtay Kararları Işığında Limited Şirkette Pay Devrinin Ortağın Kamu Borçlarına Etkisi. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi. 10(1). 226-267.
• Alper, Y. (2018). Sosyal Sigortalar Hukuku. Bursa: Dora Yayıncılık.
• Arıcı, K. (2015). Türk Sosyal Güvenlik Hukuku. Ankara: Gazi.
• Arıcı, K. (2006). Tüzel Kişi İşverenlerin Üst Düzey Yönetici veya Yetkililerinin Prim Ödemeden Doğan İşverenleri ile Birlikte Müştereken ve Müteselsilen Sorumluluğu. Sicil İş Hukuku Dergisi. 1. 113-121.
• Armağan, D. (2019). Sözleşmesel Çerçevede Meydana Gelen Müteselsil Borçlulukta Borçlu Temerrüdü. İstanbul Hukuk Mecmuası. 77(2). 617-667.
• Atasoy, Ö.A. ve Ergün, B. (2018). Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Üyelerinin Görevleri Kapsamında Kurulması Zorunlu Komitelerin Faaliyetlerinden Doğan Sorumlulukları. İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 4(2). 33-52.
• Balcı, M. ve Yılmaz, H. (2014). Sosyal Sigorta Prim Alacaklarının Takip ve Tahsili. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Çenberci, M. (1977). Sosyal Sigortalar Kanunu Şerhi. Ankara: Olgaç Matbaası.
• Dalcı Özdoğan, N. (2015). Müteselsil Sorumluluk. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Doğan, B. F. (2012). Yönetim Kurulunun Devredilemez Yetkileri ve Yönetim Yetkisinin Devri. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi. 10(2). 609-640.
• Eren, F. (2024). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Legem Yayınevi.
• Güneren, A. (2007). Üst Düzey Yönetici veya Yetkililerin İşverenin Prim Borcundan Müteselsil Sorumluluğu ve Primlerin Ödenmemesinin Yaptırımı. Sicil İş Hukuku Dergisi. 6. 151-160.
• Güzel, A., Okur, A. R. ve Caniklioğlu, N. (2021). Sosyal Güvenlik Hukuku. İstanbul: Beta.
• Kabakcı, M. (2019). Sosyal Sigorta Prim Borçlarından Şahsi Sorumluluk. İstanbul: Beta.
• Kar, B. (2024). Alfabetik Kavramlarla Sosyal Güvenlik Hukuku. Ankara: Legem Yayınevi.
• Kırman, A. (2010). Şirketlerin Prim Borçlarından Dolayı Üst Düzey Yöneticilerinin Sorumlulukları. Sicil İş Hukuku Dergisi. 17. 281-282.
• Ozanemre Yayla, T. (2019). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• Öztürk, B. (2016). Türk Sosyal Güvenlik Hukukunda Primler. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Silahşör, M. (2016). Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Kamu Alacağı Sorumluluğu. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi. 2(1). 67-80.
• Sümer, H. H. (2023). Sosyal Güvenlik Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Sümer, H. H. ve Kayırgan, H. (2023). Sosyal Güvenlik Hukuku Davaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tatar, G. (2017). Sosyal Güvenlik Hukukunda Müteselsil Sorumluluk. Çalışma ve Toplum Dergisi. 55. 2119- 2156.
• Tuncay, C. ve Ekmekçi, Ö. (2021). Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri. İstanbul: Beta.
• Uşan, M. F. (2009). Türk Sosyal Güvenlik Hukukunun Temel Esasları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Uşan, M. F. (2013). Sosyal Sigortaların Genel Hükümleri ve Türleri. Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2011. (İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Derneği ve Kamu İşletmeleri İşverenleri Sendikası). Ankara: Kamu İşletmeleri İşverenleri Sendikası. 337-539.
• Ünal Adınır, C. (2023). İş Hukukunda Üst Düzey Yöneticiler. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• Yılmaz, H. (2014). Sosyal Sigorta Prim Borçlarının Ödenmesi Sorumluluğunda Haklı Sebep. Terazi Hukuk Dergisi. 9(1). 59-70.