Court of Material Jurisdiction in Cases Arising from Prohibition of Competition Agreements After Employment Contract: A Review of Turkish and French Law

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 1, 296 - 316, 10.07.2025

İlknur Kaya

https://doi.org/10.56701/shd.1589572

Öz

In French law, there is no explicit provision regarding prohibition of competition obligations following a employment contract. However, Articles L.1221-1, L.1411-1, and L.1411-4 of the French Labor Code are interpreted collectively, establishing that the labor court has jurisdiction over all disputes arising from prohibition of competition during and after the term of a employment contract. Nevertheless, if the conduct of the employee and/or the new employer constitutes unfair competition, the commercial courts are deemed competent. It is also specified that the commercial court must await the decision of the labor court regarding the validity of the employment contract. In Turkish law, the issue of jurisdiction in disputes arising from prohibition of competition following a service contract remains a matter of debate. In our view, Article 4/1,c of the Turkish Commercial Code (TCC) constitutes a specific provision compared to Article 5/1,a of the Labor Code. Therefore, commercial courts of first instance have jurisdiction over such disputes. Additionally, the concepts of customer base, trade secrets, business secrets, and production secrets are closely related to the protection of the employer’s economic interests and fall within the expertise of commercial courts of first instance. In the event of a dispute or lawsuit regarding the termination of a employment contract without just cause, the decision of the labor court should be treated as a preliminary issue by the commercial court.

Anahtar Kelimeler

Prohibition of Competition , Employment Contract , Court of Material Jurisdiction , Unfair Competition , Commercial Action

Hizmet Sözleşmesi Sonrası Rekabet Yasağı Sözleşmelerinden Doğan Davalarda Görevli Mahkeme: Türk ve Fransız Hukuku Bakımından Bir İnceleme

Öz

Fransız hukukunda hizmet sözleşmesi sonrası rekabet yasağı ile ilgili olarak açık bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak C. trav. art. L.1221-1, C. trav. art. L. 1411-1 ve C. trav. art. 1411-4 hükmü birlikte değerlendirilmekte ve hizmet sözleşmesi sırasında ve sonrasındaki rekabet yasağından kaynaklanan tüm uyuşmazlıklar açısından iş mahkemesinin görevli olduğu kabul edilmektedir. Ancak işçinin ve/veya yeni işverenin davranışının haksız rekabet de teşkil etmesi durumunda ticaret mahkemelerinin görevli olduğu, ticaret mahkemesinin iş mahkemesince hizmet sözleşmesinin geçerliliği hususunda vereceği kararı beklemesi gerektiği belirtilmektedir. Türk hukukunda hizmet sözleşmesi sonrası rekabet yasağından doğan uyuşmazlıklarda görevli mahkeme meselesi tartışmalıdır. Kanımızca TTK m. 4/1,c hükmü İşK m. 5/1,a’ya nazaran özel hüküm niteliğinde olduğundan, belirtilen uyuşmazlıklarda asliye ticaret mahkemeleri görevlidir. Ayrıca müşteri çevresi, ticari sır, iş sırrı, üretim sırrı kavramları işverenin ekonomik menfaatinin korunması ile yakından ilişkili olup, asliye ticaret mahkemelerinin uzmanlık alanında yer almaktadır. Hizmet sözleşmesinin haklı sebep olmaksızın feshedildiğine dair bir uyuşmazlık veya dava bulunduğu takdirde, iş mahkemesi kararı, ticaret mahkemesi tarafından bekletici sorun yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Rekabet Yasağı , Hizmet Sözleşmesi , Görevli Mahkeme , Haksız Rekabet , Ticari Dava

Kaynakça

• Akdoğan, İbrahim. İş Sözleşmesinde Rekabet Yasağı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Aknin, Frédéric - Tyssandier, Amandine. “Conseils De Prud'hommes. Compétence Matérielle”, Fasc.1200-50, JurisClasseur Travail Traité. www.lexis360intelligence.fr (Erişim 01 Eylül 2024).
• Aknin, Frédéric – Tyssandier, Amandine. “Conseils De Prud'hommes. Compétence Matérielle”, Fasc.81-20, JurisClasseur Travail Traité. www.lexis360intelligence.fr (Erişim 01 Eylül 2024).
• Arkan, Sabih. Ticari İşletme Hukuku. Ankara: BTHAE Yayınları, 28. Baskı, 2022.
• Ayhan, Rıza- Çağlar, Hayrettin- Özdamar, Mehmet. Ticari İşletme Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 14. Baskı, 2022.
• Bahtiyar, Mehmet vd. Ticari İşletme Hukuku. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım, 1. Baskı, 2022.
• Baycık, Gaye. “Bireysel İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2016, 191-201, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2018.
• Beyneix, Isabelle. “Clause De Non-Concurrence”, Fasc. 18-25, JurisClasseur Travail Traité, www.lexis360intelligence.fr (Erişim 01 Eylül 2024).
• Bolze, Antoine. “Synthèse:Tribunaux De commerce”. Jurisclasseur. www.lexis360intelligence.fr (Erişim 01 Eylül 2024).
• Bozkurt, Tamer. Ticari İşletme Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 4. Baskı, 2022.
• Börü, Levent- Koçyiğit, İlker. Ticari Dava. Ankara: Adalet Yayınevi, 2. Baskı, 2021.
• Bugada, Alexis. “Le Contentieux De La Clause De Non-Concurrence Au Travers Des Chambres Sociales Et Commerciales”. 1154, Recueil Dalloz, D. 2004. www.dalloz.fr (Erişim 01 Eylül 2024).
• Croze, Hervé. “Tribunal De Commerce, Organisation Et Compétence”. Fasc. 10, Jurisclasseur Procédures Formulaire. www.lexis360intelligence.fr (Erişim 01 Eylül 2024).
• Çelik, Nuri vd. İş Hukuku Dersleri. İstanbul: Beta Yayıncılık, 36. Baskı, 2023.
• Dissaux Nicolas. “Clause De Non-Concurrence”, Fasc. 256, Jurisclasseur Commercial, www.lexis360intelligence.fr (Erişim 01 Eylül 2024).
• Doğan, Sevil. İşçinin Rekabet Yasağı, İş Sırrının Korunması. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 3. Baskı, 2023.
• Ekmekçi, Ömer vd. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2. Baskı, 2019.
• Ertan, Emre. İş Sözleşmesinde Rekabet Yasağı Kaydı. İstanbul: Galatasaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora tezi, 2012.
• Ferrand, Frédérique. “Appel: Effets de L’appel”, Répertoire de Procédure Civile. www.dalloz.fr (Erişim 01 Eylül 2024).
• Kar, Bektaş. İş Yargılaması Usulü. Ankara: Yetkin Kitabevi, 3. Bası, 2021.
• Kara, Hacı. “Yargıtay’ın Rekabet Yasağında Görevli Mahkeme Konusunda Verdiği Bir Karar Üzerine Değerlendirme”. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 6/11 (2021), 45-60.
• Karaca Yağcı, Aybüke. Bireysel İş Hukukunda Şirketler Topluluğu. İstanbul: On iki Levha Yayıncılık, 2022.
• Karayalçın, Yaşar. Ticaret hukuku I, Giriş, Ticari İşletme. Ankara: Güzel İstanbul Matbaası, 3. Baskı, 1968.
• Kaşak, Esra. “Hizmet Sözleşmesi Sonrası Rekabet Yasağı Sözleşmelerinden Doğan Davalarda Görevli Mahkeme ve Dava Şartı Arabuluculuk (TTK m. 4/1-c, 5/1, 5/a; İŞMK m. 3, 5/1-a Bakımından Bir İnceleme)”. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 29/4 (2021), 3182-3183.
• Kortaş, Arda. Hizmet Sözleşmelerinde Rekabet Yasağı Sözleşmesi. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Köme Akpulat, Ayşe. İş Mahkemelerinde Yargılamanın Özellikleri. İstanbul: On iki Levha Yayıncılık, 2018.
• Le Tourneau, Philippe. “Parasitisme. Régime Juridique”, Fasc. 255-10. Jurisclasseur Commercial. www.lexis360intelligence.fr (Erişim 01 Eylül 2024).
• Malaurie-Vignal, Marie. “Clause De Non-Concurrence, Embauche Déloyale D'un Salarié Lié Par Une Clause De Non-Concurrence: Compétence De La Juridiction Commerciale, N. 8-9, Août-Septembre 2013. Contrats Concurrence Consommation. www.lexisintelligence360.fr (Erişim 01 Eylül 2024).
• Mollamahmutoğlu, Hamdi vd. İş Hukuku Ders Kitabı: cilt 1. Ankara: Lykeion, 4. Baskı, 2020.
• Özkaraca, Ercüment vd. “Rekabet Yasağı Sözleşmesinden Doğan Uyuşmazlıklarda Görevli Mahkeme”. Sicil İş Hukuku Dergisi 45 (2021), 75-104.
• Pekdinçer, Tamer - Toprakkaya, İrem. “Rekabet Yasağından Doğan Uyuşmazlıklarda Görevli Mahkemenin 7036 Sayılı Kanun’un Yürürlüğe Girmesi Sonrasında Değerlendirilmesi”. Legal Hukuk Dergisi 19/225 (2021), 3965-4020.
• Picod, Yves - Nicolas Dorandeu, “Concurrence Déloyale”, Répertoire De Droit Commercial. www.dalloz.fr (Erişim 01 Eylül 2024).
• Poroy, Reha – Hamdi, Yasaman. Ticari İşletme Hukuku. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 19. Basım, 2022.
• Poumarède, Matthieu. “La Sanction De L'embauche Déloyale D'un Salarié D'une Entreprise Concurrente: Aux Confins Du Droit Des Affaires Et Du Droit Du Travail”, RTD Com, 2012, www.dalloz.fr (Erişim 01 Eylül 2024).
• Sarıkaya, Sinan. “Küllerinden Doğan Tartışma: Rekabet Yasağı Sözleşmesinden (TBK m. 444 vd.) Kaynaklı Uyuşmazlıklarda Görevli Mahkemenin Tespitinde Ne Değişti Ne Değişmedi?”. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 12/2 (2021), 654-670.
• Serra, Yves. “Indivisibilité Et Compétence En Matière De Concurrence Déloyale”, Recueil Dalloz, 1990. www.dalloz.fr (Erişim 01 Eylül 2024).
• Soyer, Polat. “‘Yeni İş Mahkemeleri Kanunu Karşısında Rekabet Yasağı Sözleşmesinden Doğan Uyuşmazlıklarda Görevli Mahkeme Sorunu”. İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi 15/60 (2018), 1259-1272.
• Şener, Oruç Hami. Ticari Uyuşmazlıklarda Ticaret Mahkemelerinin Görev Alanı ve Yetki Sözleşmesi. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2021.
• Taşkent, Savaş - Kabakçı, Mahmut. “Rekabet Yasağı Sözleşmesi”. Sicil İş Hukuku Dergisi 4/17 (2009), 21-46.
• Uşan, Fatih. İş Hukukunda İş Sırrının Korunması (Sır Saklama ve Rekabet Yasağı). Ankara: Seçkin Yayınevi, 2003.
• Ülgen, Hüseyin vd. Ticari İşletme Hukuku. İstanbul: Vedat Kitapçılık, 6. Baskı 2019.
• Vidal, Jérémy. “Conseil De Prud’hommes. Contentieux Du Travail”, Fasc.1200-40, Jurisclasseur Travail Traité, www.lexis360intelligence.fr (Erişim 01 Eylül 2024).
• Zengin, İbrahim Çağrı. “Pazarlamacının ve İşçinin Taraf Olduğu Rekabet Yasağı Sözleşmesinden Doğan Uyuşmazlıkların Çözümünde Görevli Mahkeme 7036 Sayılı (Yeni) İş Mahkemeleri Kanunu Bakımından Değerlendirme”. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası LXXV/2 (2017), 792-812.
• Mahkeme Kararları
• Yargıtay Hukuk Genel Kurulu (YHGK), K. 2008/566 (22 Eylül 2008), www.lexpera.com.tr
• YHGK K. 2011/545 (21 Eylül) 2011), www.lexpera.com.tr
• YHGK K. 2012/109 (29 Şubat 2012), www.lexpera.com.tr
• YHGK K. 2013/292 (27 Şubat 2013), www.lexpera.com.tr
• YHGK K.2013/1708 (25 Aralık 2013), www.lexpera.com.tr
• Yargıtay (Y) 11. HD K. 2021/6811 (03 Aralık 2021), www.lexpera.com.tr
• Y. 11. HD K. 2022/697 (27 Ocak 2022), www.lexpera.com.tr
• Y. 9. HD K. 2021/16748 (21 Aralık 2021), www.legal.comt.tr
• 9. HD. K. 2024/8758 (20 Mayıs 2024), www.legal.comt.tr
• Ankara Bölge Adliye Mahkemesi (BAM) 8 Hukuk Dairesi (HD) K. 2020/415 (20 Şubat 2020), www.lexpera.com.tr
• Ankara BAM 9 HD K.2020/94 (23 Şubat 2020), www.lexpera.com.tr
• Ankara BAM 20 HD K. 2021/1343 (26 Ekim 2021), www.lexpera.com.tr
• Ankara BAM 30 HD K. 2020/513 (11 Kasım 2020), www.lexpera.com.tr
• İstanbul BAM 12 HD K. 2021/1677 (11 Kasım 2021), www.lexpera.com.tr
• İstanbul BAM 14 HD K. 2021/1482 (24 Aralık 2021), www.lexpera.com.tr
• İstanbul BAM 14 HD K. 2021/1481 (02 Aralık 2021), www.lexpera.com.tr
• İstanbul BAM 14 HD K. 2021/1429 (25 Kasım 2021), www.lexpera.com.tr
• İstanbul BAM 14 HD K. 2021/1444 (25 Kasım 2021), www.lexpera.com.tr
• İstanbul BAM 48 HD K.2020/459 (10 Aralık 2020), www.lexpera.com.tr
• İzmir BAM 20 HD K. 2021/482 (03 Haziran 2021), www.lexpera.com.tr
• İstanbul BAM 13 HD K. 2021/1498 (26 Ekim 2021), www.lexpera.com.tr
• İstanbul BAM 13 HD K. 2021/1499 (26 Ekim 2021), www.lexpera.com.tr
• İstanbul BAM 13 HD K. 2021/1501 (26 Ekim 2021), www.lexpera.com.tr
• İstanbul BAM 13 HD K. 2021/1568 (04 Kasım 2021), www.lexpera.com.tr
• İstanbul BAM 13 HD K. 2021/1561 (04 Kasım 2021), www.lexpera.com.tr
• İstanbul BAM 32 HD K.2021/1033 (24 Haziran 2021), www.lexpera.com.tr
• İstanbul BAM 43 HD K.2021/1209 (14 Ekim 2021), www.lexpera.com.tr
• İstanbul BAM 43 HD K.2021/760 (21 Haziran 2021), www.lexpera.com.tr
• İzmir BAM 11 HD K. 2020/217 (12 Şubat 2020), www.lexpera.com.tr
• Anayasa Mahkemesi (AYM) K. 2024/93 (04 Nisan 2024), Resmî Gazete 32568 (06.06.2024).
• Cass com. 07 décembre 2022, n. 21-19.860, www.dalloz.com.fr
• Cass. soc. 10 juillet 2002, n. 00-45.135, www.dalloz.com.fr
• Cass. com. 14 mai 2013, n.12-19.351, www.dalloz.com.fr
• Cass. com. 09 juin 2021, n. 19-14.485, www.dalloz.com.fr
• Veri tabanları
• www.dalloz.com.fr
• www.legal.com.tr
• www.lexis360intelligence.fr
• www.lexpera.com.tr