MENTAL İYİ OLUŞ VE KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN HEKİMLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMA ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 4, 383 - 403, 31.12.2021

Gizem Yıldırım Gaye Atilla

Öz

Bu çalışmada, intörn hekimlerin mental iyi oluş ve kişilik özelliklerinin, hekimlik mesleğine yönelik tutumları üzerine etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Araştırma Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesinde eğitim görmekte olan 150 adet son sınıf öğrencisini kapsamaktadır. Çalışmada hekimlik, intörn, mental iyi oluş ve kişilik kavramları ilgili literatür çerçevesinde araştırılmış olup, bu araştırma sonucunda hipotezler geliştirilmiştir. Mental iyi oluş ve kişiliğin hekimlik mesleğine yönelik tutumları üzerinde etkisini saptamak amacıyla yapılan regresyon analizi sonucunda, mental iyi oluşun hekimlik mesleğine yönelik tutumların alt boyutlarından olan yardımcı olma ve isteklilik üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu saptanmıştır. Kişiliğin alt boyutlarından biri olan deneyimlere açıklığın hekimlik mesleğine yönelik tutumun alt boyutlarından olan mesleğe adanmışlık üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mental İyi Oluş, Kişilik, Hekimlik Mesleğine Yönelik Tutum

THE EFFECTS OF MENTAL WELL-BEING AND PERSONAL FEATURES ON ATTITUDE TOWARD THE MEDICAL PROFESSION

Öz

In this study, it was aimed to investigate the effects of mental well-being and personality traits of intern physicians on their attitudes towards the medical profession. The research includes 150 senior students studying at Süleyman Demirel University Faculty of Medicine. In the study, the concepts of medicine, internship, mental well-being and personality were investigated within the framework of the relevant literature, and hypotheses were developed as a result of this research. As a result of the regression analysis conducted to determine the effect of mental well-being and personality on attitudes towards the medical profession, it was found that mental well-being had a significant effect on helping and willingness, which are sub-dimensions of attitudes towards the medical profession. It has been determined that openness to experiences, one of the sub-dimensions of personality, has a significant effect on commitment to the profession, which is one of the sub-dimensions of the attitude towards the profession of medicine.

Anahtar Kelimeler

Mental Well-being, Personality, Attitude Towards the Medical Profession

Kaynakça

• AKKAŞ, E. ve ERDEM, R. (2017). Hekimlik Meslek Kültürünü Belirleyen Olguların Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(17), 47-57.
• ATAK, H. (2013). On-Maddeli Kişilik Ölçeği’nin Türk Kültürü’ne Uyarlaması. Nöropsikiyatri Arşivi, 312-319.
• ATAN, A. (2020). 5-6 Yaş Çocuklarda Psikolojik İyi Oluş: Bir Model Önerisi ve Ebeveynler İle Öğretmenlerin Kişilik Tipleri, Ego Durumları ve Psikolojik İyi Oluş Düzeylerinin Yordayıcı Roü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Temel Eğitim Anabilimdalı Okul Öncesi Eğitim Bilimdalı Doktora Tezi.
• ARNOLD, J. (1989). Career Decidedness And Psychological Well-Being: A Two-Cohort Longitudinal Study Of Undergraduate Students And Recent Graduates. Journal of Occupational Psychology, 62(2), 163-176.
• BATI, A. H. ve BÜMEN N, T. (2006). Hekimlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Tıp Eğitimi Dünyası, 23: 41-50.
• BENET-MARTINEZ, V. ve JOHN, O. P. (1998). Los Cinco Grandes Across Cultures And Ethnic Groups: Multitrait Multimethod Analysis Of The Big Five In Spanish And English. Journal of Personality and Social Psychology. 75: 729-750.
• BİLGİN, M. (2017). Ergenlerin Beş Faktör Kişilik Özelliği İle Bilişsel Esneklik İlişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 945-954.
• COSTA, P. T. ve MCCRAE, R. R. (1995). Domains And Facets: Hierarchical Personality Assessment Using The Revised Neo Personality Inventory. Journal Of Personality Assessment, 64(1), 21-50.
• CÜCELOĞLU, D. (2018). İnsan ve Davranışı. Remzi Kitapevi, İstanbul.
• CREED, P. A. vd. (2002). Multidimensional Properties Of The Lotr: Effects Of Optimism And Pessimism On Career And Well-Being Related Variables İn Adolescents. Journal of Career Assessment, 10(1), 42-61.
• ÇAPIK, C. (2014). Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmalarında Doğrulayıcı Faktör Analizinin Kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3), 196-205.
• ÇİFTCİ, G. (2016), Teröre Dayalı Krizlerin ANZAK Günü Anma Törenleri Üzerindeki Etkisi. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, (21), 123-134.
• DEMİRTAŞ, A. S. ve BAYDEMİR, K. (2019). Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği Kısa Formu’nun Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(70), 654-666.
• DOLLİNGER, S. J. vd. (1996). On Traits And Values: With Special Reference To Openness To Experience. Journal of Research in Personality, 30, 23–41.
• ERCAN, İ. ve KAN. İ. (2004). Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
• ERDOĞAN, İ. (1983). İşletmede Davranış. Evrim Ofset Matbaacılık, İstanbul.
• GÜRGAN, U. ve GÜR, S. (2019). Genç Yetişkinlerde Mental İyi Oluş Düzeyinin Depresyonla İlişkisinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(6), 516-536.
• GOLDBERG, L. R. (1992). The Development of Markers for the Big-Five Factor Structure. Psychological Assessment, 4(1), 26-42.
• GOSLING, S. D. vd. (2003). A Very Brief Measure Of The Big Five Personality Domains. J Res in Pers, 37, 504-528.
• GÖKDENİZ, İ. ve MERDAN, E. (2011). Kişilik İle Kariyer Seçimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 23-36.
• GRAZIANO, W. G. vd. (1996). Perceiving Interpersonal Conflict and Reacting To It: The Case for Agreeableness. Journal of Personality and Social Psychology, 70, 820- 835.
• HACIÖMEROĞLU, G. ve TAŞKIN, Ç. Ş. (2010). Fen Bilgisi Öğretmenliği ve Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları (OFMA) Eğitimi Bölümü Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 77–90.
• HU, L. ve BENTLER, P. M. (1999). Cutoff Criteria For FIT Indexes In Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives. SEM, 6(1), 1-55.
• JONDEAU, E. ve ROCKINGER, M. (2003). Conditional Volatility, Skewness, And Kurtosis: Existence, Persistence, And Comovements. Journal of Economic Dynamics & Control, 27: 1699 – 1737.
• KARAGÖZ, Y. (2017). SPSS ve AMOS Uygulamalı Nitel-Nicel-Karma Bilimsel Araştırmalar Yöntemleri ve Yayın Etiği, Sivas: Nobel Yayınları.
• KALAYCI, Ş. (2005). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Dinamik Akademi.
• KARAMAN, H. vd. (2017). Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması. GEFAD / GUJGEF, 37(3), 1173 – 1193.
• KARASAR, N. (1991). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayınevi, Ankara.
• KAYİŞ A. R. ve SATICI S. A. (2019). Mizahla Başa Çıkma İle Mental İyi Oluş Arasındaki İlişkide Affediciliğin Aracılık Rolü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(4), 1495- 1504.
• KELDAL, G. (2015). Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği‟Nin Türkçe Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 103-115.
• KEYES, C. L. (2002). The Mental Health Continuum: From Languishing to Flourishing in Life, Journal of Health and Social Behavior, 43, 207–222.
• KEYES, C. L. vd. (2002). Optimizing Well-Being: The Empirical Encounter of Two Traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82(6), 1007-1022.
• KEYES, C. L. vd. (2010). Change in level of positive mental health as a predictor of future risk of mental illness. American Journal of Public Health, 100(12), 2366-2371.
• LÓPEZ, M. vd. (2013). Adaptation Into Spanish Of The Warwick Edinburgh Mental Wellbeing Scale (WEMWBS) And Preliminary Validation In A Student Sample. Quality of Life Research, 22, 1099-1104.
• LYUBOMIRSKY, S. vd. (2005). The Benefits of Frequent Posivite Affect: Does Happiness Lead to Success?. Psychological Bulletin, 131(6): 803-855.
• MAHESWARAN, H vd. (2012). Evaluating The Responsiveness Of The Warwick Edinburgh Mental Well-Being Scale (WEMWBS) : Group And Individual Level Analysis. Health and Quality of Life Outcomes, 10(156): 1-8.
• MCKAY, M. T. ve ANDRETTA, J. R. (2017). Evidence For The Psychometric Validity, Internal Consistency And Measurement Invariance Of Warwick Edinburgh Mental Well-Being Scale Scores In Scottish And Irish Adolescents. Pyschiatry Research, 255, 382-386.
• NAYİR, K. F. ve TANERİ, P. O. (2013). Karatekin Üniversitesi Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğini Seçme Nedenlerine İlişkin Görüşlerinin Cinsiyet Değişkenine Göre İncelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2(2): 1-13.
• ÖZDEMİR, S. (2013). Tıp Eğitimi Sürecinin Öğrencilerin Hasta Hekim İlişkisine Yönelik Tutumları Üzerine Etkisi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• UBUZ, B. ve SARI, S. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğini Seçme Nedenleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 113-119.
• RYAN, R. M. ve DECI, E. L. (2001). On Happiness And Human Potentials: A Review Of Research On Hedonic And Eudaimonic Well-Being. Annual Review of Psychology, 52(1), 141-66.
• RYFF, C. D. ve SINGER, B. H. (2008). Know thyself And Become What You Are: A Eudaimonic Approach To Psychological Well-Being. Journal of Happiness Studies, 9(1), 13-39.
• SARITAŞ, M. (1997). Yönetimde Kişilik Faktörü. Eğitim Yönetimi, (4), 527-548.
• SEMEİJN, J. H. vd. (2020). Personality Traits And Types In Relation To Career Success: An Empirical Comparison Using The Big Five. Applied Psychology, 69(2): 538-556.
• SOMER, O. vd. (2002). Beş Faktör Kişilik Envanteri’nin Geliştirilmesi-I: Ölçek ve Alt Ölçeklerinin Oluşturulması. Türk Psikoloji Dergisi, 17(49), 21-33.
• STEWART BROWN, S. (2013). The Warwick-Edinburgh Mental Well-Being Scale (WEMWBS): Performance in DifferentCcultural and Geographical Groups, Corey L.M. Keyes (Eds.), In Mental Well-Being: International Contributions To The Study of Positive Mental Health, 133-150, Springer Netherlands.
• TEKKURŞUN DEMİR, G. vd. (2018). Bireysel ve Takım Sporcularının Karar Verme Stilleri ve Mental İyi Oluş Düzeyleri, CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1),176-191.
• TENNANT, R. vd. (2007). The Warwick-Edinburgh mental well-being scale (WEMWBS): Development and UK validation. Health and Quality of Life Outcomes, 5(1), 50-63.
• Tıp Eğitiminde İntörnlük Çalıştayı, (2018), https://www.medimagazin.com.tr/guncel/genel/tr-yillara-gore-tip-fakulteleri-kontenjanlari-artmaya-devam-ediyor-11-681-78944.html (6.05.2018).
• VAINGANKAR, J.A. vd. (2011). The Positive Mental Health Instrument: Development And Validation of A Culturally Relevant Scale In A Multi-Ethnic Asian Population. Health and Quality of Life Outcomes, 9(92), 1-18.