SARTRE’IN TANRI TANIMAZLIK TASARIMI VE BULANTI

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 49 - 72, 30.06.2018

Vedat Tezcan

Öz

İnsan-din ilişkisi kişisel ve toplumsal anlamda tarihin her döneminde karşımıza çıkar. Dinsel anlamlar dünyasının merkezi kavramı olan “Tanrı”, bu ilişkiler ağına rengini veren temel bileşendir. Sartre, yaşadığı çağın gelişmekte olan felsefi yöntemi fenomenolojiyi kullanarak, yeni bir varlık tasarımına ulaşmaya çalışır. Bu varlık tasarımında klasik felsefenin temel kavramlarını inceleyerek, yeni yöntemin sınırları içinde bu kavramları değerlendirir. Düşünürün ulaşmaya çalıştığı dizgesel varlık tasarımı, Tanrı gibi merkezi bir kavramı soruşturmasını gerektirmiştir. Bu soruşturma çerçevesinde Sartre, öncelikle, ontolojinin temel iki kavramı ‘kendinde’ ve ‘kendi-için’ kavramlarını inceler. Fenomenolojik yöntemle yapılan bu inceleme, iki kavramın Tanrı kavramıyla olan ilişkileri üzerinden gelişir. Sartre’ın araştırma sürecinde iki kavram arasında gerçekleştiğini gördüğü paradoksal ilişkiler, teolojik düşüncelerinin zeminini oluşturacaktır. Bu çalışma, öncelikle düşünürü varsaydığı bu paradoksal ilişkilerin kritik değerlendirmesini amaçlamaktadır. Bu sebeple çalışmada, Sartre’ın fenomenolojik ontoloji çerçevesinde geliştirmeye çalıştığı Tanrı, insan, öznel erdemler fikirlerini, kritik bir bakış açısıyla inceledik. Felsefeciliği kadar edebiyatçılığı da dünya çapında kabul görmüş düşünürün, edebiyat eserlerini konumuzla ilgilisi çerçevesinde değerlendirmeye tabi tuttuk. 

Anahtar Kelimeler

Sartre, Tanrı, Fenomenoloji, Bulantı

Kaynakça

• Aydın, S. Mehmet. Din Felsefesi. İzmir: İzmir İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1999. Copleston, Frederick.A History of Philosophy. Volume IX. New York: Image Books Doubleday, 1994. Compleston, Frederick. A History of philosophy Volume VII: 18th and 19th Century German Philosophy. New York: Continuum, 2003. Edmund, Husserl. Fenomenoloji Üzerine Beş Ders. Trc. Harun Tepe. Ankara: BilgeSu Yayıncılık, 2015. Hegel, Georg. W. F. Mantık Bilim Felsefi Bilimler Ansiklopedisi I (Küçük), İstanbul: İdea Yayınevi, 2004. Hegel, Georg. W. F. Mantık Bilim (Büyük). Trc. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınevi, 2008. Kant, Immanuel. Arı Usun Eleştirisi. Trc. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınevi, 1993. Moeller, Charles.Jean Paul Sartre Ve Tabiatüstünün Bilinmemesi. Trc. Mehmet Toprak. İstanbul: Remzi Kitapevi, 1969 Platon. Theaitetos, Platon Diyaloglar içinde, Trc. Teoman Aktürel, İstanbul: Remzi Kitabevi, 2010. Sartre, Jean Paul. BeingandNothingness A PhenomenologicalEssay on Ontology. Tr. Hazel E. Barnes. New York: Washington SquarePress, 1992. Sartre, Jean Paul. Varoluşçuluk. Trc. Asım Bezirci. İstanbul: Say Yayınları, 1985. Sartre, Jean Paul. TheTranscendence of The Ego: An ExistentialistTheory of Consciousness,Tr.Forrest Williams and Robert Kirkpatrick. New York: HillandWangPress, 1991. Sartre, Jean Paul. Sartre Sartre’ı Anlatıyor Filozofun 70 Yaşındaki Otoportresi, Trc. Turhan Ilgaz. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1996. Sartre, Jean Paul. Bulantı.Trc. Selahattin Hilav. İstanbul: Can Yayınları, 2011. Sartre, Jean Paul. Öznellik Nedir? Trc. İnci Malak Uysal. İstanbul: Can Yayınları, 2015. Spinoza, Baruch. Törebilim. Trc. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınevi, 2009. West, David.Kıta Avrupası Felsefesine Giriş Rousseau, Kant, Hegel’denFoucault ve Derrida’ya,Trc. Ahmet Cevizci. İstanbul: Paradigma, 1998. Makaleler: Gellman, Jerome. Jean Paul Sartre: TheMysticalAtheist, EuropeanJournalForPhilosophy Of Religion, Vol 1, No: 2, 2009, 127-137 https://webapp.uibk.ac.at/ojs2/index.php/EJPR/article/view/344/318 (15.03.2018)