Küba’da Modernleşme ve Basın

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 50 - 69, 31.05.2021

Özgür Yılmaz

Öz

Küba modernleşmesi, 18. yüzyılın başlarında ortaya çıkmıştır. Küba modernleşmesi 1898’e kadar İspanya’nın hâkimiyetinde ve İspanya tarafından “yukarıdan” alınan kararlar çerçevesinde kısıtlı olarak gerçekleştirilmiştir. 1898’de Küba’nın İspanya’dan bağımsızlığını kazanmasının ardından Amerika Birleşik Devletleri, Küba’yı işgale başlamıştır. İşgal sona erdikten sonra ABD’nin de facto hâkimiyeti söz konusu olmuştur. Küba’nın ABD için önemli bir şeker üreticisi olması, ABD’nin Küba modernleşmesini sınırlandırmasına yol açmıştır. Sınırlamalardan kastedilen modernleşmenin belirli kurumlar çerçevesinde gerçekleştirilmesidir. 18 ve 19. yüzyıllarda Küba’da Aydınlanmanın etkisiyle aşağıdan yukarıya doğru bir basınç gerçekleşmeye başlamıştır. Aydınlanma düşüncesinin etkisiyle birçok yazar ve düşünür, modernleşme ve bağımsızlık taleplerini basın organlarında dile getirmeye başlamıştır. Bu dönemde Kübalı bir kimlik, Laclauyen tabirle bir halk inşası süreci doğmaya başlamıştır. Küba Devrimi, Küba modernleşmesi için bir dönüm noktasıdır. Devrim ile birlikte modernleşme tüm topluma ve kurumlara yayılmıştır. Çalışma, Küba modernleşmesinin bu evrelerinde basının rolünü tartışmıştır. Son olarak ise Küba Devrimi’nin ardından Küba’da bugün basının rolü ve işlevi ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

küba devrimi, modernleşme, basın, hegemonya, halk inşası

Kaynakça

• Alonso, M. O., ve Pérez, D. O. (2019). La Cultura Periodística de Cuba, a debate. Dasniel Olivera Pérez Abel Somohano Fernández, 19.
• Álvarez, A. F. L. (2002). Cuba (1898-1958). Modernización social y económica y descenso de la mortalidad. Secuencia, (54), 039.
• Amin, S. (2018). Emperyalizm ve Eşitsiz Gelişme. Yordam Kitap: İstanbul.
• Arencibia Lorenzo, J. (2017). Periodismo cubano:¿ un callejón sin salida?. Estudios Latinoamericanos, (39), 51-75.
• Azicri, M., ve Moreno, J. A. (1981). Cultura, política, movilización indirecta y modernización. Un análisis contextual del cambio revolucionario en Cuba: 1959-1968. Revista Mexicana de Sociología, 1245-1270.
• Bensussan, G., ve Labica, G. (2016). Marksizm sözlüğü. Yordam Kitap: İstanbul.
• Betancourt, C. M.R. (2019). Prólogo La disyuntiva y su complejidad. (Ed. Oller Alonso, M.; Olivera Pérez, D. y Somohano Fernández, A.) En Cuba, periodismo es más (+). Transposición, redundancia y dinamismo profesional. Colección Cuadernos Artesanos de Comunicación içinde, 151. La Laguna (Tenerife): Sociedad Latina de Comunicación Social
• Bottomore, T. (2012). Marksist Düşünce Sözlüğü,(M. Tunçay, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Cantón, J. (2015). Historia de Cuba, el desafío del yugo y la estrella. La Habana: José Martí. ICLL.
• Carredano, J. B. A. (2017). Los inicios del periodismo en Cuba: un noticiero manuscrito del siglo XVIII. Investigaciones Históricas. Época Moderna y Contemporánea, (37), 296-328.
• Castro, F. (1993). La historia me absolverá. Ediciones Colihue SRL.
• Çoban, S. (2012). Gramsci, Hegemonya ve Kapitalizm. First International Interdisciplinary Socia Inquiry Conference.
• Erdem, B. K. (2019). Obskürantizm Bağlamında Türk Modernleşmesini Yeniden Okumak: Hayat Mecmuası Örneği. (Ed. Uğur Gündüz) Türkiye’de Basından Medyaya Değişim, Dönüşüm ve Modernleşme içinde. Çizgi Kitabevi: Konya.
• Farber, S. (2015). Cuba before the Revolution. Jacobin Magazine, 26-55.
• García Santamaria, S. (2019). La construcción histórica del Pueblo Cubano en el discurso mediático oficial. En Cuba, periodismo es más (+): Transposición, redundancia y dinamismo profesional. Colección Cuadernos Artesanos de Comunicación, 151, 107-137.
• González, J. O. P. (2006). Ideology in Cuban Journalism. CUBA: In Transition?, 247.
• Gündüz, U. (2018). Osmanlı’dan günümüze basın ve modernleşme. İmge Kitabevi: Ankara.
• Hoernel, R. B. (1976). Sugar and Social Change in Oriente, Cuba, 1898–1946. Journal of Latin American Studies, 8(2), 215-249.
• Inglehart, R. ve. Welzel. C. (2005). Modernization, Cultural Change and Democracy.
• Jiménez, A. V. (2010). La misión del periodismo en José Martí. InterSedes: Revista de las Sedes Regionales, 11(21), 136-146.
• Kaya, M. (2018). Klasik sosyolojik perspektifte modernleşme tartışmaları. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 111-130.
• Krudtaa, N. (2013). Journalism in Cuba: An investigation of the professional role based on qualitative interviews with fourteen Cuban journalists.
• Küba Cumhuriyeti Anayasası. (2020). Çeviri: José Martí Küba Dostluk Derneği. http://www.kubadostluk.org/wp-content/uploads/2020/08/Kuba-Anayasa.pdf (Erişim Tarihi: 30.12.20).
• Lent, J. A. (1984). Journalism Training in Cuba Emphasizes Politics, Ideology. The Journalism Educator, 39(3), 12-15.
• Marti, J. L. (1945). The Press in Cuba: Its “Rebirth” Since 1939. Journalism Quarterly, 22(2), 124-129.
• Martín, O. R. G., ve García, N. G. (2019). La Revolución Cubana: una visión de la propaganda revolucionaria 60 años después. Dasniel Olivera Pérez Abel Somohano Fernández, 47.
• Medina, H. S., ve Pérez, D. O. (2015). La comunicación social en Cuba: Tendencias de un campo académico emergente. Razón y palabra, 19(92), 1-33.
• Miller, N. (2008). A revolutionary modernity: The cultural policy of the Cuban revolution. Journal of Latin American Studies, 675-696.
• Mouffe, C. (2019). Sol Popülizm. İletişim Yayınları: İstanbul.
• Quinziano, F. (1999). Fin de siglo en La Habana: lujo, apariencias y ostentación en el «Papel Periódico de la Havana»(1790-1805). In Atti del XVIII Convegno [Associazione Ispanisti Italiani]: Siena, 5-7 marzo 1998 (pp. 421-432). Bulzoni Editore.
• Raby, D. L. (2017). Günümüzde Latin Amerika ve Sosyalizm: Demokrasi ve Devrim (Vol. 31). 2. Baskı. Yordam Kitap: İstanbul
• Ramírez, J. B. V. (1996). Los origenes de la prensa cubana: Un intento de aproximación y análisis (1764-1833). Revista complutense de historia de América, (22), 337-348.
• Rehmann, J. (2017). İdeoloji Kuramları Yabancılaşma ve Boyun Eğme Güçleri. (Çev. Şükrü Alpagut). Yordam: İstanbul.
• Solmaz, B. (2011). Modernlik ve modernleşme kuramlarına yöneltilen eleştiriler. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 32(32), 35-58.
• Tanaka, S. (2018) Ulusallaşma, Modernleşme ve Simgesel Araçlar: Ulus Devletin Karşılaştırmalı Tarihsel Sosyolojisine Doğru. (Ed.: Uğur Gündüz) İletişim ve Modernleşme Karşılaştırmalı Yaklaşımlar Cilt: 1 içinde. Büyük Kitaplar: İstanbul.
• Uriarte, L. F. (2005). Modernity and Postmodernity from Cuba. Journal of Design History, 18(3), 245-255.
• Uyanık, Ö. (2014). Latin Amerika’nın Devrimci Tarihi. Kaynak Yayınları: İstanbul.
• Yetiş, M. (2017). Hegemonya. (Haz. Gökhan Atılgan & E. Atilla Aytekin) Siyaset Bilimi Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler içinde. 6. Baskı. Yordam: İstanbul.
• Yurdakul, Ç. (2018). Marx’ın Tarih Anlayışı: Tarihsel Materyalizm. Maarif Mektepleri Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 1(3), 1-19.