Gazetecilerin Güncel Veri Haberciliği Yönelimine Sigma 2020 Ödülleri Üzerinden Bir Bakış

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 2, 209 - 224, 30.11.2021

Can Bora Gelberi

Öz

Dijital teknolojilerdeki büyük dönüşümle birlikte veri olgusunun modern toplumda kazandığı büyük değer ve önem pek çok meslek dalı gibi gazetecilik mesleğini de dönüştürmeye başlamıştır. İnternette zaman geçiren bireylerin bıraktığı dijital ayak izleri olarak da okunabilecek bu veriler, günümüzde devasa boyutlara ulaşmış ve bu yığın içinde hangi verinin değerli, geçerli ve önemli olduğu problemi, günümüz gazeteciliğinin karşılaştığı önemli sorunlardan birini oluşturmaktadır. Veri haberciliği, geleneksel haber yazımının çizgisel ve durağan biçimselliğinden farklı olarak okuyucunun haber anlatısına katılmasını mümkün kılmaktadır. Bu çalışmada veri haberciliğinin güncel yönelimlerini belirlemek için 2020 yılında SIGMA’nın verdiği Veri Haberciliği Ödülleri’ne aday olan haberler (N=16) araştırmanın amacı doğrultusunda belirlenen kategorilerle niceliksel içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda güncel veri gazeteciliği örneklerinin haber anlatılarını oluştururken farklı kaynaklardan besledikleri görülmüştür. Örnekleme dahil edilen haberlerde infografikler, veri görselleştirme biçimleri arasında en fazla öne çıkan görselleştirme biçimi olmuştur. Veri gazeteciliğinin en fazla eğildiği ve haberleştirdiği konular ise sağlık, bilim ve çevre haberleri olmuştur.

Anahtar Kelimeler

veri gazeteciliği, SIGMA ödülleri, veri görselleştirme

Kaynakça

• Appelgren, E., & Nygren, G. (2014). Data Journalism in Sweden: Introducing New Methods and Genres of Journalism Into “old” Organizations. Digital Journalism, 2(3), 394-405.
• Appelgren, E. (2018). “An illusion of interactivity. The paternalistic side of data journalism”. Journalism practice, v. 12, n. 3, pp. 308-325. https://doi.org/10.1080/17512786.2017.1299032
• Aslan, A., Bayrakçı, S., & Küçükvardar, M. (2016). Bilişim Çağında Geleneksel Gazeteciliğin Dönü şü mü : Veri Gazeteciliği. Marmara İletişim Dergisi, (26), 55-70.
• Bradshaw, P. (2011). “6 ways of communicating data journalism”. Online journalism blog, Erişim: 23 Haziran 2011, https://bit.ly/3dbcjDl
• Burmester, M., Mast, M., Tille, R., & Weber, W. (2010,Temmuz). How Users Perceive and Use Interactive Information Graphics: an Exploratory Study. in 2010 14th International Conference Information Visualisation (pp. 361-368). IEEE.
• Castells, M. (1996), Ağ Toplumunun Yükselişi –Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür, Çev.: Ebru Kılıç, İstanbul:İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Çevikel, A. (2011). Profesyonel Haber Medyasında Yurttaş Katılımı: Cnn Türk-Haberim Örneğinde Katılımcı Gazeteciliğin Sınırları. İleti-ş-im, 14(14).
• Dağ, P. (2015). Gazeteciliğin Geleceği: Veri Gazeteciliği. 20.06.2021 tarihinde http://www.academia.edu/16286677/GAZETEC%C4%B0L%C4%B0%C4%9E%C4%B0N_GELECE%C4%9E%C4%B0_VER%C4%B0_GAZETEC%C4%B0L%C4%B0%C4%9E%C4%B0_-P%C4%B1nar_Da%C4%9F_Ekitap_ adresinden edinilmiştir.
• Davenport, T. H. (2014). “10 Kinds of Stories to Tell with Data”. Harvard Business Review, 5 May. https://hbr.org/2014/05/10-kinds-of-stories-to-tell-with-data
• Erkmen, Ö. (2018). Büyük Veri ve Gazetecilik: Veri Gazeteciliği Demokrasi, Katılım ve Gazeteciliğe Dair Anlayışımızı Nasıl Dönüştürebilir?. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (30), 322-344.
• George-Palilonis, J. (2016). a Practical Guide to Graphics Reporting: Information Graphics for Print, Web & Broadcast. Taylor & Francis.
• Gray, J.; Bounegru, L.; Chambers, L. (2012). The Data Journalism Handbook. Sebastopol: O’Reilly Media.
• Johnson, T. J., & Kaye, B. K. (2016). Some Like it Lots: The Influence of Interactivity and Reliance on Credibility. Computers in Human Behavior, 61, 136-145.
• Knight, M. (2015). Data Journalism in the UK: a Preliminary Analysis of Form and Content. Journal of Media Practice, 16(1), 55-72.
• Lewis S. C. ve Usher, N. (2014) Code, Collaboration, and the Future of Journalism: A Case Study of the Hacks/Hackers Global Network. Digital Journalism 2(3): 383–393.
• Loosen, W.; Reimer, J.; De-Silva-Schmidt, F. (2017). “Data-driven Reporting: An On-going (r)evolution? an Analysis of Projects Nominated for the Data Journalism Awards 2013-2016”. Journalism, Online First. https://doi.org/10.1177/1464884917735691
• Narin, B. (2017). Gazetecilik 2.0-İnternet Gazeteciliğinde Hipermetinsellik. Ankara: Gece Kitaplığı.
• Narin, B., Fırat, F., Fırat, D., Ayaz, B. (2017). Büyük Veri ve Gazetecilik İlişkisi Bağlamında Veri Gazeteciliği . AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi , 8 (30) , 215-235 . DOI: 10.5824/1309-1581.2017.5.010.x
• Nguyen A. ve Lugo-Ocando J. (2016) The State of Data and Statistics in Journalism and Journalism Education: Issues and Debates. Journalism 17(1): 3–17.
• Parasie, S., & Dagiral, E. (2013). Data-driven Journalism and the Public Good:“Computer-Assisted-Reporters” and “Programmer-Journalists” in Chicago. New media & society, 15(6), 853-871.
• Rogers, S. (2014). “Data Journalism is the New Punk”. British Journalism Review, v. 25, n. 2, pp. 31-34. https://doi.org/10.1177/0956474814538181
• Saka, E. (2012). Siber Medya Sonrası Kamusal Alan ve Gazetecilik Pratikleri. Folklor/Edebiyat, (72), 35-50. https://dergipark.org.tr/en/pub/fe/issue/26037/274229
• Segel, E.; Heer, J. (2010). “Narrative Visualization: Telling Stories with Data”. IEEE Transactions on Visualization and Computer Graphics, v. 16, n. 6, pp. 1139-1148. https://doi.org/10.1109/TVCG.2010.179
• Stabe, M. (2016). “Why the FT Creates so Few Clickable Graphics”. Financial Times, 19.06.2021 tarihinde https://www.ft.com/content/c62b21c6-7feb-11e6-8e50-8ec15fb462f4 adresinden edinilmiştir.
• Stalph, F. (2018). “Classifying data journalism. A content analysis of daily data-driven stories”. Journalism practice,v. 12, n. 10, pp. 1332-1350. https://doi.org/10.1080/17512786.2017.1386583
• Van Wijk, J. J. (2005, October). The Value of Visualization. in VIS 05. IEEE Visualization, 2005. (pp. 79-86). IEEE.
• Young, M. Hermida, A. Fulda, J. (2018). “What Makes for Great Journalism?”. Journalism Practice, v. 12, n. 1, pp. 115-135. https://doi.org/10.1080/17512786.2016.1270171