ZEKİ DEMİRKUBUZ SİNEMASINDA TOPLUMSAL CİNSİYET

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 1, 29 - 54, 28.04.2019

Nursel Güler

Öz

Bu çalışmada Zeki Demirkubuz sinemasındaki cinsiyet temsilleri psikanalitik yaklaşımlardan yararlanılarak incelenmiştir. İncelemede feminist bakış açısı esas alınmıştır. Demirkubuz sinemasında ağırlıklı olarak erkek öyküleri anlatılmaktadır. Kadınlar, erkeklerle olan ilişkileri çerçevesinde devreye girmekte ve onların basit birer eklentileri haline dönüşmektedirler. Kadın yaşantılarına yaklaşmaya çalışan filmlerde ise bağımsız ve kendi ayakları üzerinde duran kadın temsillerine rastlamak zordur. Filmlerdeki kadınlar, erkek karakterler için fantezi nesnesi olarak kurgulanmıştır. Kadınların içine düştükleri çıkmazlar ise kapitalist sistemin bir sonucu olarak sunulmuş, erkek egemen yapının cinsiyetçiliği gözden kaçırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kadın, erkek, kadınlık, erkeklik, cinsiyetçilik, hegemonya, feminizm, sanat sineması

Gender in the Movies of Zeki Demirkubuz

Öz

This study examines the representations of gender in the movies of Zeki Demirkubuz from psychoanalytic and feminist points of view. Generally, male stories are told in these movies, and women appear in the context of their relations with men, or are turned into simple annexes of men. In these movies, it is difficult to find women who can stand in their own right. Women are used as fantasy objects for the male characters; and the dead ends that the women come to are presented as the result of the capitalist system, while the sexism inherent in a male-dominated society is overlooked.

Anahtar Kelimeler

Woman, man, femininity, masculinity, sexism, hegemony, feminism, art cinema

Kaynakça

• Abisel, N. (2005). Türk Sineması Üzerine Yazılar. Ankara: Phoenix.
• Açıkel, F. (1996). Kutsal Mazlumluğun Psikopatolojisi. Toplum ve Bilim, 70, 153-198.
• Akbal Süalp, Z. T. (2010). Taşrada Saklı Zaman-Geri Dönülemeyen. Z. T. Akbal Süalp & A. Güneş (Ed.), Taşrada Var Bir Zaman (s. 87-116). İstanbul: Çitlembik.
• Atam, Z. (2006/7). Bir Yönetmenin İzinde ya da Demirkubuz Hakkındaki Yanılsamalara Dair. Yeni İnsan Yeni Sinema, 18-19, 108-119.
• Bowie, M. (2007). Lacan (V. P. Şener, Çev.). Ankara: Dost.
• Connell, R.W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar (C. Soydemir, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Demirkubuz, Z. (Yönetmen/Senarist). (1994). C Blok [Film]. Türkiye: Mavi Film.
• Demirkubuz, Z. (Yönetmen/Senarist). (1997). Masumiyet [Film]. Türkiye: Mavi Film.
• Demirkubuz, Z. (Yönetmen/Senarist). (1999). Üçüncü Sayfa [Film]. Türkiye: Mavi Film.
• Demirkubuz, Z. (Yönetmen/Senarist). (2001). Yazgı [Film]. Türkiye: Mavi Film.
• Demirkubuz, Z. (Yönetmen/Senarist). (2001). İtiraf [Film]. Türkiye: Mavi Film.
• Demirkubuz, Z. (Yönetmen/Senarist). (2003). Bekleme Odası [Film]. Türkiye: Mavi Film.
• Demirkubuz, Z. (Yönetmen/Senarist). (2006). Kader [Film]. Türkiye: Mavi Film/Inkas Film.
• Demirkubuz, Z. (Yönetmen/Senarist). (2009). Kıskanmak [Film]. Türkiye: Mavi Film.
• Durudoğan, H. (2007). Unes Femmes: Kristeva, Psikanaliz ve Kadın. Z. Direk (Der.), Cinsiyetli Olmak: Sosyal Bilimlere Feminist Bakışlar (s. 51-66). İstanbul: YKY.
• Gürbilek, N. (2004). Kötü Çocuk Türk. (2. Baskı). İstanbul: Metis.
• Güven, Y. (2004). Zeki Demirkubuz Sineması: Yeraltından Notlar. Yeni Film, 5, 22-28.
• Erdoğan, N. (1993). Seyirci ve Sinema. Ankara: Med. Campus.
• İlkkaracan, P. (2004). Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik. (2. Baskı). İstanbul: İletişim.
• Koç, A. (2004). Vagina Dentata’lar, Femme Fatale’ler: C Blok, Masumiyet, Üçüncü Sayfa ve İtiraf’ta Kadının Temsili. D. Bayrakdar (Yay. Haz.), Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler 4 (s. 185-194). İstanbul: Bağlam.
• Kütahneci, M. (2006). Kültürde Bakış. Cogito, 49, 145-155.
• Leader, D. (2004). Mona Lisa Kaçırıldı (H. Akdemir, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Nasio, J. D. (2007). Jacques Lacan’ın Kuramı Üzerine Beş Ders (Ö. Erşen & M. Erşen, Çev.). Ankara: İmge.
• Özmen, E. (2002). Lacan, Ayna Evresi ve Marx. Birikim, 156, 42-48.
• Öztürk, S. R. (2006). Çünkü Erkeğin Aldatması Trajik Olmuyor. ODTÜ Söyleşisi. S.R. Öztürk (Yay. Haz.), Kader: Zeki Demirkubuz (s. 122-135). Ankara: Dost.
• Wright, E. (2002). Lacan ve Postfeminizm (E. Kılıç, Çev.). İstanbul: Everest.
• Žižek, S. (2004). İdeolojinin Yüce Nesnesi (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis.
• Žižek, S. (2005). Yamuk Bakmak (T. Birkan, Çev.). (2. Baskı). İstanbul: Metis.