Sinemada Korkunun Verdiği Hazzın Yüce Kavramı ile Açıklanması ve Antonio Margheriti’nin Danza Macabra (1964) Filmi

Yıl 2020, Özel Sayı (2) Mayıs 2020, 6 - 19, 29.05.2016

Fırat Osmanoğulları

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.688556

Öz

Sinemada, özellikle de korku sinemasında, doğrudan korku hissi üretmeye yönelik imajlar bulunabilmekle birlikte, korku hissi tek bir imaj, sahne ya da sekans içerisinde yer almayabilir de. Türlü sinematografik tekniklerle tek başına ‘negatif’ hisler uyandırmayacak imajlar ya da işitsel sinematik unsurlar da korku verici hale gelebilir. Her ne şekilde üretilmiş olursa olsun, bir filmdeki korku dolu anlar seyirci tarafından estetik bir haz talebi ile seyredilir.
Bir filmde üretilen korku, dehşet ve acı gibi negatif hislerin seyirciye verdiği hazzı anlamlandırabilmek adına bu çalışmada ‘yüce’ kavramına başvurulacaktır. Özellikle Burke ve Kant’ın yaklaşımlarından yararlanılarak tartışılacak yüce kavramı, bu hazzı açıklamaya imkân vermektedir. Aynı zamanda bir filmin hangi sinematik unsurları kullanarak yüce etkisini yaratma yetisi de tartışılacaktır. Bütün bu tartışmalar, bu çalışmada, İtalyan yönetmen Antonio Margheriti’nin Danza Macabra (1964) filminin örnek çözümlemesi üzerinden gerçekleştirilecektir.

Anahtar Kelimeler

korku, haz, yüce

Kaynakça

• Altuğ, T. (2007). Kant Estetiği. İkinci Baskı. İstanbul: Payel.
• Botting, F. (1996). Gothic. London: Routledge.
• Burke, E. (2008). Yüce ve Güzel Kavramlarımızın Kaynağı Hakkında Felsefi Bir Soruşturma. Çev. M. Barış Gümüşbaş. Ankara: BilgeSu.
• Cherry, B. (2009). Horror. London and New York: Routledge.
• Curti, R. (2015). Italian Gothic Horror Films, 1957-1969. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company.
• De Quincey, T. (2013). Güzel Sanatların Bir Dalı Olarak Cinayet. Çev. İsmet Birkan. Üçüncü Baskı. İstanbul: İletişim.
• Deleuze, G. (2007). Kant Üzerine Dört Ders. Çev. Ulus Baker. İstanbul: Kabalcı.
• Ferry, L. (2012). Homo Esteticus Demokrasi Çağında Beğeninin İcadı. Çev. Devrim Çetinkasap. İstanbul: Pinhan.
• Kant, I. (2016). Yargı Yetisinin Eleştirisi. Çev. Aziz Yardımlı. Üçüncü Baskı. İstanbul: İdea.
• Kant, I. (2017). Güzellik ve Yücelik Duyguları Üzerine Gözlemler. Çev. Ahmet Fethi. İkinci Baskı. İstanbul: Hil.
• Odell, C., Le Blanc, M. (2011). Korku Sineması. Çev. Ali Toprak. İstanbul: Kalkedon.
• Oskay, Ü. (2014). Çağdaş Fantazya. İstanbul: İnkılap.
• Schiller, F.V. (2008). Schiller. Çev. ve Haz. Gürsel Aytaç. Ankara: Doğu Batı.
• Tunalı, İ. (2010). Estetik. On İkinci Baskı. İstanbul: Remzi Kitabevi.