Kadın Yaşamak İster: Antonia’nın Yazgısı Filminde Kadının “Aşkın” Varoluşu

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 14, 194 - 214, 28.12.2022

Fazilet Lekesiz , Meral Serarslan

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.984497

Öz

Varlık ve varoluş sorunu, hemen hemen her filozofun felsefesinde bir problem olarak ele alınmaktadır. Bu felsefenin insanı temel alması, özellikle 20. Yüzyıl’ın gelişmeleri göz önüne alındığında anlamlı olmaktadır. Varoluşun özden önce geldiğini savunan özellikle Sartre gibi bu Yüzyıl’ın düşünürleri, seçme özgürlüğünü ön plana çıkararak, bireyin varoluşunu nasıl anlamlandırması gerektiği üzerine görüşlerini ifade etmişlerdir. Sartre’ın varoluşçu felsefesinden etkilenerek ortaya çıkan varoluşçu feminizm de kadın-erkek ilişkisine ve ataerkil bir düzende kadının özgürleşmesine odaklanarak, feminist metodolojiye yeni bir bakış açısı getirmiştir. Bu çalışmada, 20. Yüzyıl’ın sosyo-kültürel durumuna yer vermekle birlikte, Simone de Beauvoir’nın “Kadın doğulmaz kadın olunur” görüşü, Marleen Gorris’in Antonia’nın Yazgısı (Antonia, 1995) filmi özelinde ele alınmıştır. Antonia, bir kadın olarak ataerkil düzenin ona dayattığı rolleri reddeden ve kendi seçimleri doğrultusunda yaşamına yön veren güçlü bir kadındır. Çalışmada da Antonia’nın Yazgısı filmi özelinde Beauvoir’nın kadın varoluşuna ne tür anlamlar yüklediğini çözümlemek amaçlanmaktadır. Çözümleme, betimsel analiz yöntemiyle yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Varlık, Öz, Varoluşçuluk, Özgürlük, Kadının Özgürlüğü, Sartre, Beauvoir

Kaynakça

• Adorno, T. W. ve Horkheimer, M. (1995). Aydınlanmanın Diyalektiği, çev. O. Özügül, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Akbudak, E. H. (2017). Simone de Beauvoir’ın Yaşamı ve Yapıtlarında Özgürlük ve Bağımlılık Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı, İstanbul.
• Aktaş, G. (2013). Feminist Söylemler Bağlamında Kadın Kimliği: Erkek Egemen Bir Toplumda Kadın Olmak, Edebiyat Fakültesi Dergisi 30(1) ss. 53-72.
• Avcı, İ. (2016). Jean-Paul Sartre’ın Varoluşçu Düşüncesinin İzlerini Modern Sinemada Aramak: Çölde Çay Filmi, Selçuk İletişim 9(3) ss. 321-342.
• Bauman, Z. (1998). Postmodern Etik, çev. A. Türker, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Beauvoir, S. (1956). The Second Sex, ed. H. D. Parsley, London: Jonathan Cape.
• Beauvoir, S. (1971). Kadın “Genç Kızlık Çağı”, çev. B. Onaran, İstanbul: Payel Yayınları.
• Beauvoir, S. (1989). Denemeler, çev. A. Bezirci, İstanbul: Payel Yayınları.
• Beauvoir, S. (1993). Kadın “İkinci Cins” I, çev. B. Onaran, İstanbul: Payel Yayınları.
• Beauvoir, S. (1997). Sade’ı Yakmalı Mı?, çev. C. Süreya, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Beauvoir, S. (2006). Bir Genç Kızın Anıları, çev. S. Selvi, İstanbul: Payel Yayınları.
• Bezirci, A. (1985). Önsöz, Varoluşçuluk, İstanbul: Say Yayınları.
• Bingöl, O. (2014). Toplumsal Cinsiyet Olgusu ve Türkiye’de Kadınlık, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 16 (Özel Sayı 1) ss. 108-114.
• Bora, A. (2010). Kadınların Sınıfı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Butler, J. (2014). Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi, çev. B. Ertür, İstanbul: Metis Yayınları.
• Cevizci, A. (2000). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Cevizci, A. (2017). Felsefe Tarihi, İstanbul: Say Yayınları.
• Connell, R. W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, çev. C. Soydemir, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Coşkuner Kalın, C. (2016). Simone de Beauvoir: Ötekiliğin Kabulü, Beytulhikme An International Journal of Philosophy 6(2) ss. 227-243.
• Çakır, S. (2018). Sinema Felsefesine Giriş: Film-Yapımı Felsefe (İnceleme), Sinefilozofi Dergisi, 3(5), ss. 183-190.
• Çavuşoğlu, H. (2017). Genel Olarak Varoluşçuluğa Bakış ve Varoluşçuluk Çeşitleri, Journal of Social and Humanities Sciences Research 12(4) ss. 772-780.
• Direk, Z. (2009). Simone de Beauvoir: Abjeksiyon ve Eros Etiği, Cogito: Feminizm Sayı: 58/Bahar ss. 11-38.
• Donovan, J. (2007). Feminist Teori, çev. A. Bora vd., İstanbul: İletişim Yayınları.
• Gül, F. (2014). Varoluşçu Felsefenin Türk Düşünce Hayatındaki Yansımaları, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi S. 18 ss. 27-32.
• Gündoğdu, H. (2007). Varoluşçu Felsefelerdeki Bazı Ortak Özellikler, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi Sayı: 1 ss. 95-131.
• Gürsul, E. (2013). Heidegger ve Sartre’da Varoluş-Öz Kavramlarının İlişkisi Açısından Hümanizm Sorunu, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Halis, M. (2011). Pre-Modernden Postmoderne Örgütsel Evrim, Mehmet Zorlu Sakarya İl Milli Eğitim Müdürlüğü.
• Harari, Y.N. (2016). Hayvanlardan Tanrılara Sapiens: İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi, İstanbul: Kolektif Kitap.
• Hilav, S. (2008). Felsefe Yazıları, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• https://www.kutsalkitap.org/katoliklik-ortodoks-protestanlik/
• Hühnerfeld, P. (1986). Heidegger: Bir Filozof Bir Alman, çev. D. Özlem, İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Jaspers, K. (1986). Felsefe Nedir?, çev. Z. Eyüboğlu, İstanbul: Say Yayınları.
• Kandiyoti, D. (1997). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler, çev. A. Bora vd., İstanbul: Metis Kadın Araştırmaları.
• Kuçuradi, I. (1967). Nietzsche ve İnsan, İstanbul: Yankı Yayınları.
• Maclntyre, A. (2001). Varoluşçuluk, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Öztürk, S. R. (2000). Sinemada Kadın Olmak, İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Öztürk, S. (2017). Sinema Felsefesine Giriş: Film-Yapımı Felsefe, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Reneaux, R. (1994). Egzistansiyalizm Üzerine Dersler, çev. M. Korlaelçi, Kayseri: Erciyes Üniv. Yayınları.
• Romero, C. Z. (1990). Simone de Beauvoir, çev. C. Ş. Dövenler, İstanbul: Alan Yayınları.
• Sartre, J. P. (1985). Varoluşçuluk, çev. A. Bezirci, İstanbul: Say Yayınları.
• Sartre, J. P. (2011). Varlık ve Hiçlik, çev. T. Ilgaz ve G. Çankaya Eksen, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Sartre, J. P. (2019). Bulantı, çev. S. Hîlav, İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Taşdelen, V. (2011). Varoluş Felsefelerinde Varoluşun Özden Önceliği Sorunu, Beytülhikme an Intrnational Journal of Philosophy, 1(1) ss. 27-55.
• Walters, M. (2005). Feminism: A Very Short Introduction, NY: Oxford University Press.
• Wolf, S. (2012). Cinsellik ve Sosyalizm: LGBT Özgürleşmesinin Tarihi, Politikası ve Teorisi, çev. K. Tanrıyar, İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Yanık, H. (2016). Yapısöküm Üzerine Birkaç Not, Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi (AKAR), 1(2), ss. 91-98.