The Effects of Historical TV Series and Films on University Students’ Perception of History: The Case of Sakarya University

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 1812 - 1849

Mustafa Sarı , Hatice Kübra Kayabaşi

https://doi.org/10.30561/sinopusd.1687626

Öz

This study aims to explore the impact of historical television series and films on university students’ perceptions of history and their attitudes toward historical events. Specifically, the study compares the views of history department students with those from other academic disciplines regarding historical productions, assessing their contributions to history education and their potential roles within the broader educational context. Employing a quantitative research approach, the study utilizes general survey and relational survey models. The study sample comprises 500 students from various academic departments at Sakarya University. Data collection was carried out using both online and traditional survey methods. The survey, consisting of Likert scale items, was designed to gauge participants’ perceptions of historical series, their interest in historical events, and their perspectives on incorporating such productions into the educational process. The data collected were analysed using SPSS 27 software, with a range of statistical techniques applied, including correlation analysis, independent sample t-tests, chi-square tests, and ordinal logistic regression, to explore the relationships between the variables. The findings suggest that historical series can serve as a valuable supplementary visual resource in history education, enhancing students’ engagement with historical subjects. However, the study underscores the importance of critically evaluating the historical accuracy of these productions, emphasizing that their use in the pedagogical context should be approached with caution. In conclusion, the research highlights the potential educational value of historical films and offers recommendations for educators and scholars on how to integrate these resources effectively into history teaching.

Anahtar Kelimeler

Historical TV series and films , perception of history , history education , popular culture , university students , academic knowledge.

Destekleyen Kurum

TÜBITAK Bilim Insanı Destek Programları Baskanlıgı (BIDEB) e

Teşekkür

Çalışma, TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB) tarafından yürütülen, 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı kapsamında (2023 yılı 2. dönem - 1919B012324625 numaralı başvuru) desteklenen “Medya Aracılığıyla Tarih Öğretimi: Tarihî Dizilerin ve Filmlerin Rolü Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme” başlıklı proje çerçevesinde gerçekleştirilmiştir.

TARİHÎ DİZİ VE FİLMLERİN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN TARİH ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: SAKARYA ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışma, tarihî dizi ve filmlerin üniversite öğrencilerinin tarih algısı ve tarihî olaylara yönelik tutumları üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında, tarih bölümü öğrencileri ile diğer disiplinlerde öğrenim gören öğrencilerin tarihî dizilere yönelik tutumları karşılaştırılarak, bu yapımların tarih öğretimine katkıları ve eğitim sürecindeki potansiyel rolleri değerlendirilmektedir. Çalışma, nicel araştırma yöntemine dayanmakta olup, genel tarama ve ilişkisel tarama modelleri çerçevesinde yürütülmüştür. Çalışmanın örneklemini, Sakarya Üniversitesi’nde farklı bölümlerde öğrenim gören 500 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama sürecinde, çevrimiçi ve geleneksel yöntemlerle uygulanan anket formlarından yararlanılmıştır. Anket soruları, Likert ölçekli maddelerden oluşmakta ve katılımcıların tarihî dizilere yönelik algılarını, tarihî olaylara ilgilerini ve bu tür yapımların eğitim süreçlerinde kullanımına dair görüşlerini tespit etmeye yöneliktir. Elde edilen veriler SPSS 27 programı ile analiz edilmiş; korelasyon analizi, bağımsız örneklem t-testi, ki-kare analizi ve sıralı lojistik regresyon testleri uygulanarak değişkenler arasındaki ilişkiler değerlendirilmiştir. Çalışma, tarihî dizi ve filmlerin tarih öğretiminde destekleyici bir görsel materyal olarak değerlendirilebileceğini ve öğrencilerin tarihî konulara yönelik ilgisini artırmada etkili bir araç olabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, tarihî anlatıların doğruluğunun eleştirel bir bakış açısıyla incelenmesi gerektiği ve bu yapımların pedagojik bağlamda dikkatli bir şekilde kullanılması gerektiği vurgulanmaktadır. Çalışma, tarihî dizi ve filmlerin eğitimdeki potansiyelini ortaya koyarken, tarih öğretmenleri ve akademisyenler için bu materyallerin nasıl daha etkili kullanılabileceğine dair öneriler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tarihî dizi ve filmler , tarih algısı , tarih eğitimi , popüler kültür , üniversite öğrencileri , akademik bilgi

Kaynakça

• Kaynakça Akın, Ç. (2020). Tarih Konulu Dizilerin Ortaöğretim Öğrencilerinin Tarih Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Ata, B., Keçe, M. (2014). Öğrencilerin Tarih Okuryazarlığı Düzeylerini Etkileyen Faktörler: Öğretmen Görüşlerine Dayalı Nitel Bir Araştırma. Turkish History Education Journal, 3(2), 1-23.
• Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• Başol, G. (2008). Bilimsel Araştırma Süreci ve Yöntem. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Lisans Yayıncılık, 113-143.
• Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz ve Ş., Demirel F. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Creswell, J. W. (2016). Araştırma Deseni Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. Ankara: Eğiten Kitap.
• Çencen, N., Demir, Ö. (2013). Günümüz Ortaöğretim 10. Sınıf Tarih Ders Kitabı ile Muhteşem Yüzyıl İsimli Televizyon Dizisindeki “Kanuni Sultan Süleyman Dönemi” Söylemlerinin Göstergebilimsel Açıdan Karşılaştırılması. Turkish History Education Journal, 2(1), 76-101.
• Çencen, N., Şimşek, A. (2015). Usta Tarihçilerin Bakış Açısı ile “Diriliş Dizisi”. International Journal of Human Sciences, 12(2), ss. 1377-1396.
• Demir, S. B. ve Gezici, M. (2018). Tarihi Dizi ve Filmlerin Sosyal Bilgiler Dersine Yansımaları. Turkish History Education Journal, 7(2), 392-413.
• Demircioğlu, İ. H. (2007). Tarih Öğretiminde Filmlerin Yeri ve Önemi. Bilig, 42, 77- 93.
• Faiz, M., Karasu Avcı E. (2020). Popüler Kültür Unsuru Olarak Tarihi Dizilere İlişkin Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Görüşleri. Trakya Eğitim Dergisi, 10(3), 744-763.
• Kalçik, C. ve Ünal, F. (2017). Tarihi Dizilerin Öğrencilerin Yaşam Boyu Öğrenme Sürecinde Öğrenmeyi Öğrenme ve Tarih Bilgisine Katkısı. Journal of Anatolian Cultural Research (JANCR), 1(1), 1-19.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 17. Bsk. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kaya, R. ve Günal, H. (2014). Tarih Öğretmenlerinin Muhteşem Yüzyıl Dizisi Özelinde Tarih Konulu Film ve Dizilerin Öğretimde Kullanımına Yönelik Görüşleri. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 4(1), 1-48.
• Korkmaz, M. S., Efe, B. A. ve Erdemözkan, E. (2022). Sosyal Bilgiler Dersinde Tarih Konuları Öğretiminde Tarihi Filmlerin Etkisi Üzerine Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 9(3), 1181-1217.
• Medin, B. ve Yeği̇n, M. O. (2023). Kültürel Diplomasi Bağlamında Tarihi Türk Dizilerinin Sunumu Üzerine Bir İnceleme. The Journal of Academic Social Science, 138, 228-253.
• Murat, F., Gökgöz, G. (2022). Türk Dizilerinin Tarih Kurgusu: “Muhteşem Yüzyıl”, “Payitaht Abdülhamid”, “Kuruluş Osman”. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, (8), 130-150.
• Ocak, G., Selimoğlu, S. (2016). Tarih Öğretiminde Tarih Dizilerinin Kullanımına İlişkin Öğrenci Görüşleri -Nitel Bir Analiz-. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(1), 431-452.
• Özmen, C., Er, H. ve Ünal, F. (2014). Televizyon Dizilerinin Tarih Bilinci Üzerine Etkisi Muhteşem Yüzyıl Dizisi Örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 409-426.
• Öztaş, S. (2007). Tarih Öğretimi ve Filmler: “Tarih Öğretiminde Film Kullanılmasının Öğrenci Başarısı Üzerine Etkisi”. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Öztaş, S. (2015). Tarih Öğretiminde Tarihî Film ve Tarihî Dizilerin Kullanılmasına İlişkin Tarih Bölümü Öğrencilerinin Görüşleri (Kırklareli Üniversitesi Örneği). Turkish History Education Journal, 4(2), 1-37.
• Öztaş, S., Kamil, N., Kılıç, B. (2013). Tarihî Film veya Tarihî Dizilerin İlgiyi Arttırmada Etkisine İlişkin MYO Öğrencilerinin Görüşleri. Electronic Journal of Vocational Colleges, 3(4), 107-120.
• Şimşek, A. (2003). Tarih Öğretiminde Görsel Materyal Kullanımı. Gazi üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (1), 141-155.