Dostoyevski’nin Eserlerinde Peygamber Algısı

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 12, 115 - 134, 31.12.2015

Yakup Akyüz

Öz

Dostoyevski eserlerinde evrensel Rus ideali içinde kalarak dinle ilgili düşüncelerini beyan etmiştir. Batı düşüncesi içinde gelişen Katoliklik, sosyalizm, nihilizm karşı çıktığı düşüncelerdir. O düşüncesinin temeline insanı koyarak varoluş felsefesini de temellendirmek istemiştir. Eserlerinde İsa’yı Tanrı’nın oğlu, Rus düşüncesinin yenileyicisi olarak
görür. Onda inanmak için mucizeye gerek yoktur. Dostoyevski İslam dini ve Hazret-i Muhammed ile ilgili düşüncelerini de dile getirmiştir. İslam dinine yaklaşımı çoğu zaman siyasaldır ve olumsuzdur. İslam dini ve Hz. Muhammed’i değerlendirmesi oryantalist bakışla ve Rusya’nın Balkanlarda ki Pan-Slavist perspektifyle uyuşur gözükmektedir.
Onun diğer dinlere bakışı evrensel Rus düşüncesinin milliyetçi söylemiyle uyumlu gözükmektedir.
Biz bu çalışmamızda Dostoyevski’nin romanları, anıları çerçevesinde peygamberliğe bakışı, peygamber olarak İsa’ya bakışı, mucize ve İslam dinine ve peygamberine bakışını incelemeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Dostoyevski, İsa, mucize, İslam, Muhammed

Kaynakça

• Kur’an-ı Kerim
• Kitab-ı Mukaddes
• Dostoyevski, Fyodor Mihailoviç, Suç ve Ceza, Çev. Muttalip Özkan, İstanbul, 2003.
• Dostoyevski, Fyodor Mihailoviç, Cinler, Çev. Ergin Altay, İstanbul, 2013.
• Dostoyevski, Fyodor Mihailoviç, Karamazov Kardeşler, Çev. Nihal Yalaza Taluy, İstanbul, 2013.
• Dostoyevski, Fyodor Mihailoviç, Karamazov Kardeşler, Çev. Ergin Altay, İstanbul, 2012.
• Dostoyevski, Fyodor Mihailoviç, Yer Altından Notlar, Çev. Sabri Gürses, İstanbul, 2013.
• Dostoyevski, Fyodor Mihailoviç, Ölü Evinden Hatırlar, Çev. Özlem Koşar, İstanbul, 2012.
• Dostoyevski, Fyodor Mihailoviç, Kumarbaz, Çev. Nihal Yalaza Taluy, İstanbul, 2009.
• Dostoyevski, Fyodor Mihailoviç, Budala, Çev. Nihal Yalaza Taluy, İstanbul, 1969.
• Dostoyevski, Fyodor Mihailoviç, Bir Yazarın Günlüğü, Çev. Kayhan Yükseler, İstanbul, 2005.
• Dostoyevski, Fyodor Mihailoviç, Puşkin Üzerine Konuşma, Batı Çıkmazı, Çev. Ülker Bilgin, İstanbul, 1992.
• Akay, İhsan, Dostoyevski, İstanbul,1959.
• Barrett, William, İrrasyonel İnsan, Çev. Salih Özer, İstanbul, 2003.
• Berdyaev, Aleksandroviç Nikolay, Dostoyevski, Çev. Ender Gürol, İstanbul,1998.
• Camus, Albert, Başkaldıran İnsan, Çev. Tahsin Yücel, İstanbul, 2013.
• Dinçer, Yeşim, Ecinnilerin Gölgesinde, İstanbul, 2009.
• Dostoyevski, Anna, Fyodor, Dostoyevski, Bir Yaşam, Anılar, Çev. M. Tahsin Yalım, İstanbul, 2004.
• Frank, Joseph, Yeraltından Notlar, Çev. Sabri Gürses, İstanbul, 2003.
• Güçlü, Abdülbaki, Uzun, Erkan, Uzun, Serkan, Yolsal, Ümit Hüsrev, Felsefe Sözlüğü, İstanbul, 2002.
• Hıdır, Özcan, XX. Yüzyıl Oryantalist Çalışmalarda Hz. Peygamber İmajı, İLAM, İstanbul, 1998.
• Nietzsche, Friedrick, Deccal, Hıristiyan Karşıtı, Çev. Arzu Yarbaş, İzmir, 2011.
• Troyat, Henry, Dostoyevski, Çev. Leyla Gürsel, İstanbul, 2004.
• Walicki, Andrzej, Rus Düşünce Tarihi, Çev. Alâeddin Şenel, Ankara, 1987.
• Zweig, Stefan, Üç Büyük Usta, Balzac, Dickens, Dostoyevski, Çev. Ayda Yörükan, İstanbul, 1995.
• Düz, Orhan, Dostoyevski, İstanbul, 2001
• Turgenyev, Babalar ve Çocuklar, Çev. Hasan Ali Ediz, Vasıf Onat, İstanbul, 1999.