ISPARTA İL MERKEZİ YAKININDA TESPİTİ YAPILMAMIŞ BİR SARNICIN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 3, 469 - 491, 22.11.2020

Doğan Demirci

https://doi.org/10.30692/sisad.753018

Öz

Suyun temini, tarihin ilk dönemlerinden günümüze kadar insanların gidermek zorunda kaldığı sorunların önceliğini taşımıştır. Orta Asya’da Türkler tarafından oldukça suya önem verilmiş ve su kutsal sayılmıştır. Su kelimesi Kül-Tigin, Bilge Kağan ve Tonyukuk yazıtlarında geçmekte olup, yazıtların haricinde Yer-Sub'ın Orta Asya’da Türkler tarafından kutsal kabul edildiği bilinmektedir. Tarihte medeniyetler suyun taşınması amacıyla su kemerleri, su yolları, suyun biriktirilmesi için havuzlar ve sarnıçlar, suyun dağıtılması için maksemler, içmek amacıyla çeşmeler, sebiller, selsebiller, gibi su yapıları inşa etmişlerdir. Su yapılarının içerisinde özellikle sarnıcın, yağmur ve kar suların bir yerde toplanarak kullanılması açısından su ile ilgili olan diğer yapılardan farklı bir işleve sahip olduğu görülür. Konuya ilişkin yapılan çalışmalar incelendiğinde genel olarak su sarnıçlarının her dönemde hemen hemen benzer planlarda ve malzemeyle yapıldıkları görülmektedir. Eski Isparta-Burdur karayolu yakınında bulunan tek su sarnıcı ise civarda mukim bir vatandaşın haber vermesi ile tespit edilmiştir. Söz konusu yapı günümüze kadar gelebilen civardaki tek sarnıç örneğini olmaktadır. Bu sarnıç araştırmacıların dikkatini çekmemiş ve araştırmacılar tarafından görülmemiş olmalı ki hakkında herhangi bir kayda ve bilgiye rastlanılmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Su Temini, Isparta Sarnıç, Su yapıları, Sarnıç Mimarisi

Kaynakça

• Acar, T. (2018).“Beki Ve Paşalar Köyü Özelinde Uşak Sarnıçları”, The Journal of Academic Social Science Studies Sayı 65. ss 369-380.
• Arseven, C. E. (1984). Türk Sanatı, Cem Yayınevi, İstanbul.
• Baykan, N. O. (2011). Türkman, F., Kaya B., Tanrıöver, Y. E., Yaşar M., Türken, N. E., Türk ve S., Baykan, N., “Su Mühendisliği Yöntemlerinden Yararlanarak Eskil Kentlerin Nüfus Kestirimlerine Yaklaşım”, II. Su Yapıları Sempozyumu - 16-18 Eylul, Diyarbakır. ss. 317-327.
• Bozkurt, N. (2009). “Sarnıç” maddesi, TDVA, ss. 158-159.
• Doğan, Hasol. 2008, Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, YEM, İstanbul.
• Doğu S. (2009). “Antalya Su Havzası’ndaki Yerleşmelerde Su, İnsan, Mekan İliskileri ve Su Yapıları”, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Duymaz, A. Ş. (2009). “Teke yöresi sarnıçları”, XIII. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri (14-16 Ekim), Pamukkale Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Yayınları No: 1, İstanbul. ss. 225-234.
• Gökgöz, D., Alibeyoğlu ve F., Ersan, O. (2014). “Çatı Sarnıcı”, 7. Ulusal Çatı & Cephe Sempozyumu, Yıldız Teknik Üniversitesi, 3– 4 Nisan 2014, Beşiktaş – İstanbul, ss. 1-8.
• Güngör, S. S. (2017). “Tarihi Yarımada’daki Roma Ve Bizans Dönemi Sarnıçları”, Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Volüme 1, Issue 2. ss. 37-72.
• Komisyon, (2003). Isparta İl Yıllığı Isparta Valiliği, Bizim Büro Basımevi, Ankara. ss. 44.
• Komisyon, (2006). Isparta Çevre Durum Raporu, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Editör Dicle Tuzcu, Fakülte Kitabevi Baskı Merkezi, Isparta. ss. 51.
• Miller, R. (1980). “Water Use in Syria and Palestine from the Neolithic to the Bronze Age”, World Archaeology, 11. ss. 331-341.
• Ocak, S. G. (2009). “Batı Anadolu Roma Dönemi Örnekleriyle Sukemerleri, Künkleri ve Sarnıçları Üzerine Bir Araştırma ve Uygulama Çalışması”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Önge, Y. (1997). Türk Mimarisinde Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde Su Yapıları, TTK, Ankara.
• Önge, Y. (1967).“Antalya Çevresinde Türklerin Yaptığı Eski Su Sarnıçları”, Arkitekt, Sayı. 325, İstanbul. ss. 24-26.
• Öter, N. (2008). “Muğla Sarnıçları”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Öziş, Ü. (1984). Su Mühendisliği Tarihi Açısından Anadolu’daki Eski Su Yapıları, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Özyurt, O. (1988). “Konya ve Çevresindeki Tarihi Su Sarnıçları”, S.Ü. FBE Mimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Seyidov, M. A. (2006). “Eski Türk Kitabelerinde Geçen Yer Sub Meselesi”, (Çev.). S. Gömeç, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, c.18, S. 29, Ankara. ss. 259-265.
• Yıldız, A., Çetin, M. ve Çeltikçi, O. (2016). Denizli Sarnıçları, Denizli Büyükşehir Belediyesi yayınları, Denizli.
• Yılmaz, M. (2010). “Aydın İli Merkezi’ndeki Tarihi Su Yapıları”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.